1.
miguel angel asturias'ın (bkz: sayın başkan) ismiyle türkçeye zeyyat selimoğlu tarafından çevrilen ve yordam edebiyattan çıkan şahane ötesi bir romanıdır.
“başkan’ın güvenini kazanmak için en etkili davranış bir suç işlemek veya kendini savunamayacak kimseleri açıktan açığa aşağılamak veya halka üstün gücünü hissettirmek ya da milletin sırtından zenginleşmektir.
kan dökmek işlenecek en iyi suçtu. bir insanın yok edilmesi hükümete yüzde yüz sadık olmanın kanıtıydı. görünüşü kurtarmak için iki yıl hapis; ondan sonra karşılıklı güvene dayanan bir işe alıyorlardı insanı. bu çeşit işler, itaatsizlik halinde kolayca hapse atılabilmeleri için, mahkemelik olmuş memurlara veriliyordu.”
yukarıdaki satırlardan bir kez daha göreceğimiz üzere, bize en çok benzeyen coğrafya, ne arap, ne doğu avrupa ne de türki cumhuriyetler coğrafyasıdır. bize en çok benzeyen coğrafya latin amerika’dır. alıntının guatemalalı bir yazara ait olduğunu bilmesek, bizim ülkeden kim yazmış acaba diye sorarken buluruz kendimizi.
sanırım fidel castro söylemişti, (mealen) 20. yüzyıl, kuzeyin, güneyi sömürdüğü bir yüzyıldır demişti. nitekim güney ve orta amerika’nın tarihi aynı zamanda bir darbeler tarihidir. hızlıca hatırlayalım: şili, arjantin, meksika, bolivya, guatemala ilk akla gelenler. sivil halka yapılan baskı ve işkenceler, göz altında kaybetmeler, yıllarca süren sebepsiz tutukluluk halleri… tanıdık geldi mi?
sayın başkan, kötülükle iyiliğin savaşı sürdükçe hatırlanacak, okunacak bir roman. diyebiliriz ki asturias, zamanlar üstü bir eser yaratmıştır.
ertuğrul turan’ın dediği gibi, “sözcükler yaşamın üzerine titrediğimiz anlarının gizemini korur mu? böyle şiirsel bir düzen oluşturulabilir mi? insan kibir ve küstahlığından vazgeçer mi? sömürü, talan biter mi? bilmiyorum. ancak mücadelenin sürüp gideceğini umuyorum.”
evet, mücadelenin sürüp gideceğini umuyoruz…
“başkan’ın güvenini kazanmak için en etkili davranış bir suç işlemek veya kendini savunamayacak kimseleri açıktan açığa aşağılamak veya halka üstün gücünü hissettirmek ya da milletin sırtından zenginleşmektir.
kan dökmek işlenecek en iyi suçtu. bir insanın yok edilmesi hükümete yüzde yüz sadık olmanın kanıtıydı. görünüşü kurtarmak için iki yıl hapis; ondan sonra karşılıklı güvene dayanan bir işe alıyorlardı insanı. bu çeşit işler, itaatsizlik halinde kolayca hapse atılabilmeleri için, mahkemelik olmuş memurlara veriliyordu.”
yukarıdaki satırlardan bir kez daha göreceğimiz üzere, bize en çok benzeyen coğrafya, ne arap, ne doğu avrupa ne de türki cumhuriyetler coğrafyasıdır. bize en çok benzeyen coğrafya latin amerika’dır. alıntının guatemalalı bir yazara ait olduğunu bilmesek, bizim ülkeden kim yazmış acaba diye sorarken buluruz kendimizi.
sanırım fidel castro söylemişti, (mealen) 20. yüzyıl, kuzeyin, güneyi sömürdüğü bir yüzyıldır demişti. nitekim güney ve orta amerika’nın tarihi aynı zamanda bir darbeler tarihidir. hızlıca hatırlayalım: şili, arjantin, meksika, bolivya, guatemala ilk akla gelenler. sivil halka yapılan baskı ve işkenceler, göz altında kaybetmeler, yıllarca süren sebepsiz tutukluluk halleri… tanıdık geldi mi?
sayın başkan, kötülükle iyiliğin savaşı sürdükçe hatırlanacak, okunacak bir roman. diyebiliriz ki asturias, zamanlar üstü bir eser yaratmıştır.
ertuğrul turan’ın dediği gibi, “sözcükler yaşamın üzerine titrediğimiz anlarının gizemini korur mu? böyle şiirsel bir düzen oluşturulabilir mi? insan kibir ve küstahlığından vazgeçer mi? sömürü, talan biter mi? bilmiyorum. ancak mücadelenin sürüp gideceğini umuyorum.”
evet, mücadelenin sürüp gideceğini umuyoruz…
devamını gör...
2.
bir miguel angel asturias kitabıdır.
miguel angel asturias bu kitabın her darbe döneminde toplatıldığını söylüyor bize. biz de ona çok içten bir şekilde inanmakla yükümlüyüz çünkü biz de benzer şeylere şahit olduk. baskıcı rejimler, ister sağ olsun ister sol, kitaplardan çok korkar. artık kitaplardan korkmaya o kadar gerek var mı, emin değilim. ama yine de kitaplar insanları harekete geçirebilecek güce sahiptir.
sayın başkan çok saygıdeğer bir diktatör, onu sevmemek elde değil. büyük bir bilge olmasının yanı sıra adaleti tarihi aşmış bir hüküm verici. iyi özellikleri saymakla bitmez sayın başkanın. tanrının lütfu olan böyle bir şahsiyet hakkında ileri geri konuşan densiz nankörlere bakmayın siz. onlar devletin bekasını düşünmeyen zavallılar. yağmadan, tecavüzlerden, sebepsiz cinayetler ve idamlardan, adam kayırma ve iltimastan sayım başkanı sorumlu tutmak vatana ihanetle eşdeğerdir.
latin amerika'da bazı şeylerin bolluğu var. dans, futbol, kahve ve diktatörler. bu kitap da bunlardan sadece bir tanesine odaklanmış. dördüncü sözcük olduğunu düşünüyorsanız, bir daha düşünün. bir gece kapınız çalınabilir.
miguel angel asturias bu kitabın her darbe döneminde toplatıldığını söylüyor bize. biz de ona çok içten bir şekilde inanmakla yükümlüyüz çünkü biz de benzer şeylere şahit olduk. baskıcı rejimler, ister sağ olsun ister sol, kitaplardan çok korkar. artık kitaplardan korkmaya o kadar gerek var mı, emin değilim. ama yine de kitaplar insanları harekete geçirebilecek güce sahiptir.
sayın başkan çok saygıdeğer bir diktatör, onu sevmemek elde değil. büyük bir bilge olmasının yanı sıra adaleti tarihi aşmış bir hüküm verici. iyi özellikleri saymakla bitmez sayın başkanın. tanrının lütfu olan böyle bir şahsiyet hakkında ileri geri konuşan densiz nankörlere bakmayın siz. onlar devletin bekasını düşünmeyen zavallılar. yağmadan, tecavüzlerden, sebepsiz cinayetler ve idamlardan, adam kayırma ve iltimastan sayım başkanı sorumlu tutmak vatana ihanetle eşdeğerdir.
latin amerika'da bazı şeylerin bolluğu var. dans, futbol, kahve ve diktatörler. bu kitap da bunlardan sadece bir tanesine odaklanmış. dördüncü sözcük olduğunu düşünüyorsanız, bir daha düşünün. bir gece kapınız çalınabilir.
devamını gör...