küöx bollox toyon

saha mitolojisinde suyun ruhudur. nehirlerin efendisi ve denizin koruyucusudur. suyun berrak ve duru kalması kendisi için çok önemlidir. yani bugün denizlerimizdeki müsilaj belasını görse tahminimce kafayı yerdi ve topumuzu tamuya göndermek için ürün aar toyon'a başvururdu. yani düşünsenize atalarınızın riayet ettiği hiçbir şeyi umursamıyorsunuz. doğa ve hayvan sevgisi yok olmuş gitmiş. genetiği bozulmuş meyveler sebzeler gibiyiz. altay ve kırgız efsanelerindeki mankurt'tan pek bir farkımız kalmamış. ama biz gönüllü mankurtlar ordusuyuz. halimizden çok memnunuz. türk deyince soy değil din geliyor aklımıza. öyle harika bir dünyamız var. neyse efendim suyun ruhuna bir fatiha okumadan geçmeyin. ölmüşlerinizin canına değsin.

suyun ruhuna dönecek olursak, saha türkleri balığa çıkmadan önce suyun ruhuna dua ederler ve ona yakarırlar. avlarının bolluk ve bereket içerisinde geçmesi için ondan talepte bulunurlar. avın bereketli geçmesi için de bazı şartların olduğunu bilirler. suyun kirletilmemesi gerektiğini, balıklara ateş açılmayacağını yani dinamitle balık avlamanın falan bereketi bolluğu kaçıracağını idrak etmişlerdir. doğayla uyumluluk bunu gerektirir. onlar kurallara riayet eder, suyun ruhu da onlara yardımcı olur. aksini yapanlara hiç iyi gözle bakmaz. balıkların üremesini engelleyenlere, gölleri kurutanlara ve denizleri kirletenlere kin besler. derler ki; bunları yapanları kendine alır. yani suya çeker. orada huzura erdirir.

bunun yanı sıra yakını ölmüş birinin ölümden sonraki yedi gün içerisinde suya girmesini, balık avlamasını ve su üzerinde yolculuk yapmasını kabullenmez. bu süre zarfında kişi sadece kaybettiği yakınına odaklanmalıdır. yas döneminde suyun yakınında olmamalıdır. yaşama saygılı olduğu kadar ölüme de saygılı bir ruhtur. * *