insanlar konusunda müsrif olmak

feyyaz yiğit'in yazdığı 8-9 senedir kendimi iyi hissetmiyorum (kitap) isimli eserde geçen bir tespittir.

tasarruf tedbirleri kapsamında ne yapacağımızı şaşırdığımız şu dönemde müsrif olmak kadar büyük bir günah yok sanırım. zaten bizim nesil israf konusunda uyarılmaktan bir hal oldu yıllar yılı. israfın ne kadar kötü olduğunu anlatmak için resimler çizdik, komposizyonlar yazdık, şiirler yazdık ve afişler hazırladık. gerçi hepsi israf oldu ama yine de bir farkındalık yarattık sanırım. ki bu farkındalık da bir işe yaramadı.

zaten zaman içinde fark ettik ki bize vatan, millet, sakarya diyerek tasarruf telkin edenler kendileri itibardan tasarruf etmemek adına üzümü salkımı ile götürmekle meşgulmüş. biz yine de lüzumsuzsa söndürdük elimizden geldiği kadar. arkamızdan ağlayacak yemekler koymadık tabağımıza.

başka insanlar bizi israf konusunda o kadar fazla uyardı ve kendileri o kadar fazla israf ettiler ki her şeyi zamanla biz olmamız gerekenden daha müsrif insanlara dönüştük. bu belki bir tepkiydi, belki de birikmişliğin getirdiği bir boşalma hali. hangisi olursa olsun kapitalizm tarafından körüklenen tüketim çılgınlığı ile birlikte biz de israf konusunda sınır tanımaz olduk. hatta kendimize sınır tanımayan müsrifler adını verebiliriz hiç çekinmeden.

zamanla müsrifliğimiz ete kemiğe büründü ve insanlar konusunda da müsrif olmaya başladık. çok kolay harcadık insanları. aslında insan harcamak derken racon kesmek anlamında kullanmıyorum bu sözcüğü. hiçbir bölümünü izlemediğim kurtlar vadisi ya da her bölümünü izlediğim deli yürek tarzı bir harcama değil bu.

o insanları israf ettik biz. bilbo baggins'ten alıntı yapmak alışkanlık oldu bende. ne de olsa dövmesini kolumda taşıyorum üstadın. içinizden en az yarısını, arzuladığımın yarısı kadar bile tanımıyorum; ve yarınızdan azını hak ettiğinizin ancak yarısı kadar sevebiliyorum.

insanları bazen hak ettiklerinden fazla sevdik, bazılarını hak ettikleri kadar bile sevemedik. israf olup gittiler. sevgi konusunda dengesiz davrana davrana israf ettiğimiz insanları biriktirebilseydik şimdiye bembeyaz bir sarayımız olurdu belki de.

sadece sevginin miktarı ile ilgili hata yapmadık. bazen zamanlamamız da çok kötüydü. ki rüştü rençber'in barcelona'da tutunamamasının nedeni de bu zamanlamadır ama bunun konuyla hiç alakası yok. futbol sevgimden faydalanıp konuyu dağıtmayın.

hüsnü arkan'ın da dediği gibi bazı insanlara geç kaldık, bazı insanlara erken vardık. olmadı. bir türlü ayarlayamadık zamanı. onlar da israf olup gittiler.

insan israfımız sevgiyle sınırlı kalmadı tabii ki. bazen çok ters anımıza denk gelen insanları harcadık, tükettik. belki on dakika önce tanışsak can ciğer olacağımız insanlara öyle ters şeyler söyledik ki israf olup gittiler.

bazen de kendimizi hiç sevmediğimiz anlara denk geldiler. zamane kişisel gelişim uzmanlarının söylediği tek doğru şey olarak kendimizi sevmediğimiz için başka insanları da sevemeyecek haldeydik. israf ettik onları da.

aşık olarak ve bize aşık oldukları için harcayıp bitirdiğimiz insanları ise anlatmak için çok daha uzun bir tanım gerekir. ama benim o kadar uzun bir tanım yazacak sabrım da yok, halim de. ama şunu biliyorum ki israfların en büyüğünü aşk adına yaptı insan ırkı.

bu yazdıklarım da dışında da insan israf etme yolları vardır. insan sonucu kötü olan her şey konusunda ziyadesiyle yaratıcı davranmayı başarır. kişisel israflarımıza ek olarak savaşlar gibi kitlesel israflara neden olan olaylarda da türler arasında birinciliği kimseye kaptırmayız.

feyyaz yiğit bu tespiti yaparken benim yukarıda anlattıklarımı mı kast etti, bilmiyorum. kendisini severim ama onun ne düşündüğü pek umurumda değil bu noktada. benim yazdıklarımın onun nezdinde mantıklı bir zemine oturması gerektiğini düşünmüyorum.

sabahattin ali'nin peynirli poğaçası değil mi bu?