tanrının insanı imtihan etmesi

mevlâ görelim neyler, neylerse güzel eyler.

kurban olduğum benim imtihan daha aralıklı olarak yapsan. senden gelen başım gözüm üstüne de yoruldum.

imtihan iyi ile kötünün birbirinden ayrılması için var:

bu, allah’ın temizle pis olanı (mümin ile kâfiri, allah yolunda harcanan ile batıl yolunda harcananı) birbirinden ayırması, pis olanın tümünü üst üste yığıp cehenneme atması içindir. bunlar, hüsrana uğrayanların ta kendileridir. (8/enfâl 37)

tanrının kendi planlarını sürdürebilmek için fikri sorulmadan dünyaya fırlatılan insanı soktuğu abuk durumları yumuşatmak için ortaya atılan tanım.