bitcoin balonu ne zaman patlar sorunsalı

kripto para piyasaları genişleyip de bu yatırım araçlarından kısa sürede zengin olma hayalleri kuranların sayısı arttıkça, işin cehalet boyutu da o nispette artıyor. bu kripto paralar bu kadar popüler değillerken yapılan tartışmalarda bir çok kişinin coinleri savunmak için öne sürdüğü argümanların hemen hemen hepsi bugün yanlışlanmış olsa da, kripto paralara olan inanç adeta bir din gibi yayılıyor. artık kimse işin önüne arkasına bakmadan kısa zamanda zengin olma hayali ile, bir an önce, giden trene atlama hevesinde.

bu noktada, biraz geriye gidip işin temellerine bakmanın ve kripto para denen şeyin bir proje olarak neden iflas ettiğini anlamanın zamanı geldi. eğer bu noktayı iyi anlarsak, kripto paraların geleceğini de daha iyi kavrar ve olası büyük zararlardan kendimizi kurtarmayı başarabiliriz.

son bir haftada var olan değerinin %20’den fazlasını kaybetmiş olan bitcoin muhtemelen geçen seneki seviyeleri olan 6000 dolarlara kadar düşüşünü devam ettirecektir. bu da yaklaşık %90’lık bir zarara tekabül ediyor. buna bağlı olarak altcoinler de benzer seviyelere geleceklerdir. bitcoin grafiklerinin geçmişi bunu gösteriyor. büyük bir ihtimalle henüz bu sürecin başlarındayız.

artık balinaların oyunu mu dersiniz, baronların dümeni mi, yoksa tavşanların dansı mı, onu bilemem; ama sanırım bitcoin’de yolun sonu inceden gözükmeye başladı. kısa yoldan zengin olma hayali ile gözleri kamaşmış olan arkadaşların maalesef göremediği bazı önemli gelişmeler mevcut. bu noktada, daha önce de dile getirdiğim bazı hususlara topluca bakmakta fayda var:

1) blockchain'in “çok süper bir teknoloji” olması başka bir şey, sizin sırf bu yüzden sanal paradan zengin olmanız gerektiği çıkarımı başka bir şey. sanal paralar, sadece, blockchain teknolojisini kullanan yatırım araçlarıdır. yani örneğin bankalar, devletler, şirketler vs blockchain teknolojisini kullanıp daha da geliştirebilir; ancak, bu esnada bitcoin fiyatları çakılmaya devam edebilir. arada mantıklı bir neden sonuç ilişkisi bulunmamakta.

2) daha öncekilerin aksine, gerek tek tek ülkeler, gerekse uluslararası kuruluşlar coin piyasalarının denetlenmesi ve kısıtlanması ile ilgili çalışmalarını hızlandırdı ve piyasaya düşen her yeni kısıtlama/yasaklama/düzenleme/vergi haberi, fiyatların daha da düşmesine sebep oluyor. bu konuda özellikle abd’nin artık canına tak demesi, coin piyasalarının tabutuna son çiviyi çakacak bir hale büründü.

3) son bir yılda bitcoin fiyatlarının 10 kat artması bitcoin'in tarihsel trendine de aykırılık teşkil ediyor.
örneğin, aralık 2013'te 1.122 dolar olan bitcoin'in bir daha bu seviyeyi görmesi nisan 2017'yi bulmuş. yani 3,5 yılda ancak anaparayı kurtarıp zararını çıkartabilmiş. bu kadar hızlı yükseliş dönemlerinde alınan coinlerin size yıllarca zarar yazması çok daha olası gibi gözüküyor. 5-6 senede de artık habire zarar etmeye dayanamayıp satar mısınız, yoksa sinirlerinizi sınamaya devam mı edersiniz, size kalmış bir şey.

üstelik dünyada, hele ki bu tür piyasalarda, hiçbir beklentinin garantisi olmadığından, bu 5-6 sene içerisinde coin piyasalarının modasının geçmesi ve el elde baş başta kalma ihtimaliniz de son derece yüksek.

4) bitcoin belki geleceğin teknolojisi olabilir. ancak şu ana kadar maalesef, iddialarını hayata geçirememiştir. bu da büyük bir güvensizlik yaratmaktadır.

örneğin; "herhangi bir grubun kontrol edebilmesine imkan olmaması" dendi, bütün bitcoinlerin %40'ına sadece 1000 kişinin sahip olduğu ortaya çıktı.
"asla hacklenemez" dendi, her gün başka bir hacklenme haberi okuyoruz. (bu noktada “ma şifresi kırılamaz demenin” hiç bir manası yok. sizin elinizde coin varken bir şekilde çalınabiliyor mu, çalınamıyor mu? gerisi sadece züğürt tesellisi oluyor)
" banka transfer ücretlerinden kurtuldunuz" dendi, banka transfer ücretlerinin en az 5-6 katı fazla ücret ödemeden para aktarıp bozduramayacağınız anlaşıldı.
"transferlerin ışık hızında olacak" dendi, transferler için günlerce beklemeniz gerekiyor.
"coinlerinizle dünyanın her yerinden istediğinizi satın alabilirsiniz" dendi, bir kaç istisna dışında hiç bir şey alamadığınız anlaşıldı.
"dolar egemenliğini ortadan kaldıracak" dendi, bitcoini dolara çevirip dolar kullanmadan hiç bir şey yapamıyorsunuz.
"bankaları ve aracıları ortadan kaldıracak" dendi, aracı şirketler olmadan alım satım yapamamanız bir yana, hesabınıza her türlü para transferinin bankalar üzerinden olmak zorunda olduğu anlaşıldı.

kısacası, bir proje olarak, iddialarının hiç birisi gerçek çıkmadı.

5) son bir sene içerisinde, coin piyasalarına para yatırmış olanların profili radikal bir şekilde değişti ve başlangıçtaki hedefleri için gelmiş olan nerd'ler artık çok küçük bir azınlığı oluşturmakta. bu piyasadakilerin artık at yarışı ya da idaa oynayanlardan bir farkı yok. dolayısıyla, başlangıçta bir kumar ya da piramit modeli değilse dahi, artık tamamen havadan para kazanan manipülatörlerin oyuncağı haline geldi. pumpçılar, refçiler ve yalan haber yayanlarla doldu piyasa. bu da, piyasaların her gün biraz daha dengesizleşmesine yol açıp, çökme ihtimalini artırıyor.

bu ve buna benzer örnekler çoğaltılabilir. ancak özetle söylemek gerekir ki, kripto para, bir proje olarak iddialarının hiç birisini gerçekleştirememiş durumda. bu yüzden de, düşmeye devam edecektir. benim tahminime göre, bir kaç ay içerisinde, geçen seneki başlangıç seviyelerine benzer bir yerlere, yani 6000 dolarlara kadar da düşüş sona ermeyecektir.

kripto paraya koşan arkadaşların, para kazanma hırslarını bir nebze dizginleyip, batıl itikata benzeyen inançlarından bir an önce kurtulup salim kafayla şapkalarını önlerine koyup düşünmelerinin zamanı geldi.
yazar: pechorin