1.
fizikte yük - parite simetrisi anlamına gelen kısaltma.
çok basit anlatacağım, günlük hayattan bir örnek üzerinden. ayna önünde sağ elinizi kaldırdığınızı düşünün. ayndaki yansımanızda sağ eliniz sol el gibi görünür. farz edin ki eliniz negatif elektrikle yüklü bir cisim. elinizi kaldırırken bunun yükünü de pozitife çevirdiğinizi düşünün. yükü de tersine çevirdiğinizde aynadaki görüntüde herhangi bir değişiklik olmuyorsa cp simetrisi korunmuş demektir.
az daha teknik konuşursak; c harfi charge (yük) ve p harfi de parity (parite) kelimelerini karşılar. bir parçacık için konuşursak, parçacığın elektriksel yükü ve paritesi (başka bir deyişle uzaydaki koordinatları) dönüşüme tabi tutulduğunda, yani bu özellikler tersine çevrildiğinde, eğer parçacığın davranışlarında herhangi bir değişim görülmüyorsa, orada cp simetrisi korunuyor demektir. tersi durumda da cp ihlalinden söz ederiz.
cp ihlali durumu, madde ve antimadde ile ilgili konuları açıklamakta faydalıdır. hatta cp ihlalinin, şu anda var olabilmemizin önünü açan etkenlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. normal şartlarda madde ve antimadde çiftleri bir araya geldiğinde birbirlerini yok ederek açığa enerji çıkarırlar. evren oluşurken madde ve antimadde miktarı eşit olsaydı, bunların hepsi birbiriyle etileşecek ve yok olacaktı. böylece evrendeki cisimler ve canlılık da hiçbir zaman ortaya çıkamayacaktı.
çok basit anlatacağım, günlük hayattan bir örnek üzerinden. ayna önünde sağ elinizi kaldırdığınızı düşünün. ayndaki yansımanızda sağ eliniz sol el gibi görünür. farz edin ki eliniz negatif elektrikle yüklü bir cisim. elinizi kaldırırken bunun yükünü de pozitife çevirdiğinizi düşünün. yükü de tersine çevirdiğinizde aynadaki görüntüde herhangi bir değişiklik olmuyorsa cp simetrisi korunmuş demektir.
az daha teknik konuşursak; c harfi charge (yük) ve p harfi de parity (parite) kelimelerini karşılar. bir parçacık için konuşursak, parçacığın elektriksel yükü ve paritesi (başka bir deyişle uzaydaki koordinatları) dönüşüme tabi tutulduğunda, yani bu özellikler tersine çevrildiğinde, eğer parçacığın davranışlarında herhangi bir değişim görülmüyorsa, orada cp simetrisi korunuyor demektir. tersi durumda da cp ihlalinden söz ederiz.
cp ihlali durumu, madde ve antimadde ile ilgili konuları açıklamakta faydalıdır. hatta cp ihlalinin, şu anda var olabilmemizin önünü açan etkenlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. normal şartlarda madde ve antimadde çiftleri bir araya geldiğinde birbirlerini yok ederek açığa enerji çıkarırlar. evren oluşurken madde ve antimadde miktarı eşit olsaydı, bunların hepsi birbiriyle etileşecek ve yok olacaktı. böylece evrendeki cisimler ve canlılık da hiçbir zaman ortaya çıkamayacaktı.
devamını gör...