1.
dünyadan baktığımızda ay yüzeyinin %59'unun görülebilmesini sağlayan salınım olayı.
ay'ın dünya etrafındaki yörüngesi üzerinde 1 tur atma süresi ile, kendi ekseni etrafında dönme süresi birbirine eşittir. buna senkronize dönme diyoruz. ay'ın hep aynı yüzünü görüyor olmamızın nedeni budur.
şu animasyonu dikkatle inceleyin ve devam edelim:
resmin sol tarafında olan şey, yukarıda anlattığım şey. sağda ise, ay kendi ekseni etrafında dönmese ne olurdu sorusunun cevabı var. insanlar ay'ın hep aynı yüzünü gördüğümüz için onun kendi ekseni etrafında dönmediğini zanneder ama gördüğünüz gibi durum öyle değil.
***
esas konumuz bu değildi. normal şartlarda bir küreye karşıdan bakarsanız onun bir yüzünü görürsünüz ve aslında %50'sidir bu görünen yüzey. fakat ay bir küresel cisim olduğu halde, ay, yörüngesinde 1 tam tur attığı süre içinde onun yüzeyinin %59'unu görürüz.
bunun nedeni, kendi ekseni etrafındaki dönme hızının sabit olması ama yörüngesindeki dolanma hızının sabit olmamasıdır. bu da sonuçta onun bir salınım hareketi yapmasına yol açar ve yörünge dönemi boyunca gördüğümüz toplam hareket şöyle olur.
daha fazla detaya girmeden, ay'ın yaptığı doğu-batı doğrultulu salınıma “boylamsal librasyon”, kutuplar boyunca yaptığı salınıma ise “enlemsel librasyon” adı verildiğini ekleyeyim.
ay'ın dünya etrafındaki yörüngesi üzerinde 1 tur atma süresi ile, kendi ekseni etrafında dönme süresi birbirine eşittir. buna senkronize dönme diyoruz. ay'ın hep aynı yüzünü görüyor olmamızın nedeni budur.
şu animasyonu dikkatle inceleyin ve devam edelim:
resmin sol tarafında olan şey, yukarıda anlattığım şey. sağda ise, ay kendi ekseni etrafında dönmese ne olurdu sorusunun cevabı var. insanlar ay'ın hep aynı yüzünü gördüğümüz için onun kendi ekseni etrafında dönmediğini zanneder ama gördüğünüz gibi durum öyle değil.
***
esas konumuz bu değildi. normal şartlarda bir küreye karşıdan bakarsanız onun bir yüzünü görürsünüz ve aslında %50'sidir bu görünen yüzey. fakat ay bir küresel cisim olduğu halde, ay, yörüngesinde 1 tam tur attığı süre içinde onun yüzeyinin %59'unu görürüz.
bunun nedeni, kendi ekseni etrafındaki dönme hızının sabit olması ama yörüngesindeki dolanma hızının sabit olmamasıdır. bu da sonuçta onun bir salınım hareketi yapmasına yol açar ve yörünge dönemi boyunca gördüğümüz toplam hareket şöyle olur.
daha fazla detaya girmeden, ay'ın yaptığı doğu-batı doğrultulu salınıma “boylamsal librasyon”, kutuplar boyunca yaptığı salınıma ise “enlemsel librasyon” adı verildiğini ekleyeyim.
devamını gör...