1.
2018 yılında, israil’'de ms 2. yy roma dönemine ait bir çömlek atölyesinde yapılan kazılarda bir de "oyun odası" bulunmuştu. oyun odasında irili ufaklı mangala oyuncağı vardı. mangala, bugün bile afrika ve asya’nın bazı kesimlerinde oynanan bir oyundur ama esas olarak türklere ait olduğu söylenir. 2012 yılında göbeklitepe’deki kazı alanında m.ö. 10 bin yılına ait oyun tablası bulunmuştu.
türkiye'de genel olarak köçürme olarak da isimlendirilen oyun, kuyu, kuyu gayası, tokuz korgool, kale,kuyucuk, mankala, melle kayası, dokuz kumalak gibi isimlerle de bilinir. erzurum'daki pıç, safranbolu'daki altıev, ılgın'daki meneli taş, şanlıurfa'da mıngala adlarını alırken, ırak'ta halusa, filistin'de el-mankala ve baltık almanyası'nda oynanan bohnenspiel ile de benzerdir. osmanlıda mangalaya minkale, yani “bin kale, çok kale” de denirdi.
nakkaş osman - surname-i hümayun, 1582
çok çeşitli nesneyle oynanabildiğinden çok yaygın olarak oynanan mangala insanlığın ortak mirası olarak unesco listesine de dahil edilmiş durumda.
mangala sözcüğü; arapça "aktarma, taşıma" anlamında nakl kökünden geliyor. oyunun mantığı da buna dayanıyor zaten. mangala, 2 kişi ile oynanan bir oyundur. her oyuncunun başlangıçta 24 taşı vardır. oyun üzerinde 14 /12 oyuk bulunan bir zeminde oynanır, ayrıca her oyuncunun kazandığı taşlarını koyacağı bir "kale çukuru" bulunur. oyunun amacı, oyuncunun haznesinde en fazla taşı biriktirmesidir.
bugün oyun şöyle oynanıyor
kaynak
kaynak
türkiye'de genel olarak köçürme olarak da isimlendirilen oyun, kuyu, kuyu gayası, tokuz korgool, kale,kuyucuk, mankala, melle kayası, dokuz kumalak gibi isimlerle de bilinir. erzurum'daki pıç, safranbolu'daki altıev, ılgın'daki meneli taş, şanlıurfa'da mıngala adlarını alırken, ırak'ta halusa, filistin'de el-mankala ve baltık almanyası'nda oynanan bohnenspiel ile de benzerdir. osmanlıda mangalaya minkale, yani “bin kale, çok kale” de denirdi.
nakkaş osman - surname-i hümayun, 1582
çok çeşitli nesneyle oynanabildiğinden çok yaygın olarak oynanan mangala insanlığın ortak mirası olarak unesco listesine de dahil edilmiş durumda.
mangala sözcüğü; arapça "aktarma, taşıma" anlamında nakl kökünden geliyor. oyunun mantığı da buna dayanıyor zaten. mangala, 2 kişi ile oynanan bir oyundur. her oyuncunun başlangıçta 24 taşı vardır. oyun üzerinde 14 /12 oyuk bulunan bir zeminde oynanır, ayrıca her oyuncunun kazandığı taşlarını koyacağı bir "kale çukuru" bulunur. oyunun amacı, oyuncunun haznesinde en fazla taşı biriktirmesidir.
bugün oyun şöyle oynanıyor
kaynak
kaynak
devamını gör...