descartes'in 12 eleştirel düşünme ilkesi

1) çalışmalarımızın amacı, her şey üzerinde sağlam ve doğru yargılara varacağı şekilde aklı yönetmek olmalıdır.
2) kendimizi yalnızca, kesin ve kuşku götürmeyen bir bilgiye erişebileceğimiz konularla meşgul etmemiz gerekir.
3) incelediğimiz konu hakkında başkalarının düşündüklerini ya da kendi kuşkularımızı değil, açık ve seçik görebildiğimiz şeyi araştırmamız gerekir.
4) gerçeği bulmak için bir yöntem gerekir.
5) tüm yöntem aklın birtakım gerçeklere varmak için çabasını yönlendirmek zorunda olduğu konuların sırasına ve konumuna dayanır. bunu sürdürebilmek için belirsiz önermeleri daha basit olanlara indirgemeliyiz. sonra da bunların sezgisinden hareket ederek aynı şekilde diğer önermelerin bilgisine varmalıyız.
6) en basit şeyleri üstü kapalı olanlardan ayırmak ve bu incelemeyi belli bir düzen içerisinde izlemek için bazı gerçeklerden başka gerçekleri çıkardığımız her konu dizisinde, önce en basit olanı bulmalıyız. sonrasında tüm diğer konuların bu en basit olandan nasıl uzaklaştıklarını anlamalıyız.
7) bilimi tamamlamak için amacımıza kesintisiz ve düzenli bir düşünce hareketiyle bağlı olan tüm konuları baştan sona incelemek, sonra da yöntemli bir sıralama içinde bunların dökümünü yapmak gerekir.
8) kavrayışımızın yeterince iyi olmadığı bir adıma gelirsek orada durmalıyız. sonrasını incelemek için hiçbir girişimde bulunmamalıyız. böylece kendimizi gereksiz emekten kurtarırız.
9) tüm dikkatimizi en önemsiz ve en kolay öğrenilen gerçeklere vermeli ve gerçeği açık ve seçik olarak görmeye alışana kadar uzun bir süre onlar üzerinde düşünmeliyiz.
10 )aklın pratiklik kazanması için, onu başkalarının önceden keşfettikleri şeyleri yeniden bulmaya eğitmek ve en sıradan hünerleri, özellikle de bunların oluş düzenini açıklayan veya tasarlayan hünerleri, yöntem aracılığıyla gözden geçirmek gerekir.
11) bir dizi basit gerçeği sezgisel olarak tanıdıktan sonra, onlardan herhangi bir çıkarım yapmak istiyorsak, onları sürekli ve kesintisiz bir düşünce eylemi içinde gözden geçirmek, birbirleriyle ilişkileri üzerinde düşünmek ve kavramak yararlıdır.
12) önermelere dair net bir sezgiye sahip olmak, bilinenle arananı uygun bir şekilde kıyaslamak için zekânın, hayal gücünün, duyuların ve belleğin tüm kaynaklarından yararlanmalıyız.

buradan