arti yazar profili

ülke gündemi olağanüstü karışık olduğunda bile günü üçüncü sayfa haberleri, yemek tarifi ve youtube'dan indirdikleri hoplayıp zıplayan komik kedi köpek videoları ile geçiştirebilen haber bültenidir. ayrıca eklemezsem olmaz, zamanında bunların muhabirlerinden biri 'sokakta başıboş gezen atlar haberi' yaparken bir at tarafından tepilmiştir. neye niyet neye kısmet.

geleneksel yaygın bir yatırım yöntem ve eylemidir. pay senedi almak olarak da ifade edilebilir. bir şirketin hissesi satın aldığında, o şirketin hisse veya pay adı verilen küçük bir parçası satın alınmış olur. yatırımcılar, borsada işlem gören ve değerinin artacağını düşündükleri şirketlerden hisse satın alırlar. bu gerçekleşirse, satın alınan şirketin hissesi de değer kazanır ve hisse senedi daha sonra bir kâr için satılabilir. ancak tabii, satın alınan şirket hissesinin değer kaybetmesi ve bunun sonucunda zarara sebebiyet vermesi de olasıdır.

sözlüklerin günümüzde sosyal medya işlevi de gördüğünü idrak edebilmiş zeki yazarlardır. söylememe gerek yok lakin altını çizmem gerekirse 'faydasız' oldukları tespitine de kesinlikle katılmıyorum.

yıllardır sözlüklerde yazıyorum. sözlüklerin ilk dönemlerinde yorumların yanı sıra düz tanımlar vermek önemliydi, hatta birçok sözlükte hala böyle. fakat sözlükler günümüzde sosyal medya gibi kullanılıyor, kalanlar da bu yönde evriliyor. yaptığımız tüm tanımlamalar bizlere ait saf düşünce ve yorumlardan oluşuyor. anket başlıklarında paylaştığımız giriler de öyle. anket başlıkları da dahil olmak üzere ilgimizi çeken başlıklara çoğumuz yazıyoruz, çünkü kendimizce düşüncelerimizi paylaşmak, anlatmak, rahatlamak istiyoruz. birçoğumuz için yazmak, anlatmak, yorumlamak ciddi anlamda rahatlatan bir aktivite. üstelik bunu sözlükler sayesinde anonim olarak yapabiliyoruz. kaldı ki bilimsel olarak da yazmanın bir terapi yöntemi olduğu belirtiliyor.

yalnızca belirli başlıklara tekdüze tanımlar girmenin aşırı saçma olduğunu düşünüyorum. madem bunu yapacağız, o zaman vikipedia'ya gidip yazalım. yazmak istemiyor muyuz, o zaman gidip britannica falan okuyalım. sadece bunları yapacaksak sözlüklerde ne işimiz var, sorarım. sözlük formatının yaratıcısı ssg bile bugün anket doldurabiliyor. yıl olmuş 2021... sözün özü, anket başlıklarından rahatsız olan yazarların vikipedia gibi mecralara yönelmesinin daha mantıklı olacağını düşünüyorum.

ayrıca kafa sözlük'te küfür yasak biliyorum ve muhtemelen argo dilin de yasak olduğunu tahmin ediyorum. şu an bu giriyi küfürsüz ve maço, argo bir dil kullanmadan yazdığıma öyle bir şaşırıyorum ki anlatamam. bakın işte o da beni rahatlatıyordu ama kural kuraldır. her neyse, istediğiniz gibi yazın, yorumlayın, rahatlayın. anketmiş oymuş buymuş bunlara takılanlara da kulak asmayın.

evde kahvenin bitmesidir. herkesin malumu bugün kısıtlama var. bir yerlere de gidemiyoruz. ben de bari oturup birkaç işimi halledeyim dedim. fakat bir baktım evde kahve kalmamış. yarım bardak için bile yok. hiç yok. sıfır. marketler yine saat 10'da açılıyormuş. 15 dakika sonra evden çıkıp doğrudan migros'un taşını toprağını öpmeye gideceğim.

imrenmiyor değilim. tabii göbeği açık değil de en azından şöyle bir tişört giyip rahat rahat gezebilsem diyorum. belim iki saat açık kalsa sabahına ihtiyar dedeler gibi dolanıyorum, elimde bir baston eksik kalıyor.

regülasyon olgusundaki kaçak noktaları araştırmayı ve regülasyonu bu süreçte faydasız hale getirmeyi ifade etmektedir. regülasyonları aşmak için çeşitli yollar arayan uluslararası yatırımcılar tarafından genellikle türev araçlar kullanılarak yapılmaktadır. böylece çoğu zaman belirli bir ülkede var olan finansal regülasyonları aşmak mümkün olabilmektedir.

(bkz: görünmez el)

serbest piyasanın üretim faktörleri, mal ve hizmetleri en değerli kullanım yerleri için dağıtma yeteneğini anlatan iskoç ekonomist ve politik ekonominin öncüsü adam smith'e ait en meşhur ifadelerden biridir.

smith'in görünmez el ifadesi ile anlatmak istediği en temel şey, kâr dürtüsü ile herkesin kendi çıkarları için hareket etmesi halinde ekonominin, merkezi bir planlamacının yönettiği ekonomik faaliyetlerin bulunduğu bir ortamdan daha etkin ve daha verimli bir şekilde çalışabilecek olmasıdır. söz gelimi, smith'e göre "görünmez el" bir nevi toplumun faydası için bireylerin eylemlerini yönlendirme işlevi görmektedir.

smith, görünmez elin her zaman yanılmaz olmadığını ve birtakım devlet eylemlerinin de gerekli olduğunu kabul etmiştir. mesela buna bazı anti tröst yasalarını ve mülkiyet hakkı uygulamalarını örnek olarak gösterebiliriz.

geçtiğimiz senelerde kısmen geri dönemeye başlayan 18. yüzyılın geleneksel iktisadi akımıdır. bu ekonomik politikayı savunan merkantilistler, büyük miktar üretim ve istihdamın sürdürülebilmesi için paranın yetersiz kalacağı endişesiyle çözümü ucuz parada yani başka bir deyişe düşük faiz oranlarında görmüşlerdir.

merkantilistler, 20. yüzyılda keynesyenler ile monetaristler arasında gerçekleşen tartışmanın bir öncülü olarak, bir ülkenin ekonomik zenginlik ve siyasi gücünün kıymetli maden stokuna bağlı olduğuna inandıklarından, ucuz ve bol paranın enflasyona sebep olacağı görüşündeki klasik iktisat savunucularına karşı çıkmışlardır.

önemli bir not düşmek gerekir ki klasik iktisat savunucularından adam smith ve david hume gibi ekonomistler ise merkantilistlerin aksine, bir ülkenin refahının kıymetli maden stokundan değil toprak, emek ve sermaye gibi üretken kaynaklarının stoklarından ve bunların etkin kullanımından kaynaklandığını savunmuşlardır.

birey, kurum ve kuruluşların emtia fiyatları, döviz, enerji, hisse senetleri ve faiz gibi diğer pek çok değerin fiyat değişimine karşı işini ve yatırımlarını koruma amacıyla kullandığı veya kullanabileceği bir türev araçtır. gelişmiş piyasalarda finansal riskleri ortadan kaldırmak için viop gibi türev araçlar gerek birey gerek kurum veya kuruşlar için önem arz etmektedir. bu türev enstrüman ile genel olarak finansal risklerin büyüklüğüne göre açılacak pozisyonlarla riskleri bertaraf edebilmek mümkündür. yani esasen viop finansal riskleri hedge etmeye çalışanlar için oldukça faydalı olabilmektedir.

işin en can alıcı kısmına gelecek olursak bu enstrüman ile yalnızca birey, kurum ve kuruluşlar değil, spekülatörlerin de fiyat değişimlerinden gelir elde edebilmeleri mümkündür. spekülatörler piyasa kapsamında işlem gören hisse senetleri, döviz, endeks ve emtialar gibi sözleşmeler ile işlem yapabilmektedir. elbette bu piyasaya adım atmadan önce doğru stratejilere sahip olmak ve bir türev ürünün getirdiği riskleri göz ardı etmemek de son derece elzemdir. bir rehber için şuraya bakılabilir.

bir yandan sevindiren bir yandan da endişelendiren gelişme. bazen düşünüyorum da bu hızlı tüketme alışkanlığımız ne olacak. hemen her şeyi kısaca okumak, dinlemek veya anlamak istiyoruz. ne yalan söyleyeyim, youtube videolarını x2 hızda izleyen ben de bu kitleye dahilim. bir sonraki aşama bilim-kurgu filmlerindeki haplar olacak sanırım. hapı iç öğren, hapı iç karını doyur...

ekonomi konusunda ele alacak olursak, ekonominin düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan yegane yakıttır.

enformasyon kapsamlı, doğru ve kolayca elde edilebilir ise ekonomik verimliliğin en yüksek düzeyde olma ihtimali her daim vardır. örneğin ekonomilerin karşılaştığı sorunların büyük kısmı, gerekli bilgilerin tamamına sahip olmayıp karar veren insanlardan kaynaklanır. bu kapsamda kumanda ekonomisi başarısızlığının bir nedeni, hükümet planlayıcılarının bilgi toplama ve işleme sokmada başarılı olamamalarıdır.

bu hususta adam smith ve görünmez el kavramına değinmeden geçmemek gerektiğini düşünüyorum. zira adam smith'in görünmez el benzetmesi, bir ekonomideki katılımcı ihtiyaçlarına dair bilgileri işleme sokmada serbest piyasaların, devlet planlayıcılarının görünen, hatta genelde ölü eline karşılık, nasıl daha etkin olduğuyla ilgilidir.

öte yandan enformasyonda bir tarafın diğer taraftan daha fazla bilgiye sahip olması anlamına gelen asimetrik bilgi olarak adlandırılan kavram da, ciddi bir verimsizlik ve piyasa başarısızlığı kaynağı teşkil edebilir. bununla beraber, belirsizlik de büyük ekonomik maliyetlere neden olabilir. bilgiye ulaşmayı artırarak ve fiyatını düşürerek internet, ekonomik verimliliğin artmasında hiç kuşku yok ki katkıda bulunabilir. ancak tabii, internet'in çözemeyeceği birtakım verimsizlikler de söz konusudur. çünkü ne yazık ki, günümüzde gelecekte neler olacağını veren en yararlı bilgi, işten geçtikten sonra elde edilebilmektedir.

erkek öder deyip hiçbir zaman bir sorunsal olarak görmediğim hededir. bir kadın tarafından kullanılıp kullanılmadığını insan zaten anlar. kullanılmadığınız sürece hesabı ödemekte çekinmemek ve hatta bunun meselesini hiç yapmamak gerektiğini düşünüyorum. bir kahve ya da bir yemek için ödenecek ücret, özellikle ciddi bir ilişki söz konusu ise, bu kadar önemli olmamalı. şimdiye kadar birlikte olduğum tüm kız arkadaşlarım çalışıyor ve para kazanıyor. istese ödeyebilir ama neden ödemek zorunda olsun. ben bir yandan kıyamıyorum da.

bir bütün olarak satın anılıp yatırıma konu olabilen nispeten homojen ürünlerdir. altın, yağ, pamuk, kakao ve gümüş emtialara örnek olarak gösterilebilir.

durgunluk olarak da bilinir. geniş anlamda yavaş ya da negatif ekonomik büyüme dönemidir ve genellikle artan işsizlik ile birlikte ortaya çıkmaktadır. bunun yanı sıra farklı resesyon tanımlarına da bakmak icap etmektedir. zira ekonomistlerin hem fikir oldukları iki net resesyon tanımı daha vardır. bunlardan ilki, bir ekonomi uzun vadeli büyüme oranı trendinden daha az büyür ve atıl kapasiteye sahip olursa resesyon ortaya çıkar, ancak kabul etmek gerekir ki bunu kanıtlamak çok da kolay değildir. bunun haricinde bir diğer tanım, ardı ardına iki çeyrek dönem gsyih düşerse resesyonun ortaya çıkacağıdır.

bir paranın başka bir paraya dönüştürülebildiği fiyattır.

döviz kuru demişken sabit döviz kuru hakkında da birkaç kelam etmek gerekir. çünkü yıllarca ekonomistler ve politikacılar, bir ülkenin döviz kurunu sabit tutmanın mı yoksa piyasa güçlerince belirlenmesinin mi daha iyi olduğu hususunda fikir değiştirip durdular. ikinci dünya savaşı sonrasında temel para birimlerinin çoğu bretten woods anlaşması ile sabitlendi. sonraki yirmi yılda, 1990'lı yılların sonunda bir dizi avrupa para birimi iktisadi ve parasal birlik altında sürekli sabitlendi ve bazı ülkeler para kurulları oluşturma yoluna gitti. ancak buna rağmen günümüzde serbest döviz kurunu benimseyen ülkelerin sayısı hızla arttı.

bir süredir haberdar olduğum muazzam sözlüktür. bir kere iyi bir ortam söz konusu. sözlükteki girileri okumak keyif veriyor. ben de ilgili olduğum ekonomi ve finans üzerine entryler girmeyi planlıyorum. umarım bir anca önce çaylaklıktan çıkabilirim. zira sözlüklerdeki çaylaklık olayı kadar can sıkıcı başka bir şey yok.