büyük hun imparatorluğu

kuruluşu hakkında kesin bilgiler yoktur. mö 220 yılında teoman tarafından kurulduğu kabul edilir. teoman'dan sonra devleti büyük bir imparatorluk haline getiren mete'dir. mete babasının onu öldürmek istemesinden sonra. babasına karşı gelip onu tahttan indirmiştir. mete, ipek yolu'na egemen olmak için çin ile savaşmıştır. şu an hala ayakta olan çin seddi mete han'ın akınlarından korunmak için yapılmıştır. mö 200 yıllarında çin'i yenilgiye uğratarak vergiye bağlamıştır. mö 187 yılında başında ka-o-ti'nin bulunduğu çin imparatorluk ordusu'nu, pa-i-teng seferi'nde on tümenden oluşan (yüz bin kişiye tekabül eder) disiplinli ve düzenli ordusuyla yenilgiye uğratmıştır. bu çin ordusunun sayısının bazı kaynaklarda iki yüz bin bazı kaynaklarda ise otuz beş tümen yani üç yüz elli bin olduğu yazmaktadır. mete devrinde sibirya, çin denizi, japon denizi ve hazar denizi arasında kalan tüm topraklara hakim olunmuştur. mete'nin ölümünden sonra bir süre daha gücünü koruyan devlet, çinli prenseslerle evlenme geleneği ile çinli prenseslerin casusluk faaliyetleri, hun boyları arasındaki iktidar kavgaları, çin'in ipek yolu üzerinde gittikçe siyasi nüfuzunu arttırması gibi nedenlerle mö 46 yılında doğu hun ve batı hun olmak üzere ikiye ayrıldı.

- ordu tümen sistemine göre teşkilatlanmıştır. (onluk sisteme göre)
• kullanılan savaş araçları ok ve yaydı. yakın dövüşte kılıç ve kargı kullanılırdı.
• devletin dinî; şamanizm ve tengriciliktir.
• en önemli hükümdarı mete han'dır. (oğuz kağan).
•dünya'nın bilinen ilk dizenli ordusunu kurmuştur.
•türk kara kuvvetlerinin kuruluşu mö. 209'dur.

asya hunları, teoman han tarafından orta asya'da m. ö. 220 yıllarında kurulmuştur ve asya hun imparatorluğu'nun başkenti ötüken'dir. büyük hun imparatorluğu'nun en parlak dönemi mete han'dır. onun döneminde asya/büyük hun imparatorluğu, türk boylarını ilk kez tek bayrak altında toplamıştır. ayrıca çin seddi'ni aşan ilk türk imparator mete han'dır. mete han, savaşta çin'i yenmesine rağmen hun türkleri'nin kalabalık han çinlileri karşısında asimile olmasını engellemek için çin'e yerleşmesini engellemiştir. tarihteki ilk teşkilatlı türk devleti büyük hun imparatorluğu'dur. onlu sistem, ıslıklı ok falan...




hunların ilk anayurtları ve yayılış alanları