1.
mao dönemi komünist çin'de milyonlarca insanın kıtlıktan ölmesine yol açan yanlış kalkınma politikasının adı. ingilizce literatürde great leap forward olarak geçer. politika özetle şöyledir:
1- tarımsal hasılanın artırılması
2- fazla tarımsal hasılanın ihraç edilmesi
3- elde edilen dövizle makine ve teçhizat ithal ederek sanayileşmek
çin'de küçük bireysel çiftçilik kaldırılarak sovyetlerdeki kolhoza benzer ortak çiftlikler kurulur. her köye ya da çiftliğe belirli bir üretim kotası verilir. yukarıdan aşağıya inen emir komuta zinciri içerisinde üretimin artırılması tembihlenir. mao zedong yoldaş der ki her birim kendi ihtiyacı kadarını alacak, geri kalanını merkez yollayacak. bu arada başka bir konuya daha değinmeliyim. o da mao'nun çelik üretme sevdası. sanayileşmek için çelik gerekir. mao da bütün köylülerin, evlerinin bahçesinde kuracakları bir fırında çelik üretmelerini şart koşar. köylüler çatal, bıçak, saban, pulluk, paslı demir, ne bulursa derme çatma kurdukları bu ocaklarda sözde çelik üretmeye çalışır. üretilen çelik tam anlamıyla çöptür! çünkü kullanılan materyaller dandik olduğu gibi yeterli ısıyı üretemeyen ocaklar da dandiktir. hiçbir know-how barındırmayan bu derme çatma girişim felaketle sonuçlanır. işin daha kötüsü tarımsal üretimden çekilen işgücü ve tarım aletlerinin dahi çelik üretmek için harcanmış olmasından dolayı tarımsal hasıla düşer.
bir başka faktör de memurların korkularından üretim raporlarını şişirmesi. örneğin bir köyün ihtiyacı 100 ton pirinç, üretim kotası da 150 ton olsun. bu köyün memuru korkusundan merkeze 200 tonluk üretim rapor eder. mao da "oh oh maşallah. aferin hepinize. size normalde 100 ton yetiyordu, 50 ton da benden büyük emekleriniz için hediye olsun. geri kalan 50 tonu yollayın merkeze" der. fakat gerçekte 60 ton üretilmiştir. 50 tonunu mecburen merkeze yolladıktan sonra geri kalan 10 ton ile köy açlıktan kırılır.
mao yoldaşım serçelere de kafayı takmıştır. onların üretimi azalttığını düşünür ve köylülere "serçeleri gördüğünüz yerde öldürün, tarlalara kesinlikle indirmeyin" der. zavallı köylüler sabahtan akşama kadar oradan oraya koşturarak serçelere aman vermez. serçe popülasyonu hakikaten açlıktan bitme noktasına gelir. serçeler olmayınca çekirge ve bilimum böcek tarlaları mahveder. tarımsal üretim daha da düşer.
sonuç olarak çin'de çok kısa bir dönemde tarihin en büyük kıtlığı sonucu 50 milyona yakın kişi ölmüş, ekolojik denge alt üst olmuştur. bugün çinlilerin ne bulursa yiyen midesizler olmasının en büyük sebebi yaşadıkları o talihsiz dönemdir.
1- tarımsal hasılanın artırılması
2- fazla tarımsal hasılanın ihraç edilmesi
3- elde edilen dövizle makine ve teçhizat ithal ederek sanayileşmek
çin'de küçük bireysel çiftçilik kaldırılarak sovyetlerdeki kolhoza benzer ortak çiftlikler kurulur. her köye ya da çiftliğe belirli bir üretim kotası verilir. yukarıdan aşağıya inen emir komuta zinciri içerisinde üretimin artırılması tembihlenir. mao zedong yoldaş der ki her birim kendi ihtiyacı kadarını alacak, geri kalanını merkez yollayacak. bu arada başka bir konuya daha değinmeliyim. o da mao'nun çelik üretme sevdası. sanayileşmek için çelik gerekir. mao da bütün köylülerin, evlerinin bahçesinde kuracakları bir fırında çelik üretmelerini şart koşar. köylüler çatal, bıçak, saban, pulluk, paslı demir, ne bulursa derme çatma kurdukları bu ocaklarda sözde çelik üretmeye çalışır. üretilen çelik tam anlamıyla çöptür! çünkü kullanılan materyaller dandik olduğu gibi yeterli ısıyı üretemeyen ocaklar da dandiktir. hiçbir know-how barındırmayan bu derme çatma girişim felaketle sonuçlanır. işin daha kötüsü tarımsal üretimden çekilen işgücü ve tarım aletlerinin dahi çelik üretmek için harcanmış olmasından dolayı tarımsal hasıla düşer.
bir başka faktör de memurların korkularından üretim raporlarını şişirmesi. örneğin bir köyün ihtiyacı 100 ton pirinç, üretim kotası da 150 ton olsun. bu köyün memuru korkusundan merkeze 200 tonluk üretim rapor eder. mao da "oh oh maşallah. aferin hepinize. size normalde 100 ton yetiyordu, 50 ton da benden büyük emekleriniz için hediye olsun. geri kalan 50 tonu yollayın merkeze" der. fakat gerçekte 60 ton üretilmiştir. 50 tonunu mecburen merkeze yolladıktan sonra geri kalan 10 ton ile köy açlıktan kırılır.
mao yoldaşım serçelere de kafayı takmıştır. onların üretimi azalttığını düşünür ve köylülere "serçeleri gördüğünüz yerde öldürün, tarlalara kesinlikle indirmeyin" der. zavallı köylüler sabahtan akşama kadar oradan oraya koşturarak serçelere aman vermez. serçe popülasyonu hakikaten açlıktan bitme noktasına gelir. serçeler olmayınca çekirge ve bilimum böcek tarlaları mahveder. tarımsal üretim daha da düşer.
sonuç olarak çin'de çok kısa bir dönemde tarihin en büyük kıtlığı sonucu 50 milyona yakın kişi ölmüş, ekolojik denge alt üst olmuştur. bugün çinlilerin ne bulursa yiyen midesizler olmasının en büyük sebebi yaşadıkları o talihsiz dönemdir.
devamını gör...