inri

isa'nın çarmıha gerilmesini betimlemiş sanat eserlerinin neredeyse tümünde, çarmıhın en üst ucunda yer alan, "iesus nazarenus, rex iudaeorum" kelimelerinin kısaltmasıdır.
ıesus nazarenus rex ıudaeorum ise, nasıralı isa, yahudilerin kralı anlamını taşır.

çarmıh sahnelerinde görünen yaftadır*, üstte de yazıldığı gibi "iesvs nazarenvs rex ivdaeorvm" yani latince "yahudilerin kralı nasıralı isa" demektir. bazı eserlerde latincesinin altında ibranicesinin ve yunancasının* da yazıldığı görünür. peki niye böyle?

isa'nın çarmıha geriliş sebebi kendisinin tanrı'nın oğlu veya logos olduğunu iddia etmesi değildir. çünkü roma yasalarına göre peygamberlik suç değildir. tanrı'nın oğlu olmak da suç değildir. ancak isa yahudi zenginlerin hegemonyasına karşı çıkan, roma otoritesine paralel bu oligarşik yahudi düzenini yıkıp yahudiliği eski haline döndürmeye çalışan birisiydi. hatta kendisinin otuz küsur yıllık hayatı boyunca tek şiddet eylemi tapınak önünde tezgah açan tüccarları ve bankerleri sopayla kovalamasıdır. bu sebeple yahudi büyükleri isa'nın kanını istiyor. ee ne yapacaksın? adamı peygamber diye şikayet edemiyorsun çünkü cezası yok. hatta işini bilirse roma pantheonuna tanrı olarak bile girebilir. burada akıllının biri yahudi devlet anlayışını devreye sokuyor. bildiğiniz gibi isa, mesih olduğunu iddia ediyor. mesih kim? yahudilerin kralı. mashiah, ibranicede kutsanmış demek, kralların kutsandığı kutsal yağa ithafen. yahudilerin iki büyük kutsal kralı vardır, davut ve süleyman. tarihte de iki yahudi devleti vardır, biri davut ve süleyman'ın devleti, diğeri daha yenice olanı*. ancak üçüncü israil devleti'ni kuracak olan kişi yalnızca mesih'tir, o gelmeden devlet kurulamayacak ve yahudiler altın çağını yaşayamayacaktır*. şimdi nasıralı bir marangoz gelip mesih olduğunu iddia ediyor. ancak diyor ki, ben cennet'in krallığını getirmeye geldim. sezar'ın hakkı sezar'a, din ayrı bir mesele. benim bu dünyanın krallıklarıyla işim yok. fark eder mi? etmez. bir kere yahudilerin kralı olduğunu söylemesi yeterli. hemen koşa koşa hakkında vatana ihanet suçlaması yapılıyor. cezası ne? çarmıha gerilmek. roma'da çarmıha gerilmek de öyle kolay bir iş değil, genelde yalnızca ihanet suçuna verilen bir ceza. isa'yı da ancak bu suçlamayla öldürebileceklerini biliyorlar, ve çarmıha gerilmeye götürülen isa'nın başına dikenli bir taç giydiriyorlar. "al işte, kralımıza bir taç!" tepesine de yazıyorlar kocaman, "yahudilerin kralı."

inri, çarmıha gerilmiş isa figürlerinin en üst kısmında görülebilen latince bir kısaltmadır. inri'nin tam açılımı iesus nazarenus rex iudaeorum'dur, yunanca'daki açılımı iesous o nazoraios o basileus ton ioudaion'dur[inbi], ibranice'deki açılımı yeshua hanazarei w'melech hayehudim'dir[yhwh], ingilizce'deki açılımı jesus of nazareth king of the jews'dir[jnkj], türkçe'deki açılımı yahudilerin kralı nasıralı isa'dır[ykni].
yıllar sonra isa'yı çarmıha geren romalı savcı pontius pilatus bir kahraman, aziz olurken çarmıh da hristiyanlık adında yeni bir dinin sembolü olacak, isa da peygamberlikten tanrısallığa yükseltilecekti. halbuki gerçekte günümüzdeki incillerin aksine romalı savcı p. pilates, onurlu-gururlu birisi değildir tam tersine zalim ve aşağılık birisidir. (bkz: iznik konsili) (bkz: kadıköy konsili)
latince "yahudilerin kıralı nasıralı isa" anlamına gelen ınrı kısaltması
isa'nın gerildiği çarmıh üzerindeki ibranice, yunanca ve latince "yahudilerin kıralı nasıralı isa" yazıları
güneş kültü'nü temsil eden çarmıh ve çarmıhın üzerindeki ınrı yazısı
çarmıhtaki ınrı yazısı ve çarmıha gerilmiş isa