irlanda patates kıtlığı

1845 - 1851 yılları arasında gerçekleşen ve irlanda patatesinin zehirlenmesi sonucu ortaya çıkan büyük felaket. o dönemler irlanda'nın nüfusu 8 milyon civarında ve halkın yarısının besin kaynağı patates. irlanda'nın o dönem britanya'nın parçası olmasına rağmen sömürge gibi yönetilmesi bu durumun sebebi olmuş. 1845 yılında amerika'dan gelen zehirli bir mikroskobik mantar patateslerin üçte birine zarar vermiş. kıtlık 1847 yılında doruğa ulaşıyor, çünkü aç kalan halk tohumlukları da yiyor. kıtlık o kadar kötü boyutlara varmış ki irlanda nüfusunun yüzde 15 kadarı bu kıtlıkta yok olmuş. modern tarihçilere göre ise ölen kişi sayısı 2,5 milyon civarında.
bu sebeple patatesin irlanda nezdinde değeri büyük. hatta kırsaldaki irlandalılar kadeh kaldırırken şöyle dilekte bulunurmuş :
sana sağlık dolu bir yaşam, her sene bir çocuk ve kiracısı olmadığın patates tarlası diliyorum.

irlanda'da 1845-1852 arasında yaşanan kitlesel açlık dönemidir. bu kıtlığa patateslere bulaşan bir mantar türünün neden olduğu biliniyor.

kıtlığın çıktığı ilk yılda patateslerin %40'ı, sonraki yıllarda ise tamamını yok etmiştir. hatta kıtlık, ambarlarda tutulan patatesleri bile etkilemiştir. bu kıtlık sonucunda yaklaşık 1 milyon insan hayatını kaybetmiştir, ada nüfusunun %20-25 oranında azaldığı söylenir.

zamanın osmanlı padişahı abdülmecid, 1847 yılında irlanda'ya 4000 ingiliz strelini değerinde buğday yardımı gönderir.
yine 1847 yılında bir kızılderili kabilesi olan çoktavlar da irlanda'ya 710$* para yardımı gönderirler.

büyük kıtlık anıtı, dublin;

irlandalıların görüşüne göre, patates mantarından kaynaklanan bir kıtlık değil, ancak birleşik krallık'ın kasten uygulamış olduğu bir açlık politikasıdır. irlanda halkının çoğu bunun kendilerine karşı uygulanmış bir soykırım olduğunu iddia etmektedir. ne yalan söyleyim, irlanda ile ingiltere arasındaki mevzulara bakacak olursak, bana kalırsa da böyle bir uygulamanın yapılmış olması epey olası. yine de, hakkında fazla bir malumatım olmadığından, yanılıyor olma ihtimalimi de bir kenarda bulundurarak tanımımı gireceğim başlıktır.

leprekon lobisinin işi gibi duruyor. güzel başlık elinize sağlık.

sebebi patateslerdeki hastalık değil, ingiltere ve ingilizlerin alçaklığıdır. patates kıtlığı başlayınca, kendileri yardım eli uzatmadığı gibi osmanlı dahil pek çok yerden gelen gıda yardımlarının adaya ulaşmasını engellemişlerdir. irlanda nüfusunun azaltılması için yapılmıştır bu. nitekim ölümler ve göçlerle ülke nüfusu kısa sürede yarıya düşmüştür.
ingilizce bilenler için bir link. bilmeyenler de bir çeviri programı kullansın.
mises.org/library/what-caus...

(bkz: açlık grevi)