gülibrişim

baklagiller (fabaceae) familyasına ait, anavatanı asya’nın tropikal bölgeleri olan ve boyu 10-13 metreyi bulabilen albizia cinsi bir ağaç türüdür. bilimsel adı albizia julibrissindir. ülkemizde sahil kesimlerinde bulunur. haziran-temmuz aylarında çiçek açarak görsel şölen yaratan bu ağacın ömrü 100 yıl kadardır ve gövde kalınlığı 60 cm’yi bulabilir. pers ipek ağacı ya da istanbul akasyası olarak da bilinir. çiçekleri pembe renkli, ipeksi görünümlü ve güzel kokuludur. bakla tipi meyve veren bu ağacın meyvesi eylül-ekim aylarında olgunlaşır, meyvesi için değil güzel görüntüsünden dolayı peyzaj alanında kullanılır.

peki bu güzel ağaç türünün bilimsel adı olan albizia julibrissin adını nasıl almıştır? cinsinin ismi olan albizia, 18. yüzyılın ortalarında gülibrişimi avrupa'ya tanıtan italyan asilzade filippo degli albizzi'yi onurlandırmak için verilmiştir. türün adı olan julibrissin ise gülibrişim sözcüğünden türemiştir. çince he huan hua yani mutluluğu bir araya getiren çiçek olarak isimlendirilmektedir.

son olarak, adını ayrı görüntüsünü ayrı sevdiğim bu ağacın sözlükteki başlığını açmak tam da çiçek açtığı dönemde, bana kısmet olduğu için çok mutlu oldum.

ilginç bir etimolojik bilgi vereyim hemen. bu ağacın ingilizce ismi persian silk tree. yani iran ipek ağacı. bende genelde bitkileri ingilizce araştırırım ama bunun türkçesini merak ettim ipek ağacı gibi bişey beklerken gülibrişim diye bişey cıktı karşıma.
ne yalan söyleyeyim ibrişim ne bilmiyordum. farsçada ipek demekmiş!!! bu ağaçta irandan geldiği için direkt farsça ismini almışız.

ibrişim denince akla hemen ibrişim kuşak geliyor. hani şehzadeleri boğmakta kullanılan. genç osmanın belinde olandan. nasıl yer etmişse belleğimde artık. neyse. yani ipek tellerininin bükülmesiyle, bir araya getirilip bir daha bükülmesiyle elde edilen kalın ip.
ağacın çiçeği tel tel gibi olduğundan ipek iplere benzetilerek bu isim verilmiş olmalı. üstündeki kırmızısı pembelik de gül rengine atıftır.