gaziantep'te sanko okulları öğrencileri, covid-19’dan şüphelenilen durumlarda hastanelere gidilerek pcr veya antikor testi yaptırılmadan önce uygulanabilecek güvenilir, maliyeti daha düşük, yapay sinir ağı kullanılan ve kesin sonuçlar alınabilecek test cihazı geliştirdi. testte kişiden tükürük testi alınıp, nişasta ile birleştirildikten sonra cihaza konulması ve sonuç alınması, yaklaşık 5 dakika sürdüğü belirtildi.

özel sanko okulları'nda eğitim gören lise öğrencileri ece güner, çiçek dilara kaya ve elif nida tahaoğlu, 'covid-19' projeleri ile tübitak 52'nci lise öğrencileri araştırma projeleri yarışması'nda bölge birincisi oldu. finalde türkiye birinciliği hedefiyle yarışacak öğrencilerin çalışması için patent başvurusu yapılacak.



sanko okulları genel müdürü fırat mümtaz asyalı, "covid-19 tüm dünyayı etkileyen bir süreç. öğrencilerimiz de geçen yıl kasım ayından itibaren covid-19 ile ilgili nasıl proje yapabiliriz, diye fikirler yürüttüler. projenin iki boyutu var. birinci boyut, teşhis boyutu; ikinci boyut ise kanıtlandırma boyutudur. yapay zeka ve bilgisayar kodlamasıyla sonuçlar doğrulanıyor. tüm dünyada teşhisler sürüntü testleriyle yapılıyor. projemizi ocak ayında tübitak'a ilettik. ilk elemelerden geçtikten sonra bölge finallerine davet edildik. bölgede biyoloji dalında sağlık ve medikal cihazlar alt dalında bölge birinciliği elde ettik. yapılan araştırmalarda şu ana kadar tükürük üzerinden bu enzimlerle covid-19'u teşhis etmeye yönelik akademik bir çalışma olmamış. kişiden tükürük testi alınıp nişasta ile birleştirildikten sonra cihaza konulması ve sonuç alınması yaklaşık 5 dakika sürüyor. ev ortamında herkes bunu kolaylıkla uygulayabilecek. sonucun pozitif çıkması durumunda daha resmi bir teşhis için hastaneye gidilip sürüntü testi verilebilir. yapay zeka üzerinden çalıştığımız için yüzde 95 seviyelerinde doğru sonuçlar alacağımızı düşünüyoruz" diye konuştu.



'insanlar bu testi evlerinde de yapabilecek'

test cihazını geliştiren ekipten 11'inci sınıf öğrencisi çiçek dilara kaya, "covid-19 salgınından yola çıkarak bu projeyi geliştirdik. bir test cihazı geliştirmek istedik. şu anda pcr ve antikor testleri var fakat bunlar uzun sürede sonuç veren ve maliyeti yüksek ve acılı testler. daha kolay uygulanacak bir test düşündük. tükürüğün kullanılması ile yapılan bir test bu. aynı zamanda tat ve koku kaybını da buna ekleyerek, yapay zekaya veriler girerek çok güvenilir sonuçlar almak istedik. güvenilirlik oranımız yüzde 95. hedefimiz ileride çok daha fazla kişiyle çalışarak yapay zekamıza da on binlerce veri girerek testin güvenilirliğini daha da artırmak. şu an testimizi derecelendirerek yapıyoruz. insanlar bu testi evlerinde de alıp yapabilirler" diye konuştu.





'tükürüklere nişasta ekliyoruz'

deneklerden aldıkları tükürüklerin içine nişasta ekleyerek, testleri uygulamaya koyduklarını anlatan 11'inci sınıf öğrencisi elif tahaoğlu ise "deneklerimizden tükürükleri alıyoruz. laboratuvar ortamında içine nişasta ekliyoruz sonra deneklerimizden bir de tat ve koku testlerimizden tatmalarını istiyoruz. bu değerleri de yapay zekaya giriyoruz. yapay zeka test için süreyi çok daha hızlandırıyor ve istatistiksel olarak da çok daha güvenilir. projemiz için patent başvurumuzu da yapacağız. tübitak bölge finallerinde birinci olduk, şimdi de türkiye finallerine gideceğiz. hedefimiz, bu projemizi tüm dünyaya ulaştırmak. testimiz deneklerden tükürük alma süreciyle birlikte ortalama 5 dakikada sonuç veriyor" dedi.