doktor moreau'nun adası

insanlarla hayvanların genlerini birleştirip, üstün ırkı yaratmaya çalışan ve ardından yarattığı hilkat garibesi, ucube türlerin gözünde tanrı rolüne bürünen manyak bir biyoloğun anlatıldığı kitaptır.

herbert george wells'in mükemmel bir hayalperest olduğunu söyleyebilirim. dr. moreau'nun adası kitabı mustafa kemal atatürk'ün şahsi kitaplığında da mevcuttur. paşam da severek okumuştur, eminim. kitaplık, anıtkabir içinde duruyor, inanmayanlar gitsin baksın.

edit: imla

h.g wells'in 1896 yılında basılan bilimkurgu klasiğidir. thomas henry huxley (biyolog, darwin yasasının önemli savunucularından) tarafından aldığı eğitim ile darwin'in evrim teorisinin esintilerini bu romanında görmek mümkün. ayrıca yazdığı bu roman ile bilimkurgu türünün ilk örneklerinden olduğunu ve konu itibari ile bir çok esere esin kaynağı olduğu yadsınamaz bir gerçek.

yazarın sürükleyici ve anlaşılır dili kitabın ilk sayfalarından prendick isimli ana karakterin denizde yaşanan kaza sonucu içinde hayvan taşıyan bir geminin bilinmeze doğru yol alması gibi, okuyucuyu da kitabın akıcılığı ile kendi içine çekiyor. bir solukta okuyup bitirilecek bir kitap olduğu gibi kitap bittikten sonra uzun uzun düşünmenizi sağlayacak bir çok imgeler mevcut.

prendick geldiği adada doktor moreau ile tanışır. moreau hayvanlar üzerinde yaptığı dirikesim deneylerle meşhur bir bilim adamıdır. prendick bu durumdan ne kadar rahatsız olsa da bir süre sonra alışır ve oradaki hayvan-insan karışımı denekleri normal görmeye başlar ama deneylere karşı tutumu asla değişmez. bu sırada doktor moreau bir puma üzerinde deneylerine devam eder. aralarında fazla bir iletişim olmamakla birlikte doktor işine çılgınca bağlıdır. istediği gibi bir insan elde edemediği için sürekli hayvanlar üzerinde çalışmalar yapar. diğer yaptığı denekleri ise doğal ortamına salıvermiştir. o hayvanlardan istediği başarıyı elde edemediği gibi kendi utancı olarak görür ve onlarla herhangi bir bağ kurmaz. tek bağ kuran yardımcısı montgomery olduğu gibi ikisinin de ölüm sebebi yine üzerinde çalışmalar yaptığı denekler olacaktır. uzun süre adada yaşayan prendick adadaki son iki insanında ölümünden sonra adadan kaçış yolu arar ve tesadüf eseri bir sandala, oradan onu anakaraya ulaştıracak bir gemiye rastlar ve amacına ulaşır. fakat bulunduğu yerde de adada olduğu gibi bir türlü uyum sağlayamaz.

kitap canlı hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin arttığı dönemde yazılmış olmasına istinaden wells bu kitap ile bu deneyleri eleştirmiştir. kurgu bakımından ürkütücü bir yapıya sahip olan bu roman temelinde hayvanları insanlaştırmaya çalışan doktorun macerası olarak görünse de bu deneylerle birlikte insanın hayvanlaştığını gözlemlemek mümkün.
prendick'in yaşadıkları içinde tiksintiye yol açan korku, merak ve paronayak tavırlar adanın ona verdiği en histerik duygular olsa da bu yaşadığı tramvayı normal hayatına döndüğünde de sürdürürek, tüm canlılardan nefret etmesine ve yalnızlığın güvenli limanına sığınmaya itecektir.
yaşanan olaylar bakımından ele alındığında doktor moreau hayvanlara duyguyu ve insani özellikleri aşılamaya çalışmasındaki sebebi insanlara karşı duyduğu güvensizlik ve ümitsizlik olduğunu düşünmek mümkün. onu eleştiren insanlardan kaçıp adaya yerleşmesiyle ve hayalini gerçekleştirmek için bu adayı seçmesiyle gözlemleyebiliyoruz. yazar bu kısımda aslında insanların durumunu betimleyerek, duygudan yoksun, sürekli bir çatışma ve kargaşa içerisinde hayat sürerken asıl benliklerinden uzak bir yaşam sürerek insani özelliklerinin yozlaşmasını eleştiriyor.
hayvanlardan insan yapma deneyinde doktor moreau ne kadar amacına ulaşamasa da, bu kitapta insandan hayvana dönüştürülmüş insanlar ile karşılaşacaksınız.

aslında net bir kitaptır. çizgileri kesin olarak ortaya koymuştur. okurun aklında oluşabilecek soru işaretleri de bizatihi bu netliğin ürünüdür * zira bu kitapta saflar net olarak bellidir. ancak prendick'in içinde bulunduğu durum ve tehlike biraz muallaktır. meseleye prendick özelinde bakarsanız ya da bu karaktere takılıp kalırsanız kanımca o netlik kaybolur. bir arkadaşın yazdığı gibi * kafanız çorba olabilir. * ha tabi şunu da atlamamak lazım. prendick'in karakter analizi ve yaşadıkları muazzam bir şekilde aktarılmıştır.

bir de kitabın yazıldığı tarih çok mühim. o dönem ingiltere'sindeki katı politik/dini tutumu düşünürseniz, bu kitabın yayınlanması ciddi anlamda sarsıcı bir özellik taşır. artı wells bu kitapta sadece hayvan deneyleri üzerinde durmuyor. onu bir sıçrama tahtası olarak kullanıyor. lakin ipucu olmaması açısından çok fazla ayrıntı vermek istemem. özellikle ''kanun'' kavramı ve o noktada ortaya koyduğu analizler dikkatlice okunmalı diye düşünüyorum. kaldı ki, oradaki diyalogların muazzam olduğunun altını çizmem gerekir. aslında pek çok tanıdık kavram ve gerçekliğe selam çakılmıştır o bölümlerde... kanımca bu kurgunun ruhunu da o bölümler oluşturur.

''doktor moreau'nun adası'' bana göre wells'in en sağlam kurgusudur ancak diğer yazdıklarının gölgesinde kalmaktan kurtulamamıştır. bunda biraz da toplumun sinir uçlarını kaşıması etkili olmuştur diyebiliriz. ama ne güzel kaşımış üstat. * kabuk çıkarmasında ne yapsın bu tosbağa *

bir h. g. wells kitabıdır.

h. g. wells bilmkurgu edebiyatına büyük katkılar sağlamış dev bir yazardır. bilimkurgu adına işlenebilecek birçok konu ile ilgili yazılmış kitapları vardır. elbette işin sadece bilim değil kurgu kısmıyla da başyapıt sayılan eserlerdir bunlar.

yapay zeka hala iyi gidiyor. sonunun ne olacağı belli çünkü insan ırkına dahil olup ünlü olma sıfatını cıvık bünyesinde barındıran bir internet şahsiyeti telefonunu kapatarak yapay zeka bir robotu alt ettiğini düşünüyor. bu demektir ki yapay zeka çok yakın zamanda kontrolü ele geçirecek.

bilim iyidir elbette ama her zaman olumlu sonuçlar doğurmaz. 6 ağustos ve 9 ağustos 1945 tarihlerini hatırlatmak isterim. bilim ve teknoloji geliştikçe insan ruhunun karanlık yanları da güçleniyor.

doktor moreau'nun adası da bilimin ne kadar kötücül bir kullanıma teşne olduğuna dair muazzam bir bilimkurgu başyapıtı. yapılan deneyler akıl almaz ama olmaz değil. kendine ait bir adada hayvanlar üzerinde düş gücüne sığmaz deneyler yapan doktorun melez ırklar üretme çabası ve bu konudaki başarısı üzerinden birçok toplumsal sorun irdeleniyor bu kitapta.

iyi ki h. g. wells gibi bir yazar yaşamış bu dünyada.

bir kaç kez sinemaya da aktarılmış olan kitap.
1996 çevriminde başrolde aşırı kilolu hali ile marlon brando, david thewlis ve val kilmer oynamıştır. hayattımda seyrettiğim en sıkıcı filmlerden biri olmuştur.

yazar herbert george wells ait bilimkurgu türüne ait bir romandır.
yayınlandığı döneme büyük ışık olan herbert bu romanıyla ilk bilimkurgu eserlerinin başında yer almaktadır.
ayrı olarak yayınlandığı dönemde bulunan bazı tartışmaları da etkilemiş o dönemde yer alan bir çok kuruluşu kitabı ile harekete geçirmiştir. aynı zamanda kitap da gerçekleşen bir çok deneyin günümüzde gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği denenmiştir.
kitaptan etkilenip ekrana uyarlanmış filmlerde mevcuttur.

bir ingiliz bilim insanı gemi ile yolculuk yaparken geminin batması ile başlar. bu gemi kazasında sağ olarak kurtulan kahramanımız edward'ı yine orada gemisi ile geçen montgomery isimli bir adamın kurtarması ile hayata tekrar tutunmuştur. bu sarhoş gemici onu hiç bilmediği bir adaya bırakır. bulundukları adada bir bilim insanı vardır ancak bu bilim insanı farklı çalışmalar yapmaktadır. bu durum edward'ı oldukça rahatsız etmektedir çünkü ada içerisinde bulunan her hayvanın uzuvları farklı şekiller almış, bir çoğunda eklenmiş uzuvlar olduğunu görmüştür. hayvanla üzerinde yapılan bu deneyler edward'ı oldukça etkiler. bu adada bir çok deneye maruz kalan hayvanların bir de uyması gerektiği kanunlar vardır. bu yasalar oldukça korkunçtur ancak ada sakinlerinin hepsi bunlara uymak zorundadır.

kitap oldukça etkileyici hele ki kitabın basım yılına bakarsak o dönem için gerçekten oldukça yaratıcı bir kitap. her bir sayfası ayrı bir macera ayrı bir şaşkınlık eseri. oldukça sürükleyici olan kitap bir solukta bitiyor ancak bittikten sonra uzun bir süre zihninize yer ediniyor.
kesinlikle kitaplığınızda bulundurmalısınız. keyifli okumalar.