1.
senyoraj veya sinyoraj geliri nedir
senyoraj geliri, para basma yetkisini elinde tutan kurumun, bu yetkisi dolayısıyla para basarak elde ettiği reel gelirdir. başka bir deyişle, senyoraj veya sinyoraj geliri, paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı değer arasındaki fark nedeniyle elde edilen gelirdir. örneğin, 50 tl’lik bir banknotun basım maliyetinin 80 kuruş olduğunu varsayalım. bu durumda 50 tl’lik banknotun basılarak piyasaya sunulması sonucu elde edilecek senyoraj geliri 49 tl 20 kuruş olacaktır.
senyoraj kelimesi para basma yetkisi anlamına geliyor. kelime anlamını ortacağda derebeylerinin (senyörlerin) para basma konusundaki yetkisinden alıyor. bu çağlarda, paranın basım maliyeti ile piyasadaki değeri arasındaki fark senyörlere kaldığı için bu gelirler senyoraj geliri olarak isimlendirilmiştir.
tarihsel süreçte para basma yetkisi kime geçti ise senyoraj yetkisi ve geliri de ona geçmiştir. bu padişah, kral, imparator olabilir. modern devlet sistemleri ile birlikte, teknik olarak senyoraj geliri elde hakkı sadece merkez bankalarına aittir.
türkiye’de, 1211 sayılı tc merkez bankası kanununda bu husus açıkça hüküm altına alınmıştır. kanuna göre “a) türkiye’de banknot ihracı imtiyazı tek elden bankaya aittir.”
enflasyonun sadece para miktarındaki artışından kaynaklanması durumunda, senyoraj ve enflasyon vergisi birbirine eşit olur.
08.02.2019
hasan aykın
senyoraj geliri, para basma yetkisini elinde tutan kurumun, bu yetkisi dolayısıyla para basarak elde ettiği reel gelirdir. başka bir deyişle, senyoraj veya sinyoraj geliri, paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı değer arasındaki fark nedeniyle elde edilen gelirdir. örneğin, 50 tl’lik bir banknotun basım maliyetinin 80 kuruş olduğunu varsayalım. bu durumda 50 tl’lik banknotun basılarak piyasaya sunulması sonucu elde edilecek senyoraj geliri 49 tl 20 kuruş olacaktır.
senyoraj kelimesi para basma yetkisi anlamına geliyor. kelime anlamını ortacağda derebeylerinin (senyörlerin) para basma konusundaki yetkisinden alıyor. bu çağlarda, paranın basım maliyeti ile piyasadaki değeri arasındaki fark senyörlere kaldığı için bu gelirler senyoraj geliri olarak isimlendirilmiştir.
tarihsel süreçte para basma yetkisi kime geçti ise senyoraj yetkisi ve geliri de ona geçmiştir. bu padişah, kral, imparator olabilir. modern devlet sistemleri ile birlikte, teknik olarak senyoraj geliri elde hakkı sadece merkez bankalarına aittir.
türkiye’de, 1211 sayılı tc merkez bankası kanununda bu husus açıkça hüküm altına alınmıştır. kanuna göre “a) türkiye’de banknot ihracı imtiyazı tek elden bankaya aittir.”
enflasyonun sadece para miktarındaki artışından kaynaklanması durumunda, senyoraj ve enflasyon vergisi birbirine eşit olur.
08.02.2019
hasan aykın
devamını gör...
2.
şuan artan enflasyon oranlarından sonra bakır,nikel,çinko maddelerinin çoğunlukla kullanıldığı devlete ait darphaneler de basılan 1₺ haricinde diğer madenî paraların basım maliyeti kendi nominal değerini aştı. bu durumla birlikte madenî paralar üzerinden elde edilen (senyoraj geliri) yok olmaya doğru gidiyor. bu senyoraj gelirini bugünkü karşılıksız para sistemine uyarladığımızda
başta fed olmak üzere devletlerden yarı veya tam bağımsız olarak merkez bankaları ve arkasındaki yapılar; doğal olarak kağıtlar madeni açıdan diğer bozuk paralar da kullanılan madenlerden daha değersiz olduğu için basım maliyeti de çok ucuzdur. basitçe anlatmak gerekirse diyelim ki ben bir 100₺ bastım bunun basım maliyeti de 10 kr olsun geriye kalan 99₺.90kr ise benim hiçbir şey yapmadan emek sarf etmeden başkalarının emeğini çalmamdır. kısacası yasalara uydurulmuş resmi kalpazanlık... merkez bankalarına bağlı olarak her gün gördüğümüz kamu veya özel banka şubeleri tarafından belirlenen yüzdelik bir orana karşılık elinde bulundurulan nakitin çok daha fazlasını dijital bankacılık sistemininde olmayan paralarla kredi olarak veren (kaydi para sistemi) de denilen piyasada enflasyona sebep olan kısmi rezerv bankacılığı da işin ayrı boyutu...
başta fed olmak üzere devletlerden yarı veya tam bağımsız olarak merkez bankaları ve arkasındaki yapılar; doğal olarak kağıtlar madeni açıdan diğer bozuk paralar da kullanılan madenlerden daha değersiz olduğu için basım maliyeti de çok ucuzdur. basitçe anlatmak gerekirse diyelim ki ben bir 100₺ bastım bunun basım maliyeti de 10 kr olsun geriye kalan 99₺.90kr ise benim hiçbir şey yapmadan emek sarf etmeden başkalarının emeğini çalmamdır. kısacası yasalara uydurulmuş resmi kalpazanlık... merkez bankalarına bağlı olarak her gün gördüğümüz kamu veya özel banka şubeleri tarafından belirlenen yüzdelik bir orana karşılık elinde bulundurulan nakitin çok daha fazlasını dijital bankacılık sistemininde olmayan paralarla kredi olarak veren (kaydi para sistemi) de denilen piyasada enflasyona sebep olan kısmi rezerv bankacılığı da işin ayrı boyutu...
devamını gör...
"senyoraj geliri" ile benzer başlıklar
senyoraj
3