edilgen çatı

bu türde özne gizlidir.

örnek:

dosyalar imzalandı.
araba teslim edildi.
siparişiniz alındı.


(bkz: etken çatı)

başkasının çatısı altında yaşayan özne türü. acilen iş bulup bağımsızlığını ilan etmelidir.

fiilde çatı konusuyla ilgili

yapan değil yaptırılan. fiili işleyen değil kimin işlendiği belli olmaksızın o fiilin işlendiğini belirten çatı konusu.

başkası tarafından yapılan eylemler için kullanılır. özne belli değildir. -l, -n ekleri ile yapılır.
(boyandı, temizlendi, okundu...)

günlük kullanımda nefret edilen cümleler kurulur bu yapıda. mesela birisi aradığında açmıyorsunuz ve karşı karşıya geldiğinizde ''o telefonu neden açmadın'' yerine ''o telefon neden açılmıyor'' diye soruyor.

ya soru saçma bi kere. merak edilen cevabı vermez ki. o telefon neden açılmıyor? çünkü ben açmadım, o yüzden açılmıyor. kendi kendine açılmıyor. sor doğru dürüst ''telefonu niye açmadın'' diye, önceden hazırladığım yalanlardan birini söyleyeyim.

gerçek öznesi belli olmayan cümlelerde sözde özne kullanılarak fiilin meçhul hâle getirilmesidir.

"temizlikçi sınıfı temizledi." cümlesinde gerçek özne bellidir ve bu "temizlikçi"dir. eylemi yapan kişi bellidir.
fakat, "sınıf temizlendi." dediğimizde temizleme eylemini yapan kişi belli değildir ama eylem gerçekleşmiştir. bu yüzden edilgen çatı yapılmış, temizlemek fiili temizlenmek fiiline dönüşmüştür.

edilgen çatı -l veya -n harfleri ile yapılmaktadır.