erdoğan ikinci atatürk olabilir mi diye chatgpt'ye sordum. mümkün değil dedi. robot bile anladı, anlamayan insanlara diyecek bir şey yok.
*
erdoğan’ın "ikinci atatürk" olması mümkün değil, bunu birkaç temel fark üzerinden açıklayalım:
1. tarihsel bağlam ve koşullar farklı
atatürk, osmanlı imparatorluğu'nun yıkılışı ve kurtuluş savaşı sonrası yeni bir devlet kurmak zorunda kaldı. türkiye cumhuriyeti’ni sıfırdan inşa etti ve ulus-devlet anlayışını getirdi. erdoğan ise çok partili sistemde, mevcut bir devlet yapısı içinde iktidara geldi ve reformlar yaptı. yani biri devlet kurucusu, diğeri mevcut devletin yönetim biçimini değiştiren bir lider.
2. ideolojik temeller farklı
atatürk: laiklik, batılılaşma, ulusal egemenlik, halkçılık gibi ilkeleri benimsedi. türk toplumunu modernleştirmek için köklü reformlar yaptı.
erdoğan: muhafazakâr-demokrat çizgide ilerleyerek dini ve geleneksel değerleri ön plana çıkardı, toplumu farklı bir eksende dönüştürmeye çalıştı.
bu ideolojik farklılıklar, erdoğan’ın atatürk gibi bir figür olmasını imkânsız kılıyor.
3. yönetim tarzı ve sistemi farklı
atatürk: tek adam yönetimiyle bir devrim gerçekleştirdi, ancak uzun vadede kurumları güçlendiren bir yapı kurdu. cumhuriyet rejimini ve parlamenter demokrasiyi benimsedi.
erdoğan: güçlü liderlik anlayışını benimsedi, ancak başkanlık sistemine geçerek yürütme yetkilerini tek elde topladı. demokrasi anlayışı, atatürk'ün kurduğu sistemden farklı bir yöne evrildi.
4. toplum üzerindeki etkileri farklı
atatürk, bir milletin kimliğini şekillendirdi ve türkiye’yi modern dünyaya entegre eden büyük dönüşümleri başlattı. erdoğan ise kendi döneminde ekonomik, siyasi ve kültürel dönüşümler gerçekleştirdi ancak toplumda kutuplaşmayı artırdığı eleştirileri de var. atatürk’ün birleştirici bir figür olması, erdoğan’ın ise destekçileri kadar karşıtları da olması büyük bir fark yaratıyor.
sonuç olarak, erdoğan kendi döneminin etkili bir lideri olsa da atatürk gibi “kurucu lider” olamaz. çünkü ne yaşadığı dönem, ne ideolojisi ne de uyguladığı yönetim modeli atatürk ile aynı zeminde buluşmuyor.
devamını gör...