1.
ağustos 1926 tarihinde türk vapuru bozkurt ile lotus adındaki fransız vapurunun ege denizinde çarpışıp batması ve 8 türk vatandaşının hayatını kaybetmesi sonucu bozkurt'un kaptanıyla birlikte fransız gemisinin kaptanı demons'un türkiye cumhuriyeti devleti tarafından tutuklanmasıyla başlayan uluslararası dava sırasında fransız hükümeti türkiye'nin yaptığı tutuklamanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu düşünerek açık denizlerde işlenen suçlarda, yalnızca geminin bağlı olduğu devletin kovuşturma hakkı bulunduğu tezini savundu. ancak uluslararası adalet divanı aldığı kararda olayın türk gemisinde yaşandığına ve etkisinin türk gemisine olduğuna vurgu yaparak türkiye cumhuriyeti devletinin kovuşturma yapmaya hakkı olduğunu karara bağladı.
ve sonuç olarak bu karar literatüre lotus prensibi veya lotus yaklaşımı olarak geçti.
davada türkiye cumhuriyeti devletinin savunucusu 1934 yılında çıkarılan soyadı kanununu ile bozkurt soyadını alan mahmut esat bey olmuştur.
mahmut esatın mustafa kemal atatürk ile bu konu hakkında bir anısıyla bu uzun tanıma son vereyim,
« bir gün atatürk ve inönü beni nezdlerine çağırdılar. meseleyi bir daha izah etmemi emrettiler. anlattım ve sözlerimi şöyle tamamladım: "paşam, lahey adalet divanına gidelim, kimin haklı olduğu meydana çıksın. ben hakkımızdan eminim. müsaade ederseniz davamızı ben müdafaa edeyim. kaybedersem memlekete bir daha dönmem. fakat kazanacağız. hem adalet divanı önüne gitmeden fransızların dediğini yapacak olursak fransız devletinin tehditleri karşısında boyun eğmiş olacağız, bu da onlara diğer meselelerde aynı tehditleri öne sürdürmek cesaretini verecektir. halbuki lahey divanına gidersek davayı kaybetsek dahi şeref ve haysiyetimiz zedelenmez. zira milletlerarası bir mahkemenin hükmüne uymak şerefsizlik değil, bilakis büyük şereftir." bu sözler üzerine atatürk bana şu şekilde cevap verdi: "güle güle git kazanacaksın, kazanmasan da memleket seni bağrına basacaktır". »
ve sonuç olarak bu karar literatüre lotus prensibi veya lotus yaklaşımı olarak geçti.
davada türkiye cumhuriyeti devletinin savunucusu 1934 yılında çıkarılan soyadı kanununu ile bozkurt soyadını alan mahmut esat bey olmuştur.
mahmut esatın mustafa kemal atatürk ile bu konu hakkında bir anısıyla bu uzun tanıma son vereyim,
« bir gün atatürk ve inönü beni nezdlerine çağırdılar. meseleyi bir daha izah etmemi emrettiler. anlattım ve sözlerimi şöyle tamamladım: "paşam, lahey adalet divanına gidelim, kimin haklı olduğu meydana çıksın. ben hakkımızdan eminim. müsaade ederseniz davamızı ben müdafaa edeyim. kaybedersem memlekete bir daha dönmem. fakat kazanacağız. hem adalet divanı önüne gitmeden fransızların dediğini yapacak olursak fransız devletinin tehditleri karşısında boyun eğmiş olacağız, bu da onlara diğer meselelerde aynı tehditleri öne sürdürmek cesaretini verecektir. halbuki lahey divanına gidersek davayı kaybetsek dahi şeref ve haysiyetimiz zedelenmez. zira milletlerarası bir mahkemenin hükmüne uymak şerefsizlik değil, bilakis büyük şereftir." bu sözler üzerine atatürk bana şu şekilde cevap verdi: "güle güle git kazanacaksın, kazanmasan da memleket seni bağrına basacaktır". »
devamını gör...
"lotus prensibi" ile benzer başlıklar
lotus
12
lotus çiçeği
16