1.
büyükada'da bulunan devasa ahşap yapı.
devamını gör...
2.
1898 yılında fransız mimar alexendre vallaury tarafından yapılan büyükada rum yetimhanesi, tamamen ahşap malzemeler kullanılarak inşa edilmiş. hatta bu nedenle yapının, dünyanın ilk çok katlı ahşap binası olduğu da söyleniyor. binayı satın alan kişi rum asıllı eleni zarifi hanım'dır.
1903'te törenle yetimhane olarak açılır. 1960'lı yıllarda kapatılan bina, çürümeye terk edilir.
başka bir rivayete göre;
yetimhane olarak hizmet verdiği dönemde büyükada rum yetimhanesi'nde nedeni bilinmeyen bir yangın meydana gelir. yangın sırasında bazı çocukların yanarak can verdiği anlatılır. bir çocuk ise yangından kaçarken bahçedeki su kuyusuna düşer. yangın sonrasında yapılan aramalarda kimsenin aklına kuyuya bakmak gelmez ve çocuk kuyuda ister istemez ölüme terk edilir. ada halkı bu olaydan o kadar çok etkilenir ki, bazı geceler yetimhaneden çocuk çığlıkları duyduklarını iddia ederler.
hangi rivayetin doğru olduğunu tam bilemesekte. şu an ki halinden bahsedicek olursak, ada'nın sessiz bir köşesinde duran bu metruk yaşanmışlığı, terkedilmişliği ve belki de hüznü temsil ediyor benim için. rahat bir nefes almak için gittiğiniz bir ada turunda bu eski zamanlara tanık eden yapı'nın önünden geçmenizi tavsiye ederim.belki bir kaç ada sakini canlı da bu hikaye de size eşlik edecektir.
devamını gör...
3.
binanın hikayesi istanbul'u viyana ve paris'e bağlayan demiryolu ile başlıyor. orient express, zamanın en popüler hatlarından biri haline geliyor ve seyahat edenler için oteller inşa edilmesi gerekiyor. pera palas'ın mimarı alexendre vallaury tarafından prinko plas olarak 1898 yılında inşaasına başlanıyor. yapımında kullanılan keresteler romanya'dan, kiremitler marsilya'dan, kuzineler de paris'ten getirilmiş. bu binanın 206 metre yüksekte, isa tepesi'nde konumlanmasının nedeni de o dönemin zevklerine uygun olması nedeniyleymiş.
otel suitler halinde yapılıyor. yani yatak odanızın yanında, yardımcıların odası, özel alanlarınız filan var. toplam 206 odası mevcut. 206 metre yüksekliğe bir gönderme olabilir mi acaba diye düşünüyor tabi insan. inşaata izin veren 2. abdulhamit, otelde kumarhane olması nedeniyle açılışa izin vermiyor. burada da daha derin sebepler vardır muhakkak, bu gösterişli yapı, amacına uygun olarak kullanılabilseydi, o dönemde neler olurdu diye düşünmekten kendimi alamıyorum.
1900lerin başında eleni zarifi oteli satın alıyor. yetimhane olarak kullanılması şartıyla rum ortodoks patrikhanesine bağışlıyor.21 mayıs 1903te yapılan açılışa, padişah abdulhamit de katılıyor. padişah fermanıyla her gün yetimhaneye 7,5 okka et ve yeterince ekmek gönderiliyor. 1956 yılına kadar 5744 çocuk barınıyor. ikinci dünya savaşı sırasında askeri kışla olarak da kullanılmış. bina rum patrikhanesine bağışlanmışsa da yerel bir kurum değil, anne babası olmayan, maddi zorluk çeken tüm çocukların yuvası olmuş. ilgilenenler için ek bilgi 'evvel zaman dışında' isimli belgeselde bu yetimhanede yaşayan çocuklar, yaşadıklarını aktarıyor. mutlu ve doğayla iç içe yaşadıklarını söyleyen de var, yokluk içinde, ailesine duyduğu özlemle yaşadıklarını söyleyen de...ama tamamı, kıymetini sonradan anladıklarını ifade ediyor. yatakhanelerde soba yokmuş, dersliklerde ısıtma varmış. öğretmenlerle aynı yerde yemek yenirmiş, ama bir kişi 'onlar salam da yerdi' diyor ve benim o kısımda bir parça gözyaşı akıttığım doğrudur.
ilkokul eğitimden sonra mesleki eğitimler veriliyormuş. dans salonu, piyano ve tiyatro mevcut. 1964 kıbrıs olayları sırasında, 20 nisanda resmi makamlarca gönderilen bir talimat ile 'çamlık bölgede yangına sebep olabileceği' gerekçesiyle binanın 2 gün içinde tahliye edilmesi isteniyor. yetimhanenin son müdiresi marika hatsu, eğitim bakanlığından tahliye için ek süre istiyor. ancak reddediliyor. çocuklar apar topar adada bulunan 2 manastıra naklediliyor. akşam saatlerine kadar, herkes, küçücük çocuklar bile, panikle bir şeyler taşımışlar, ellerinde kitap olan da, çanak çömlek olan da varmış. 177 çocuk varmış son kayıtlara göre ve 177 çocuk bu şekilde yuvalarından olmuş.
1964ten itibaren binaya çivi bile çakılmamış. mülkiyet davaları yıllar sürmüş ve 15 haziran 2010'da avrupa insan hakları tarafı kararıyla bina rum patrikhanesine yeniden devredilmiş.2018'd europa nostra tarafından 'avrupa'nın tehlike altındaki 7 kültürel mirasından biri' listesine alınmış ve böylece restorasyon için ilk adım atılmış.
otel suitler halinde yapılıyor. yani yatak odanızın yanında, yardımcıların odası, özel alanlarınız filan var. toplam 206 odası mevcut. 206 metre yüksekliğe bir gönderme olabilir mi acaba diye düşünüyor tabi insan. inşaata izin veren 2. abdulhamit, otelde kumarhane olması nedeniyle açılışa izin vermiyor. burada da daha derin sebepler vardır muhakkak, bu gösterişli yapı, amacına uygun olarak kullanılabilseydi, o dönemde neler olurdu diye düşünmekten kendimi alamıyorum.
1900lerin başında eleni zarifi oteli satın alıyor. yetimhane olarak kullanılması şartıyla rum ortodoks patrikhanesine bağışlıyor.21 mayıs 1903te yapılan açılışa, padişah abdulhamit de katılıyor. padişah fermanıyla her gün yetimhaneye 7,5 okka et ve yeterince ekmek gönderiliyor. 1956 yılına kadar 5744 çocuk barınıyor. ikinci dünya savaşı sırasında askeri kışla olarak da kullanılmış. bina rum patrikhanesine bağışlanmışsa da yerel bir kurum değil, anne babası olmayan, maddi zorluk çeken tüm çocukların yuvası olmuş. ilgilenenler için ek bilgi 'evvel zaman dışında' isimli belgeselde bu yetimhanede yaşayan çocuklar, yaşadıklarını aktarıyor. mutlu ve doğayla iç içe yaşadıklarını söyleyen de var, yokluk içinde, ailesine duyduğu özlemle yaşadıklarını söyleyen de...ama tamamı, kıymetini sonradan anladıklarını ifade ediyor. yatakhanelerde soba yokmuş, dersliklerde ısıtma varmış. öğretmenlerle aynı yerde yemek yenirmiş, ama bir kişi 'onlar salam da yerdi' diyor ve benim o kısımda bir parça gözyaşı akıttığım doğrudur.
ilkokul eğitimden sonra mesleki eğitimler veriliyormuş. dans salonu, piyano ve tiyatro mevcut. 1964 kıbrıs olayları sırasında, 20 nisanda resmi makamlarca gönderilen bir talimat ile 'çamlık bölgede yangına sebep olabileceği' gerekçesiyle binanın 2 gün içinde tahliye edilmesi isteniyor. yetimhanenin son müdiresi marika hatsu, eğitim bakanlığından tahliye için ek süre istiyor. ancak reddediliyor. çocuklar apar topar adada bulunan 2 manastıra naklediliyor. akşam saatlerine kadar, herkes, küçücük çocuklar bile, panikle bir şeyler taşımışlar, ellerinde kitap olan da, çanak çömlek olan da varmış. 177 çocuk varmış son kayıtlara göre ve 177 çocuk bu şekilde yuvalarından olmuş.
1964ten itibaren binaya çivi bile çakılmamış. mülkiyet davaları yıllar sürmüş ve 15 haziran 2010'da avrupa insan hakları tarafı kararıyla bina rum patrikhanesine yeniden devredilmiş.2018'd europa nostra tarafından 'avrupa'nın tehlike altındaki 7 kültürel mirasından biri' listesine alınmış ve böylece restorasyon için ilk adım atılmış.
devamını gör...
4.
hüznün inşa edilmiş hali gibi olan bina. halini görünce insanın içi cız ediyor. ranta kurban gitmeden restorasyon süreci tamamlanır umarım.
devamını gör...
5.
1903 senesinde yapılmıştır.
ebeveynleri savaş salgın ve hastalıklarda ölmüş anadoludaki türk öksüz ve yetimlerinin yetimhanesi eğer şanslılarsa hala dayı teyze amca yada ninelerinin dedelerinin devrin acımasız hayat şartlarının yoksulluklarına ortak olmaktır.
ebeveynleri savaş salgın ve hastalıklarda ölmüş anadoludaki türk öksüz ve yetimlerinin yetimhanesi eğer şanslılarsa hala dayı teyze amca yada ninelerinin dedelerinin devrin acımasız hayat şartlarının yoksulluklarına ortak olmaktır.
devamını gör...
6.
"bir an önce yıkılsa da yassıada gibi içine edilse" diye birilerinin hayallerini süslediğinden emin olduğum tarihi eser.
devamını gör...