#araştırma-inceleme
orijinal adı: ındians of the united states
yazar: clark wissler
yayım yılı: 1940
amerika birleşik devletleri'nde yaşayan kızılderililerin tarihsel kökenleri hakkında ciddi araştırmalar içeren kitap, kızılderililerin kökeninden, uğradıkları baskıya kadar birçok konuya değiniyor. eserin yayımlanma tarihini ve bu konu üzerine yapılan çalışmaları dikkate aldığımızda, güncelliğini yitirdiğini düşünebiliriz lakin bu çok gerçekçi bir bakış açısı olmayacaktır. çünkü eserde verilen birçok bilgi hala güncelliğini korumaktadır.
yazar: clark wissler
yayım yılı: 1940
amerika birleşik devletleri'nde yaşayan kızılderililerin tarihsel kökenleri hakkında ciddi araştırmalar içeren kitap, kızılderililerin kökeninden, uğradıkları baskıya kadar birçok konuya değiniyor. eserin yayımlanma tarihini ve bu konu üzerine yapılan çalışmaları dikkate aldığımızda, güncelliğini yitirdiğini düşünebiliriz lakin bu çok gerçekçi bir bakış açısı olmayacaktır. çünkü eserde verilen birçok bilgi hala güncelliğini korumaktadır.
öne çıkanlar | diğer yorumlar
başlık "calakalem" tarafından 02.11.2022 18:16 tarihinde açılmıştır.
1.
clark wissler tarafından yazılan, ece soydam tarafından çevirilen, imge kitabevi yayınları tarafından 1996'da ilk basımı yapılan kitaptır.
clark wissler, kızılderililer alanında uzmanlaşmış bir antropolog.
böyle çetrefilli bir konuda, uzman kaleminden çıkmış bir kitap okumak istiyorsanız, bu kitap işinize yarayacak şeylerden biri.
gerçi bilimin, onu kontrol edenler nispetinde tartışmalı bir yanı da oluyor ancak diğer tartışmalardan farklı olarak bilimde, somut verilerin gittiği yere kadar ilerleyebiliyorsunuz.
hadi gelin, bugünkü abartılı sosyal medya hurafelerinden farklı olarak kızılderililerle ilgili kitapta geçen gerçekçi birkaç somut veriye göz atalım.
bugünkü amerika kıtası, tarih öncesi dönemlerin en bereketli kıtası sayılabilir. sadece nesli tükenen birçok canlının ana vatanı değil, hemen hemen tüm bitki türlerine de rastlanabilen muhteşem bir biyoçeşitlilik. bu kıtanın içinde sürekli gelişim gösteren yaşam zinciri, "beyaz adam" ın oraya ayak bastığı günden beri, ağır bir saldırı altında. bu yönüyle amerika doğasının tarihine dair en güzel özet "avatar" filmidir belki de.
bu insanların en yaratıcı özelliklerinden biri mesela, yemeklerinde alev kullanmak yerine, ısıtılmış taşlarla pişirme işlemini sürdürmeleri. aşçının tek yapması gereken, ocağın yanına oturup soğuyan taşları, yeni sıcak taşlarla değiştirmek. ihtiyaç duydukları tüm tahılsı bitkiler, doğada kendiliğinden yetiştiği için tarıma ihtiyaç duymuyorlar. az göçebelik diye tanımlanan bir konar göçerlik durumları söz konusu çünkü bir yerde, gerektiği kadar kaldıktan sonra oranın kendini yenileyebilmesi için oradan ayrılmaları gerektiğini düşünüyorlar. avcılıkta muhteşemler ama ihtiyaç oranında bunu yapıyorlar. beslenme, giyim, sembolik anlamlı eşya vs.
bu sahada çalışan birçok araştırmacı, kızılderililerin moğol soyundan geldiğini düşünüyor. bu teori, ilk olarak aslında bu araştırmalarla pek de ilgisi olmayan, 1700'lerde mahkemelerde portre fotoğrafçılığı yapan smibert adında bir adamın ileri sürdüğü bir görüştü. smibert, daha önce rus mahkemelerinde de porte ressamlığı yaptığı için sibiryalılara aşinaydı.
farklı görüşler de mevcut elbette. amerika kıtasının, sonradan avrupa ve afrika'dan ayrılmasıyla kızılderililerin amerika kıtasında oluşunu açıklayanlar gibi ya da bu insanların kayıp kıtalar olan atlantis veya mu kıtalarına ait kayıp uluslar olması gibi. fakat herkesin hemfikir olduğu tek bir şey var, o da bu insanların çok geniş çaplı bir "beyaz adam" sömürüsüne ve kıyımına maruz kaldıkları.
kitap aynı zamanda, farklı gruplara ayrılan kızılderi kabilelerine, onların uzun soluklu savaş ve direniş tarihlerine de ışık tutuyor.
okunası.
clark wissler, kızılderililer alanında uzmanlaşmış bir antropolog.
böyle çetrefilli bir konuda, uzman kaleminden çıkmış bir kitap okumak istiyorsanız, bu kitap işinize yarayacak şeylerden biri.
gerçi bilimin, onu kontrol edenler nispetinde tartışmalı bir yanı da oluyor ancak diğer tartışmalardan farklı olarak bilimde, somut verilerin gittiği yere kadar ilerleyebiliyorsunuz.
hadi gelin, bugünkü abartılı sosyal medya hurafelerinden farklı olarak kızılderililerle ilgili kitapta geçen gerçekçi birkaç somut veriye göz atalım.
bugünkü amerika kıtası, tarih öncesi dönemlerin en bereketli kıtası sayılabilir. sadece nesli tükenen birçok canlının ana vatanı değil, hemen hemen tüm bitki türlerine de rastlanabilen muhteşem bir biyoçeşitlilik. bu kıtanın içinde sürekli gelişim gösteren yaşam zinciri, "beyaz adam" ın oraya ayak bastığı günden beri, ağır bir saldırı altında. bu yönüyle amerika doğasının tarihine dair en güzel özet "avatar" filmidir belki de.
bu insanların en yaratıcı özelliklerinden biri mesela, yemeklerinde alev kullanmak yerine, ısıtılmış taşlarla pişirme işlemini sürdürmeleri. aşçının tek yapması gereken, ocağın yanına oturup soğuyan taşları, yeni sıcak taşlarla değiştirmek. ihtiyaç duydukları tüm tahılsı bitkiler, doğada kendiliğinden yetiştiği için tarıma ihtiyaç duymuyorlar. az göçebelik diye tanımlanan bir konar göçerlik durumları söz konusu çünkü bir yerde, gerektiği kadar kaldıktan sonra oranın kendini yenileyebilmesi için oradan ayrılmaları gerektiğini düşünüyorlar. avcılıkta muhteşemler ama ihtiyaç oranında bunu yapıyorlar. beslenme, giyim, sembolik anlamlı eşya vs.
bu sahada çalışan birçok araştırmacı, kızılderililerin moğol soyundan geldiğini düşünüyor. bu teori, ilk olarak aslında bu araştırmalarla pek de ilgisi olmayan, 1700'lerde mahkemelerde portre fotoğrafçılığı yapan smibert adında bir adamın ileri sürdüğü bir görüştü. smibert, daha önce rus mahkemelerinde de porte ressamlığı yaptığı için sibiryalılara aşinaydı.
farklı görüşler de mevcut elbette. amerika kıtasının, sonradan avrupa ve afrika'dan ayrılmasıyla kızılderililerin amerika kıtasında oluşunu açıklayanlar gibi ya da bu insanların kayıp kıtalar olan atlantis veya mu kıtalarına ait kayıp uluslar olması gibi. fakat herkesin hemfikir olduğu tek bir şey var, o da bu insanların çok geniş çaplı bir "beyaz adam" sömürüsüne ve kıyımına maruz kaldıkları.
kitap aynı zamanda, farklı gruplara ayrılan kızılderi kabilelerine, onların uzun soluklu savaş ve direniş tarihlerine de ışık tutuyor.
okunası.
devamını gör...
"kızılderililerin tarihi" ile benzer başlıklar
dünya tarihi
19