1.
bazı insanların menfaat sağlamak uğruna ortaya attığı, gerçekte doğru olmayan birtakım iddialar.
bir tanesini anlatayım.
juan domingo perón'un, arjantin'in başkanlığını yaptığı ilk dönemde, yani 1950'lerde, soğuk savaş tüm gücüyle sürüyordu dünyada. bir ara perón tüm dünyaya, o zamanlar henüz başarılamamış olan bir şeyi başardıklarını ilan etti: süt şişesi büyüklüğünde kaplarda nükleer füzyon üretmek!
bu işin arkasında, avusturyalı bir bilim insanı olan ronald richter* yer alıyordu. huemul projesi adlı bu çalışmasına fon sağlaması için peron'u ikna etmeyi başarmıştı.
birkaç yıllık bir "çalışma"nın ardından richter, başardığını duyurdu ve perón da ona güvenerek duyurusunu yaptı. ufacık şişelerde ve belki de ücretsiz olarak dağıtılacak bu sonsuz enerji kaynağı, herkesin ilgisini çekmişti. ancak bilim insanları bu konuya şüpheyle yaklaşıyordu. amerika o sırada hidrojen bombası üzerinde çalıştığından, bu duyuruyu saçmalık olarak nitelendirdi. hatta perón'un açıkladığı projeye "palavra bomba" adını koydular.
perón çok tanıdık bir davranış sergileyerek "bizi kıskanıyorlar çünkü bu konuda onları solladık" dedi ancak yavaş yavaş olaylar gerçeğin ortaya çıkmasını da sağlamaya başladı.
ortalıkta hiçbir bilimsel makale yoktu konuya dair. basın, richter ile görüşmek ve çalışma alanını görmek istediğinde bu istekleri reddedildi. anlaşılan o ki richter konuyla ilgili açıklamalarında genellikle laf kalabalığı yapıyor ama dişe dokunur hiçbir şey söylemiyordu. söylediği az sayıdaki bilimsel görünümlü şey de, diğer bilim insanlarınca makul karşılanmıyordu.
perón da durumdan şüphelenmeye başlamış olmalı ki (yahut da iddialarının doğruluğunu kanıtlama ihtiyacı hissediyordu) richter'in çalışmalarını incelemesi için bir ekip görevlendirdi. ancak richter laboratuvarın kapısını havaya uçurdu ve reaktörün içerisine enjekte etmek amacıyla barut istedi. bir şekilde laboratuvara girmeyi başaran müfettiş ekibi, richter'in tüm deney düzeneğinin düzmece olduğunu gördü. o sıralar tamamen deli gibi davranmaya başlayan richter, sonunda o sıralarda değişen hükümet tarafından sahtekârlık iddiasıyla tutuklandı. projeye günümüz parasıyla yaklaşık 146 milyon amerikan doları harcandığı tahmin ediliyor.
ortalığı karıştıran adam ronald richter:
görselin kaynağı
bir tanesini anlatayım.
juan domingo perón'un, arjantin'in başkanlığını yaptığı ilk dönemde, yani 1950'lerde, soğuk savaş tüm gücüyle sürüyordu dünyada. bir ara perón tüm dünyaya, o zamanlar henüz başarılamamış olan bir şeyi başardıklarını ilan etti: süt şişesi büyüklüğünde kaplarda nükleer füzyon üretmek!
bu işin arkasında, avusturyalı bir bilim insanı olan ronald richter* yer alıyordu. huemul projesi adlı bu çalışmasına fon sağlaması için peron'u ikna etmeyi başarmıştı.
birkaç yıllık bir "çalışma"nın ardından richter, başardığını duyurdu ve perón da ona güvenerek duyurusunu yaptı. ufacık şişelerde ve belki de ücretsiz olarak dağıtılacak bu sonsuz enerji kaynağı, herkesin ilgisini çekmişti. ancak bilim insanları bu konuya şüpheyle yaklaşıyordu. amerika o sırada hidrojen bombası üzerinde çalıştığından, bu duyuruyu saçmalık olarak nitelendirdi. hatta perón'un açıkladığı projeye "palavra bomba" adını koydular.
perón çok tanıdık bir davranış sergileyerek "bizi kıskanıyorlar çünkü bu konuda onları solladık" dedi ancak yavaş yavaş olaylar gerçeğin ortaya çıkmasını da sağlamaya başladı.
ortalıkta hiçbir bilimsel makale yoktu konuya dair. basın, richter ile görüşmek ve çalışma alanını görmek istediğinde bu istekleri reddedildi. anlaşılan o ki richter konuyla ilgili açıklamalarında genellikle laf kalabalığı yapıyor ama dişe dokunur hiçbir şey söylemiyordu. söylediği az sayıdaki bilimsel görünümlü şey de, diğer bilim insanlarınca makul karşılanmıyordu.
perón da durumdan şüphelenmeye başlamış olmalı ki (yahut da iddialarının doğruluğunu kanıtlama ihtiyacı hissediyordu) richter'in çalışmalarını incelemesi için bir ekip görevlendirdi. ancak richter laboratuvarın kapısını havaya uçurdu ve reaktörün içerisine enjekte etmek amacıyla barut istedi. bir şekilde laboratuvara girmeyi başaran müfettiş ekibi, richter'in tüm deney düzeneğinin düzmece olduğunu gördü. o sıralar tamamen deli gibi davranmaya başlayan richter, sonunda o sıralarda değişen hükümet tarafından sahtekârlık iddiasıyla tutuklandı. projeye günümüz parasıyla yaklaşık 146 milyon amerikan doları harcandığı tahmin ediliyor.
ortalığı karıştıran adam ronald richter:
görselin kaynağı
devamını gör...
2.
bu işin kralı trofim lysenko olsa gerek. lysenko, mendel'in kalıtımını ve darwin'in doğal seçilimini reddeden biriydi. genlerin varlığına inanmıyordu. ona göre doğada canlılar arasında rekabet değil, işbirliği vardı. sosyalist tezlere de çok yatkındı bu. rekabet değil işbirliği... ne tatlı değil mi? zaten bu yüzden kısa sürede stalin denen cahil tarafından rus bilimler akademisi'nde önemli bir pozisyona getirildi. onun pseudo-bilimi sonuç alınmamasına rağmen uygulandı.
ona göre ineklerin yaşam kalitesini artırarak süt verimi artırılabilirdi. dahası bu durumu sonraki nesillere de aktarabilirlerdi. kulağa lamarck gibi geliyor. aynı şekilde bitki tohumlarını soğuk suya yatırınca soğuğa dayanıklılık kazandıklarını ve bunu da sonraki nesillere aktarabildiklerini iddia ediyordu.
dönemin en büyük genetikçilerinden nikolai vavilov bu üfürükçüye şiddetle karşı çıkınca haliyle hapsi boyladı. devrim düşmanı, ajanlık gibi saçma sapan suçlamalarla karşı karşıya geldi. hiçbirini kabul etmedi ve bu yüzden komiserler tarafından suçlamaları kabul edene kadar inanılmaz işkencelerden geçti.
lysenko'nun sahte bilimi sovyetlerde koca bir nesli zehirledi. kendisine karşı eleştiri yapılması da yasak olduğundan kimse eleştiremiyordu. nihayet bazı bilim adamları çok ağır eleştiriler yaptı ve lysenko'nun koca sovyetleri tam 30 sene uyuttuğu ortaya çıktı. adını tarihe sahte bilimle eş anlama gelen lysenkoizm ile geçirdi.
ona göre ineklerin yaşam kalitesini artırarak süt verimi artırılabilirdi. dahası bu durumu sonraki nesillere de aktarabilirlerdi. kulağa lamarck gibi geliyor. aynı şekilde bitki tohumlarını soğuk suya yatırınca soğuğa dayanıklılık kazandıklarını ve bunu da sonraki nesillere aktarabildiklerini iddia ediyordu.
dönemin en büyük genetikçilerinden nikolai vavilov bu üfürükçüye şiddetle karşı çıkınca haliyle hapsi boyladı. devrim düşmanı, ajanlık gibi saçma sapan suçlamalarla karşı karşıya geldi. hiçbirini kabul etmedi ve bu yüzden komiserler tarafından suçlamaları kabul edene kadar inanılmaz işkencelerden geçti.
lysenko'nun sahte bilimi sovyetlerde koca bir nesli zehirledi. kendisine karşı eleştiri yapılması da yasak olduğundan kimse eleştiremiyordu. nihayet bazı bilim adamları çok ağır eleştiriler yaptı ve lysenko'nun koca sovyetleri tam 30 sene uyuttuğu ortaya çıktı. adını tarihe sahte bilimle eş anlama gelen lysenkoizm ile geçirdi.
devamını gör...