1.
yani standart internet tarayıcısından öte, sizin bir ajanınız gibi davranabilen ve aksiyon alabilen yeni nesil browser/tarayıcı çeşidi.
bilindik tarayıcılardan opera bu bağlamda bir atılım yaptı sanırım öncelikle: (bkz: opera neon). opera'nın inovatifliği zaten meşhurdur. hatta chrome ve edge gibi devlerin de opera'dan belirli şeyleri "arakladığı" belirtilir. illegal bir şeyden bahsetmiyorum elbette de işte opera'nın bu bağlamda dev firmalara ilham vermesi epey konuşulan bir şey.
fazla bilinmediklerden fellou var ve dünyanın ilk agentic ai browser'ını ürettiklerini söylüyorlar.
perplexity comet de sanırım büyük gelecek vadedenlerden. perplexity, tarayıcılara eklenti olarak verdiği ai desteğiyle epey isim yapmıştı ve bu comet adlı agentic ai browser'ları da bir hayli ilgi çekti bu yüzden.
the browser company'nin de arc browser'dan sonra piyasaya sunduğu dia browser da bu kategoride. arc browser, öncelikle apple/mac kullanıcılarına sunuldu ve ben windows'ta kullansam da belirli sebeplerle aradığımı bulamadım. dia da galiba şu anda sadece apple/mac kullanıcılarına sunuldu ve herhalde windows için de bir zaman çıkar ama özünde mac için geliştirildiğinden windows'ta gene ideal bir kullanım sunamayabilir, korkarım ki. firma aslında bu dia browser'a epey özeniyor sanırım ki birçok arc kullanıcısı, artık o tarayıcının yeterince geliştirilmediğini/desteklenmediğini söyleyerek hayal kırıklıklarını belirtiyorlardı en son. dia browser ile ilgili ise ağırlıkla olumlu kritikler okudum.
sigma ai browser da sanırım bu kategoride ve sigmaos ile aynı şey değil bu. sigma ai browser'ı ben çok önceden kurmuştum bilgisayarıma ve galiba kimi "agentic" özellikleri sonradan eklenmiş. bendeki de bir şekilde güncellenmemiş ve güncelleyemedim. zaten şu anda indirilemiyor da resmi sitesinden. anladığım kadarıyla tam bir ai-first ve/ya agentic ai browser haline getirdikten sonra yeniden indirilmeye açacaklar (şu anda "join waitlist" deniyor). bendeki halinde de ayırt edici belli ai bazlı özellikleri olsa da işte yeterli de diyemem.
çinliler de geri durmadı elbette. baidu firması genspark browser ile girdi mesela bu olaya ki benim denediğim bir tek bu oldu şimdiye kadar ama bu da tam agentic ai browser değil sanırım. yani agent'ları (ya da kendi deyişleriyle super agent'ları) bulunan bir ai browser bu herhalde şimdilik ama sanki zamanla tam bir agentic ai browser haline gitirilmesi planlanıyor izlenimi de verdi bana. bana göre daha çoook yolu var, ideal bir kullanım deneyimi sunabilmek için. çin'deki super-app kültürü ve bu türden entegrasyon alışkanlıklarıyla birlikte çin'in ai dünyasına yaptığı devasa yatırımları düşündüğümüzde bu alanda daha çok atılımlar yaparlar gibi görünüyor bana göre.
daha bu gece şu başlıkta bahsettiğim gibi microsoft da, full agentic ai browser çıkartmasa da microsoft edge'in bu pazar alanında rekabet edebilmesi için şöyle bir hizmeti sundu: (bkz: microsoft edge copilot mode)
norton firması da neo browser ile tam agentic ai olmasa da ai-native denen türde bir browser çıkardı [ai-first (yapay zeka merkezli tasarlanmış) ile ai-native (yapay zeka entegrasyonu baştan düşünülmüş]. norton firması geçmişte antivirus hizmetiyle çok meşhurdu ama son zamanlarda hatta galiba bayağı senedir (ki kimisine göre 90'lardan sonra) prestiji çok düşmüş diye gözlemledim. bakalım böyle bir browser ile toparlayabilecekler mi... ekleme/güncelleme: kullanmaya başladığım browser olmuştur. başlığında detaylıca tanıttım: (bkz: norton neo)
hatta aslında ücretli chatgpt paketlerinden birinde (galiba en üstündeydi) de bu agentic ai browser'ların yapabildiği kimi şeyleri yapabilme olayı vardı. yani browser/tarayıcı olarak bakmazsak bu bağlamda "ajanlık" ya da süper ajanlık (öyle diyenler de var) sunan başka firmalar/hizmetler/aplikasyonlar da mevcut, chatgpt ile birlikte; manus, kortix suna ve coze space gibi misal. çinliler de bu alanda bir hayli iddialı ve bu zamanla oradan çıkacak browser'lara da yansır kanısındayım. bunlar (yani browser'sız agent'lar) elbette ilintili olsa da esasında başka bir başlığın konusu, o yüzden de burada detaylandırmayacağım. kaldı ki ai-first, ai-native falan da bu başlığın konusu olmasa da agentic ile aralarındaki farkları belirlemek ve diğer türlerdeki ai browser'ların da agentic kimi özellikleri olabileceğini vurgulamak için bunlardan bahsetmek gene de yerindeydi bence.
peki bu agentic ai browser'lar neler yapabiliyor?.. önceden kendisine direktiflerinizi veriyorsunuz ve onlar da gerektiğinde sizden bağımsız ama sizin dediklerinizin çerçevesinden çıkmadan aksiyon alabiliyorlar. mesela, sizin yerinize hesaplarınıza giriş-çıkış yapabiliyorlar, sizin yerinize randevu alabiliyorlar, internetten alışveriş yapabiliyorlar, size gelen kimi e-mail'lere yanıt yazabiliyorlar, sosyal medyada size gelen mesajlara da yanıt verebiliyorlar, veya bir araştırmacısınız mesela ve siz başka bir şeylerle ilgilenirken o sizin yerinize araştırma yapabilir vs. daha da bir dolu şey... yani işte bir asistanınız/ajanınız gibi olabiliyorlar internette. tabii ki her firma başka başka özellikler ekleyebiliyor ama bunların çoğu zaten ai-assistant'ı olan standart browser'larda da olabilir. mesela bir ürünü google'dan arattınız. benim denediğim genspark'ta, açık sayfanın bir tarafında çeşitli butonlar beliriyordu ve tek tıklamayla bu ürünle ilgili bilgiler, fiyat karşılaştırmalarını vs. sunuyordu bana tarayıcı. ama dediğim gibi, bunu aslında microsoft edge de yapabilir. yani bir browser'ı "agentic" yapan şey, sizin yerinize aksiyon alabilmesi.
üstte bahsettiklerimin çoğu ya alfa, ya beta aşamasında, ya da sınırlı sayıda kullanıcıya sunulmuş durumda şu anda. dia browser sanırım sadece apple macos kullanıcılarına açık ve henüz windows'a gelmedi diye biliyorum örneğin. böyle "join waitlist/wishlist" falan demeniz gerekiyor diğer çoğu için de veya işte "invite only" falan sistemindeler henüz. tam sürümü çıkmış olanı yok diye biliyorum, kullanılabilen herhangi birinin de.
bu tür tarayıcılara güvenebilir miyim bilemiyorum. bir kodlama hatasıyla patronunuza yanlış anlaşılabilecek bir mail atarsa "ajanınız" ve işten kovulursanız ne olacak mesela? ya da aynı şekilde ters bir mesaj yüzünden sevgilinizle/eşinizle ayrılırsanız? veya bir virüs girse ya da bişey olsa, bir bakmışsınız banka hesabınızın tümüyle alışveriş yapmış sizin adınıza "ajan"ınız... agentic ai browser'ınızı mı suçlarsınız böyle bir durumda ya da buna güvenen kendinizi mi?.. çok yoğun çalışanlar için muazzam faydalı bir browser türü olduğu/olacağı aşikar olsa da belki de bu tarayıcılar tam güven verebilecek kadar geliştiğinde güvenmek lazım, bilemiyorum. veri gizliliği olayı da bambaşka ve mühimsenesi bir husus elbette. sizin yerinize hesaplarınıza giriş-çıkış yapabildiği için şifrelerinizi bilebilen/kullanabilen, sizin yerinize alışveriş yapabildiği için kredi kartı bilgilerinize falan hakim olan bir ajan... bilemedim...
ama işte, sonuçta bu tür tarayıcılar mevzubahsinde tam yetkinleşildiğinde, bilhassa zamanla yarışması gereken birçok kişinin işinin çok kolaylaşacağı da aşikar. bakalım bu rekabet, browser teknolojisini nerelere taşıyacak ve kullanım yelpazesini daha ne kadar açabilecek...
bilindik tarayıcılardan opera bu bağlamda bir atılım yaptı sanırım öncelikle: (bkz: opera neon). opera'nın inovatifliği zaten meşhurdur. hatta chrome ve edge gibi devlerin de opera'dan belirli şeyleri "arakladığı" belirtilir. illegal bir şeyden bahsetmiyorum elbette de işte opera'nın bu bağlamda dev firmalara ilham vermesi epey konuşulan bir şey.
fazla bilinmediklerden fellou var ve dünyanın ilk agentic ai browser'ını ürettiklerini söylüyorlar.
perplexity comet de sanırım büyük gelecek vadedenlerden. perplexity, tarayıcılara eklenti olarak verdiği ai desteğiyle epey isim yapmıştı ve bu comet adlı agentic ai browser'ları da bir hayli ilgi çekti bu yüzden.
the browser company'nin de arc browser'dan sonra piyasaya sunduğu dia browser da bu kategoride. arc browser, öncelikle apple/mac kullanıcılarına sunuldu ve ben windows'ta kullansam da belirli sebeplerle aradığımı bulamadım. dia da galiba şu anda sadece apple/mac kullanıcılarına sunuldu ve herhalde windows için de bir zaman çıkar ama özünde mac için geliştirildiğinden windows'ta gene ideal bir kullanım sunamayabilir, korkarım ki. firma aslında bu dia browser'a epey özeniyor sanırım ki birçok arc kullanıcısı, artık o tarayıcının yeterince geliştirilmediğini/desteklenmediğini söyleyerek hayal kırıklıklarını belirtiyorlardı en son. dia browser ile ilgili ise ağırlıkla olumlu kritikler okudum.
sigma ai browser da sanırım bu kategoride ve sigmaos ile aynı şey değil bu. sigma ai browser'ı ben çok önceden kurmuştum bilgisayarıma ve galiba kimi "agentic" özellikleri sonradan eklenmiş. bendeki de bir şekilde güncellenmemiş ve güncelleyemedim. zaten şu anda indirilemiyor da resmi sitesinden. anladığım kadarıyla tam bir ai-first ve/ya agentic ai browser haline getirdikten sonra yeniden indirilmeye açacaklar (şu anda "join waitlist" deniyor). bendeki halinde de ayırt edici belli ai bazlı özellikleri olsa da işte yeterli de diyemem.
çinliler de geri durmadı elbette. baidu firması genspark browser ile girdi mesela bu olaya ki benim denediğim bir tek bu oldu şimdiye kadar ama bu da tam agentic ai browser değil sanırım. yani agent'ları (ya da kendi deyişleriyle super agent'ları) bulunan bir ai browser bu herhalde şimdilik ama sanki zamanla tam bir agentic ai browser haline gitirilmesi planlanıyor izlenimi de verdi bana. bana göre daha çoook yolu var, ideal bir kullanım deneyimi sunabilmek için. çin'deki super-app kültürü ve bu türden entegrasyon alışkanlıklarıyla birlikte çin'in ai dünyasına yaptığı devasa yatırımları düşündüğümüzde bu alanda daha çok atılımlar yaparlar gibi görünüyor bana göre.
daha bu gece şu başlıkta bahsettiğim gibi microsoft da, full agentic ai browser çıkartmasa da microsoft edge'in bu pazar alanında rekabet edebilmesi için şöyle bir hizmeti sundu: (bkz: microsoft edge copilot mode)
norton firması da neo browser ile tam agentic ai olmasa da ai-native denen türde bir browser çıkardı [ai-first (yapay zeka merkezli tasarlanmış) ile ai-native (yapay zeka entegrasyonu baştan düşünülmüş]. norton firması geçmişte antivirus hizmetiyle çok meşhurdu ama son zamanlarda hatta galiba bayağı senedir (ki kimisine göre 90'lardan sonra) prestiji çok düşmüş diye gözlemledim. bakalım böyle bir browser ile toparlayabilecekler mi... ekleme/güncelleme: kullanmaya başladığım browser olmuştur. başlığında detaylıca tanıttım: (bkz: norton neo)
hatta aslında ücretli chatgpt paketlerinden birinde (galiba en üstündeydi) de bu agentic ai browser'ların yapabildiği kimi şeyleri yapabilme olayı vardı. yani browser/tarayıcı olarak bakmazsak bu bağlamda "ajanlık" ya da süper ajanlık (öyle diyenler de var) sunan başka firmalar/hizmetler/aplikasyonlar da mevcut, chatgpt ile birlikte; manus, kortix suna ve coze space gibi misal. çinliler de bu alanda bir hayli iddialı ve bu zamanla oradan çıkacak browser'lara da yansır kanısındayım. bunlar (yani browser'sız agent'lar) elbette ilintili olsa da esasında başka bir başlığın konusu, o yüzden de burada detaylandırmayacağım. kaldı ki ai-first, ai-native falan da bu başlığın konusu olmasa da agentic ile aralarındaki farkları belirlemek ve diğer türlerdeki ai browser'ların da agentic kimi özellikleri olabileceğini vurgulamak için bunlardan bahsetmek gene de yerindeydi bence.
peki bu agentic ai browser'lar neler yapabiliyor?.. önceden kendisine direktiflerinizi veriyorsunuz ve onlar da gerektiğinde sizden bağımsız ama sizin dediklerinizin çerçevesinden çıkmadan aksiyon alabiliyorlar. mesela, sizin yerinize hesaplarınıza giriş-çıkış yapabiliyorlar, sizin yerinize randevu alabiliyorlar, internetten alışveriş yapabiliyorlar, size gelen kimi e-mail'lere yanıt yazabiliyorlar, sosyal medyada size gelen mesajlara da yanıt verebiliyorlar, veya bir araştırmacısınız mesela ve siz başka bir şeylerle ilgilenirken o sizin yerinize araştırma yapabilir vs. daha da bir dolu şey... yani işte bir asistanınız/ajanınız gibi olabiliyorlar internette. tabii ki her firma başka başka özellikler ekleyebiliyor ama bunların çoğu zaten ai-assistant'ı olan standart browser'larda da olabilir. mesela bir ürünü google'dan arattınız. benim denediğim genspark'ta, açık sayfanın bir tarafında çeşitli butonlar beliriyordu ve tek tıklamayla bu ürünle ilgili bilgiler, fiyat karşılaştırmalarını vs. sunuyordu bana tarayıcı. ama dediğim gibi, bunu aslında microsoft edge de yapabilir. yani bir browser'ı "agentic" yapan şey, sizin yerinize aksiyon alabilmesi.
üstte bahsettiklerimin çoğu ya alfa, ya beta aşamasında, ya da sınırlı sayıda kullanıcıya sunulmuş durumda şu anda. dia browser sanırım sadece apple macos kullanıcılarına açık ve henüz windows'a gelmedi diye biliyorum örneğin. böyle "join waitlist/wishlist" falan demeniz gerekiyor diğer çoğu için de veya işte "invite only" falan sistemindeler henüz. tam sürümü çıkmış olanı yok diye biliyorum, kullanılabilen herhangi birinin de.
bu tür tarayıcılara güvenebilir miyim bilemiyorum. bir kodlama hatasıyla patronunuza yanlış anlaşılabilecek bir mail atarsa "ajanınız" ve işten kovulursanız ne olacak mesela? ya da aynı şekilde ters bir mesaj yüzünden sevgilinizle/eşinizle ayrılırsanız? veya bir virüs girse ya da bişey olsa, bir bakmışsınız banka hesabınızın tümüyle alışveriş yapmış sizin adınıza "ajan"ınız... agentic ai browser'ınızı mı suçlarsınız böyle bir durumda ya da buna güvenen kendinizi mi?.. çok yoğun çalışanlar için muazzam faydalı bir browser türü olduğu/olacağı aşikar olsa da belki de bu tarayıcılar tam güven verebilecek kadar geliştiğinde güvenmek lazım, bilemiyorum. veri gizliliği olayı da bambaşka ve mühimsenesi bir husus elbette. sizin yerinize hesaplarınıza giriş-çıkış yapabildiği için şifrelerinizi bilebilen/kullanabilen, sizin yerinize alışveriş yapabildiği için kredi kartı bilgilerinize falan hakim olan bir ajan... bilemedim...
ama işte, sonuçta bu tür tarayıcılar mevzubahsinde tam yetkinleşildiğinde, bilhassa zamanla yarışması gereken birçok kişinin işinin çok kolaylaşacağı da aşikar. bakalım bu rekabet, browser teknolojisini nerelere taşıyacak ve kullanım yelpazesini daha ne kadar açabilecek...
devamını gör...