drahoma dururken kıytırık çeyizle gelen yeni gelin

bilumum dünya milletinde, evlilik söz konusu olduğunda, kız tarafının damada destek çıktığını, genç çiftlerin maddi temelleri de sağlam bir yuva kurabilmeleri için kız tarafının damatlarına drahoma adı verilen bir hediye ile küçük bir sermaye aktardığını bilir misiniz sevgili sözlükçüler?

hatta avusturya medeni yasasında, kız tarafının damada drahoma ödemesinin zorunluluk olarak tanımlandığını duyduğumda ben de sizin gibi şaşırmıştım.

genç erkeklerimizi yıllarca, başlık parası, takı, mücevher, düğün, evlilik masrafları ile kandırıp, söğüşleyip, gencecik yaşlarında büyük borçlar altına sokan mantıksız törelerin, geleneklerin aksine, mantığın hakim olduğu toplumlar evliliğin, yuva kurmanın ciddi bir maddi dayanağa da sahip olması gerektiğini analiz edip, evlenmek isteyen genç çiftlere karşılıksız kredi açmışlar.

hala evleneceği hanımkızyevrüceklere tek taş yüzükler, pırlantalar, altın burmalar, pahada ağır hediyeler almak için kendini yırtan saf oğlanlarımız için söylüyorum, drahoma, musevi'lerde, rum ve ermeni toplumlarında çok iyi bilinen ve uygulanan bir gerçek ve şu koca dünyada, aşık olduğu, evlenmek istediği, yuva kurmak istediği için cezalandırılıp borç altına sokulan, tek enayi yurdum erkeği.

drahoma'nın türk geleneğindeki karşılığının çeyiz olduğunu savunan arkadaşlara da bir çift lafım var. iki parça dantelli masa örtüsü ve bir sandık dolusu mutfak bezi ile ev geçindirmenin, aile geçindirmenin yolunu bilen varsa, kendine saklamasın, hepimize anlatsın.

dolayısıyla, hala farkında olmayan arkadaşlarım için tekrar etmek istiyorum: komşu toplumlarda yaşayan erkekler, evleneceği o kıza, o kendini dünyanın kraliçesi, evrenin imparatoriçesi sanan büyük egoya katlanmak için kızın ailesinden bunun karşılığını alırken, biz bir de üstüne para ödüyoruz.

hatta daha da acıklısı, bizi daha da enayi yapanı, sadece cebimizdeki parayı vermiyor, üzerine yıllarca geri ödemesi olan evlilik kredileri çekiyoruz. eşten dosttan, hısım akrabadan dövizle, altınla borçlar alıyoruz.

ona hizmet edecek bir duygu hademesi arayan, küçük yaşından itibaren erkeklerin onun rahminde taşıdığı değerli hazineyi çalacak ağzı salyalı hırsızlar olduğuna inandırılmış hanımkızyevrüceklerimizin kasıla kasıla, sanki dünyada bir benzeri daha yokmuşcasına aşklarını lütfederek kabul ettikleri o evliliğin imzaları, aslında gönüllere atılan bir aşk imzası değil, daha otuzuna bile girmemiş genç oğlanlarımızın, delikanlılarımızın ömür boyu ödeyecekleri borçların senetlerine atılmış imzalardır.

iki kuruşluk perdeyle, yatak örtüsüyle kıytırık bir çeyiz düzüp de sanki büyük bir lütufmuş gibi ömür boyu eve getirdiği çeyizden, tencereden, tabaktan, masa örtüsünden bahsedip yuvayı dişi kuşun yaptığını iddia eden hanımkızyevrüceklerimiz, küçük dünyalarından başını kaldırıp elalemin damatlarına açtığı karşılıksız kredileri, kız babalarının yuva kuran gençlere aktardığı sermayeyi gördüğünde çaputla dolu bir sandığı çeyiz diye yutturmaya çalıştıkları için utanırlar mı, şüpheliyim.

evlenmek için kredi üzerine kredi alıp da kredi geri ödemesinden beli bükülen, akşamları eve yorgun argın gelip, ertesi günkü ödemelerin hesabını yapmaya başlayan genç erkekler şimdi kızacaktır, neden daha önce söylemedin, bilseydik avrupalı bir kız alırdık, diyecektir ama canım, güzel kardeşim, sen de o kadar enayisin, o kadar safsın, o kadar gelin beni sömürün diye bağırıyorsun ki, aşık oldun mu kendini kaybediyorsun, uyarmaya kalkışanı, uyandırmaya kalkışanı tersleyip, "bizim aşkımız her şeyin üzerinde, bizim aşkımız her zorluğu aşacak güçte" çığlıkları ile kendini yırtıyorsun, kulaklarını tıkıyorsun.

sana da bu muamele reva arkadaşım. hala akıllanmadıysan, hala aşık olduğun kızı almak için para biriktirip, evlilik masraflarını ödemek için çareler arıyorsan, bunların hepsine müstahaksın.

evlilik hayalleri kuran genç erkeklerimize selamlarla.