1.
insan beyni bir görüşü kabul ettiği zaman, onu desteklemek ve onunla aynı fikirde olmak için her şeyi kullanır. karşı görüşteki bilgiler daha fazla ve ağır olmasına rağmen bunları ya küçümser ya da ihmal eder.
onaylama önyargısı, diğer bir adıyla doğrulama yanlılığı, bireylerin inanç ve beklentilere uyan bilgilere önem verme davranışıdır. bu davranış bilginin öğreniminde ve kullanımında görülebilir.
lehman, onaylama önyargısında iki temel belirleyiciden bahseder: önyargı ve bilgi düzeyi. kişiler konu hakkında önyargılı ise bu eğilime daha yatkındır. çünkü yeni gelen bilgileri önyargılarına göre algılar ve değerlendirirler. bilgili kişiler sahip oldukları bilgi ile güçlü bir inanç oluştururlar ve bu inanç eğilimden daha fazla etkilenmelerine yol açar. bilgisiz kişiler ise güçlü inanç oluşturamaz ve yoğunlukla başkalarını izlerler. dolayısıyla önyargısız ve düşük bilgili kişilerde bu eğilim daha az görülür.
bireyler objektif yorumlama ve doğrulama konusunda başarısız olduklarında bilinçsel doğrulama devreye girer ve edinilen bilgiler kendi inançlarını desteklenmek üzere kullanılan araçlar haline gelir.
nickerson, bireyler tarafından bilgi olarak algılananın her zaman gerçek bilgi olmayabileceğini belirtir. davranış kararları, karmaşık bilişsel ve duygusal süreçlerden oluşur. ancak genellikle insanlar bulundukları yargıda ve oluşturdukları inançta duygusal unsurlardan ziyade bilişsel unsurların hâkim olduğuna inanmak ister. bilişsel süreç bilgi odaklıdır. bu sebeple bilginin toplanması, değerlendirilmesi, yorumlanması ve kullanılmasını gerektirir. fakat genellikle nihai karar süreci öncesinde bir inanç vardır ve bu inanç kimi zaman sebepsiz bağlanma ve aşırı güvenme oluşturur.
onaylama önyargısı bireyleri objektif düşünceden uzaklaştırarak inançlarıyla çelişen bilgileri görmezden gelme noktasına getirir.
bu davranış şekline verilecek en yakın örnek ikili ilişkilerde bireylerin partnerleri ile tanışmalarında onlara dair bir görüş oluşturup ilişkinin ilerleyen aşamalarında olay ve durumları bu görüş doğrultusunda yorumlaması olacaktır.
devamını gör...