diferansiyelin içindeki istavroz dişli

motorun hareketini dikey konumdan ; yatay konuma döndüren ve akslar yardımıyla tekerlere ileten mekanizmaya diferansiyel denir.
diferansiyel aslında 45 derece açılı basit bir dişli çark grubudur.
diferansiyeli karmaşık hale getiren ; içindeki istavroz dişli grubudur.
düz yolda giderken sağ ve sol tekerler aynı hızla dönerler, burada araç için bir sorun yoktur.
fakaaaaat...
kavşağa gelipte köşeyi dönerken ; sağ ve sol tekerlekler aynı devirde dönmezler.
içte kalan teker ; daha az devirle dönüşü tamamlar.
dışta kalan teker ise ; daha fazla devir yapmak zorunda kalır.
işte burada istavroz dişlisi devreye girer.
motordan gelen dönüş hızını ; sağ ve sol tekerleklere ; dönüş kavisine göre dağıtarak aktarır.

istavroz dişlisini kim icat ettiğini hatırlayamıyorum.
internette aradım fakat bulamadım.

benim asıl bahsedeceğim şey ; istavroz dişlisinin neler karşılığında icat edildiğidir.
istavroz dişlisini icat etmek için uğraşan adam ; senelerce takıntı yaparak ve çabalayarak buluşunu gerçekleştirmiştir.
okul senelerimizde bunun hikayesini okumuştuk.
istavroz dişlisini icat etmiş ve karşılığında kafayı üşütmüştür.
kalan ömrünü akıl hastanesinde geçirmiştir.

aracınızla kavşaklarda dönerken yaşadığınız rahatlığın bedelini çok ağır bir şekilde ödeyen azimli bir bilim adamı gelip geçti bu dünyadan.

ara sıra hikayesini hatırlarım ve içim burkulur.

istavroz dişlisi esasen müslüman bilim insanları tarafından icad edilmiş olup turbo beslemeli motorların hıristiyanlarca müslümanlardan dwvşirilmesi sonucu esasen salyangoz dişlisi olan isim eropalılaron sömürgeci yaklaşımıyla istavroz dişli adını almıştır. biruni mekaniğinine dayanan bu dişli şanzumanın en önemli parçasıdır. günümüzde ferraei ve lamborginide kullanışan bu teknoloji, zamanında vami yapımında pek çok fayda göstermiştir.