1.
açılımı value stream mapping (değer akış haritası) olan bir işletme analizi (bir yerde krokisi) metodudur. bir işletmede gelişim yapmak istiyorsanız yapmanız gereken ilk şey mevcut durumu anlamaktır. bilmediğiniz mevcut duruma yapacağınız geliştirmeler havada kalır. bu sebeple mevcut durumu anlamak için çalışmalar yapmanız gerekecektir. geçmiş dönemlere ait sayısal raporlar (verimlilik, kalite, teslimat, isg, personel giriş - çıkış ortalamaları, stok devir gün sayıları, enerji tüketimleri, birim maliyeletler vs.), çalışan yetkinlikleri, tezgah ebilite/abilite'leri gibi pek çok konuya bakmanız gerekecektir. bu rapor karmaşasından çıkmanın en rahat yolu ise raporları nihai amaca yönelik kurgulamaktır. nihai amaç değeri yani ürünü en güvenli şekilde (isg açısından), yüksek verimlilikle, beklenen kalitede ve düşük maliyetle çıkarmaktır. bir görsel çizmemiz gerekirse;
tüm amaç bu döngüyü optimize etmektir.
peki bu döngüyü optimize etmemiz için yapmamız gereken şey nedir? burada vsm'e ihtiyaç duymaktayız. değeri (ürünü), ham madde halinden nihai ürün haliyle müşteriye teslim ettiğimiz ana kadar olan tüm süreci haritalandırmalıyız. bu haritalandırma da bir takım sembollerle yapılmaktadır. bunlar;*
vsm üzerinde çok fazla sembol bulunsa da sıklıkla kullanılan görseller bunlardır diyebiliriz.
ne yapmamız gerekiyor? vsm çizmek bir masa başı işi gibi gözükse de aslında sahada inanılmaz zaman harcamanızı gerektirir. süreci iyi anlamak için ürün nereye siz oraya durumuyla ilerlemelisiniz. eğer bir çekme sistemi ile çalışan bir firmadaysanız mesela süreç ham maddenin gelmesi ile değil satış ekibinin müşteri ile anlaşma yapması ile başlar. firmadan firmaya farklılık gösterse de satış gerekli ham madde var mı diye planlamaya sorar, planlama stokları kontrol eder ve ihtiyaç duyarsa lojistik bölümü ile teyitleşir, ihtiyaç durumunda satın alma bölümüne alım talebi açar, satın alım bölümü geliş termini verir, satış bölümü satış termini ile olan uyuma bakar gibi daha ham madde gelmeden süreç başlamış olur. haritanızda bu kısmı üste çizmenizi öneririm, ortalama dönüş süreleri hesaplanmalı ve bölümler arası haberleşmeler (şimşek biçiminde olan oklarla sembolize edilir) arasına not edilmelidir.
işin yönetsel tarafı bir yana asıl zorlu kısım zaten operasyonel sahadadır. ham madde gelince kalite girdi kontrol süresi, ortalama ham madde stokta bekleme süresi ((gbkz: jit) uygulanmıyorsa), ham maddenin çekildiği zaman tezgaha ulaştırılma süresi, tezgahta ham maddenin ayar süresi, ham maddenin tezgahta işlenme süresi, işlenen ham maddenin tekrar stoğa aktarım süresi, orada bekleme süresi, ikincil işlem varsa gibi gibi son müşteriye kadar olan tüm süreçler haritaya işlenir (ilgili sembollerle) ve altlarına çevrim süreleri yazılır.
işte tam bu noktada geliştirmeyi yapacağınız noktaları yani tıkanma noktalarını görmüş olursunuz. bu hem sayısal olarak kendini gösterir ((gbkz: darboğaz)) hem de aslında bu çalışmayı yaparken konuştuğunuz ve bilgi aldığınız insanların tecrübelerinin göstergesi olmuş olur. öncelik vermeniz gereken yer, işletmenizde paha biçilen şey olan değer kavramının yani ürünün çevrimini rahatlatacak noktalardır. örnek bir vsm aşağıya bırakıyorum*.
bu harita obeya alanında da bulunmalıdır. akıştaki tıkanıklıklar kaizen ya da ilgili metotlarla giderilmelidir. vsm en nihayetinde size mevcut durumu gösteren bir araçtır. bu aracı okumak, yorumlamak ve ele almak mühendislik yetilerinize kalmıştır.
tüm amaç bu döngüyü optimize etmektir.
peki bu döngüyü optimize etmemiz için yapmamız gereken şey nedir? burada vsm'e ihtiyaç duymaktayız. değeri (ürünü), ham madde halinden nihai ürün haliyle müşteriye teslim ettiğimiz ana kadar olan tüm süreci haritalandırmalıyız. bu haritalandırma da bir takım sembollerle yapılmaktadır. bunlar;*
vsm üzerinde çok fazla sembol bulunsa da sıklıkla kullanılan görseller bunlardır diyebiliriz.
ne yapmamız gerekiyor? vsm çizmek bir masa başı işi gibi gözükse de aslında sahada inanılmaz zaman harcamanızı gerektirir. süreci iyi anlamak için ürün nereye siz oraya durumuyla ilerlemelisiniz. eğer bir çekme sistemi ile çalışan bir firmadaysanız mesela süreç ham maddenin gelmesi ile değil satış ekibinin müşteri ile anlaşma yapması ile başlar. firmadan firmaya farklılık gösterse de satış gerekli ham madde var mı diye planlamaya sorar, planlama stokları kontrol eder ve ihtiyaç duyarsa lojistik bölümü ile teyitleşir, ihtiyaç durumunda satın alma bölümüne alım talebi açar, satın alım bölümü geliş termini verir, satış bölümü satış termini ile olan uyuma bakar gibi daha ham madde gelmeden süreç başlamış olur. haritanızda bu kısmı üste çizmenizi öneririm, ortalama dönüş süreleri hesaplanmalı ve bölümler arası haberleşmeler (şimşek biçiminde olan oklarla sembolize edilir) arasına not edilmelidir.
işin yönetsel tarafı bir yana asıl zorlu kısım zaten operasyonel sahadadır. ham madde gelince kalite girdi kontrol süresi, ortalama ham madde stokta bekleme süresi ((gbkz: jit) uygulanmıyorsa), ham maddenin çekildiği zaman tezgaha ulaştırılma süresi, tezgahta ham maddenin ayar süresi, ham maddenin tezgahta işlenme süresi, işlenen ham maddenin tekrar stoğa aktarım süresi, orada bekleme süresi, ikincil işlem varsa gibi gibi son müşteriye kadar olan tüm süreçler haritaya işlenir (ilgili sembollerle) ve altlarına çevrim süreleri yazılır.
işte tam bu noktada geliştirmeyi yapacağınız noktaları yani tıkanma noktalarını görmüş olursunuz. bu hem sayısal olarak kendini gösterir ((gbkz: darboğaz)) hem de aslında bu çalışmayı yaparken konuştuğunuz ve bilgi aldığınız insanların tecrübelerinin göstergesi olmuş olur. öncelik vermeniz gereken yer, işletmenizde paha biçilen şey olan değer kavramının yani ürünün çevrimini rahatlatacak noktalardır. örnek bir vsm aşağıya bırakıyorum*.
bu harita obeya alanında da bulunmalıdır. akıştaki tıkanıklıklar kaizen ya da ilgili metotlarla giderilmelidir. vsm en nihayetinde size mevcut durumu gösteren bir araçtır. bu aracı okumak, yorumlamak ve ele almak mühendislik yetilerinize kalmıştır.
devamını gör...