şifre çözücü (film)

yönetmeni, cube filmiyle bilinen kanadalı vincenzo natali olan yapım.

orijinal ismi cypher olan, 2002'de gösterime girmiş amerikan bilim kurgu filmidir. afallatıcılık derecesinde sıkı bir macera sunar izleyicilerine. the matrix, the truman show ve a clockwork orange filmlerinden bir şeyler "araklanmış" olsa da bu hoş görülebilir. bol maceralı, aksiyon sahnelerine dozunda yer verilmiş ve entrikalı kurguya sahip bir film arayanlar bu yapıma göz atabilir. cidden çok iyi filmdir.

şimdi de biraz detaylara girelim. öncelikle filmin bu kadar az bilinmesine gerçekten şaşırıyorum zira çok kaliteli ve aslında popüler de olması beklenen yapıya/içeriğe sahip bir yapım bu. başkarakterini jeremy northam değil de jude law gibi daha bilinen biri canlandırsaydı tablo farklı olurdu kuvvetle muhtemelen. existenz'de mesela law vardı ve hatta diğer başrolü de jennifer jason leigh idi ve o film çok da popüler olamamıştı ama existenz sıra dışı bir yapımdı ve bir kanada filmiydi. cypher ise bir amerikan filmi ve hakikaten daha meşhur olmasını beklerdim ki bunu lucy liu bile sağlayamamış. bu arada northam çok iyi oynamış filmde ve kesinlikle akıllarda kalıcı bir performans sergilemiş fakat işte "isim yapmış" biri olmayınca... biraz da "gıcık", nerd bir karakter aslında onun oynadığı başkarakter.

ilk paragrafta belli filmleri referans vermiştim ancak bunu açmam, devasa spoiler'lar vermem demek olur. "protagonist centric" bir filmdir, cypher. yani başkarakterin merkeze alındığı bir yapımdır. bu konuda bir impostor (2001) kadar aşırı olmasa da gene de böyledir. bu tür filmler, iyi yapıldıklarında aslında izleyicinin kendisini başkarakterin yerine koyabilmesine vesile olabiliyor ve bu güzel bir heyecan unsuru bence. ancak, the matrix'teki gibi, the lord of the rings'teki gibi "ekip merkezli" filmlerin de ayrı bir tadı oluyor tabii. cypher'da yine de rita foster adlı kadın karakterin de ağırlığını yadsıyamayız. demem o ki, impostor'daki kadar başkarakter zehirlenmesine uğratan bir film değil şifre çözücü.

yapımın kurgusunda bolca şaşırtmaca olduğunu söyleyebilirim. bu gayet kalifiye bir şekilde kotarılmış ve seyir zevkini artırıcı bir unsur diyebilirim filmin. öyle "plot twist" manyağı oluyor muyuz yoksa olmuyor muyuz?.. yani bu bağlamda daha ileri yapımlar izlesem de bunun bu kadar "şık" yapıldığı film de az izlemişimdir. hikaye de iyi, kurgu da son derece güzel eklemlendirilince karşımızda cidden de sürükleyici ve heyecan verici bir iş olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.

1997'de dark city filmi vardı ve ardından böyle filmler gelmeye başladı. the matrix falan filan işte... 2001'de xchange diye çok az bilinen bir film de var mesela, bunlara benzer. ve 2002'de de bu tanıttığım film geldi. o dönemlerin filmleri bunlar, bir nevi; yani 3. milenyuma yaklaşırken gelip biraz geçince de devam eden. hoş, welt am draht var 70'lerden. veya 90'ların başında total recall vardı... ama bu 90'ların sonlarından 2000'lerin başlarına uzayan dönemdeki cypher ve benzeri filmlerin kendilerine özgü bir havası/tarzı olduğunu da düşünüyorum açıkçası.

bence izleyin bu filmi. hakikaten içtenlikle öneririm.