1.
tüm somatik hücrelerde bulunan ve sayaç gibi çalışan telomeraz enziminin kendini yenileme limiti. enzimin yapısı çözüldüğünde limiti yükselterek insan ömrünün uzayacağı varsayılır.
devamını gör...
2.
hücre yaşamının üst sınırını belirleyen değer.
canlılarda kalıtım özelliklerini belirleyen kromozom adlı yapıların 2 ucunda telomer denen özel kısımlar bulunur. bir çeşit koruma sağlayan bu telomerler, canlıda gerçekleşen her hücre bölünmesi sonrasında kısalırlar. özelleşmiş bir hücrenin ne hücresi olduğuna bağlı olarak, belirli bir bölünme sayısından sonra telomerler çözünür ve ortadan kalkar. zaten bu da hücrenin yaşlanma evresinin başlangıcıdır.
sürüngenler sınıfından hayvanlarda, özellikle genç yaşlarda bol miktarda üretilen telomeraz adlı enzim, telomerlerin kısalmasını önler. bu nedenle sürüngenlerin ömrü birçok canlıya kıyasla uzundur ve pek fazla yaşlanma belirtisi göstermezler. öyle ki mesela timsahlar yaşlılıktan ölmez. bu hayvanlar aslında biyolojik olarak ölümsüzdür. ancak kazalar, yaralanmalar, açlık gibi nedenlerden ölürler.
kanser hücreleri için bir hayflick limiti yoktur. bu hücrelerin büyük bir kısmı ya da hepsi hasarlı kök hücrelerden meydana geliyor olabilir. bu nedenle de bunlarda telomeraz enzimi doğuştan yüksek düzeyde bulunur. sonuç olarak da sınırsız sayıda bölünebilirler.
bilim insanları son yıllarda yaşlanmayı durdurmak ve geri çevirmek konulu araştırmalarda bu konunun da üzerinde çalışıyorlar. genellikle doğada çok uzun süre hayatta kalabilen ya da hücrelerini sürekli yenileyerek bir çeşit ölümsüzlük yaşayan türler, bu tür araştırmalarda öncü oluyor.
canlılarda kalıtım özelliklerini belirleyen kromozom adlı yapıların 2 ucunda telomer denen özel kısımlar bulunur. bir çeşit koruma sağlayan bu telomerler, canlıda gerçekleşen her hücre bölünmesi sonrasında kısalırlar. özelleşmiş bir hücrenin ne hücresi olduğuna bağlı olarak, belirli bir bölünme sayısından sonra telomerler çözünür ve ortadan kalkar. zaten bu da hücrenin yaşlanma evresinin başlangıcıdır.
sürüngenler sınıfından hayvanlarda, özellikle genç yaşlarda bol miktarda üretilen telomeraz adlı enzim, telomerlerin kısalmasını önler. bu nedenle sürüngenlerin ömrü birçok canlıya kıyasla uzundur ve pek fazla yaşlanma belirtisi göstermezler. öyle ki mesela timsahlar yaşlılıktan ölmez. bu hayvanlar aslında biyolojik olarak ölümsüzdür. ancak kazalar, yaralanmalar, açlık gibi nedenlerden ölürler.
kanser hücreleri için bir hayflick limiti yoktur. bu hücrelerin büyük bir kısmı ya da hepsi hasarlı kök hücrelerden meydana geliyor olabilir. bu nedenle de bunlarda telomeraz enzimi doğuştan yüksek düzeyde bulunur. sonuç olarak da sınırsız sayıda bölünebilirler.
bilim insanları son yıllarda yaşlanmayı durdurmak ve geri çevirmek konulu araştırmalarda bu konunun da üzerinde çalışıyorlar. genellikle doğada çok uzun süre hayatta kalabilen ya da hücrelerini sürekli yenileyerek bir çeşit ölümsüzlük yaşayan türler, bu tür araştırmalarda öncü oluyor.
devamını gör...