refik saydam hıfzıssıhha enstitüsü

27 mayıs 1928 tarihinde kurulan bu enstitütünün amacı ülkemizin bulaşıcı hastalıklarla mücadelesinde aşı ve serum üreterek, tıbbi tahlil laboratuvarlarının geliştirilmesiyle hastaların teşhis ve tedavisine destek olarak, ilaç kontrol laboratuvarları ile standartlara uygun ilaç üretimini teşvik ederek, analitik toksikoloji laboratuvarlarının ve zehir danışma merkezinin oluşturulmasıyla halk sağlığının korunmasına katkıda bulunmaktı.
enstitü o kadar işlevseldi ki türkiye diğer ülkelere aşı satıyordu.
bünyesinde gıda kontrolü, ilaç kontrolü, farmakoloji, parazitoloji, su analizleri, mikoloji, bakteriyoloji, viroloji, kültür kolleksiyonu ve antijen-antiserum laboratuvarı, devlet’in hakem laboratuvarları tüberküloz referans, biyolojik kontrol, frengi teşhisinde tpi testi, toksoplazma laboratuvarları ve daha sonraları ilave edilen hematoloji, biyokimya ve immünglobülin üretimi laboratuvarları yer almıştır.
bu enstitüde gerçekleştirilen ilklerden bazıları şunlardır:
1931: ağız yoluyla uygulanan bcg aşısı üretimi.
1932: serum üretiminin ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye gelmesi sonucu, dışarıdan serum ithali durduruldu.
1933: simple metodu ile kuduz aşısı üretimi.
1934: istanbul aşıhanesi'nin enstitü bünyesine nakli ve çiçek aşısı üretimi ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye gelmesi.
1942: tifüs aşısı ve akrep serumu üretimi.
1948: boğmaca aşısı üretimi. influenza virüsü, new-castle virüsü ve tavuk vebası üzerine araştırmaların başlaması.
1950: influenza laboratuvarı'nın dünya sağlık örgütü tarafından uluslararası bölgesel influenza merkezi olarak tanınması, influenza aşısı üretimi.
1958: frenginin modern yöntemlerle teşhisi.
1965: kuru çiçek aşısı üretimi.
1970: fibrinojen, albumin ve gamma globulin üretimi.
1983: kuru bcg aşısı üretimi.
1987: aıds araştırma ve doğrulama merkezi'nin açılması.
1992: kan ürünlerinin viral inaktivasyonu
son derece sistemli, bilimsel ve faydalı çalışmalar yapan ve birçok bilim adamının yetişmesine katkı sağlayan ve köklü birikimleri olan kurum, en önemlisi ülkemizin aşı ve serum temini konusunda dışa bağımlılığını minimum seviyeye indirerek çok büyük bir katkı sağlamıştır. yabancı firmalara ödemek zorunda kaldığımız milli servetten de tasarruf edilmesini sağlamıştır.
2011 yılında ise kapatılmıştır.

çiçek hastalığına karşı geliştirip 2. dünya savaşı sırasında tüm dünyanın kullanımına sunduğu aşıda kullanılan, isim babası olduğu ve günümüzde başka viral hastalıkların tedavisinde vektör olarak kullanılan mva (modified vaccinia ankara) (zayıflatılmış proxy virüs), bugün covid-19'a karşı güvenilir bir aşı yöntemi olarak gündemde olan, akp döneminde kapısına kilit vurulmuş güzide cumhuriyet kurumu.

haber için buradan
mva ile ilgili detay için buradan ve buradan.

sabahları banliyöden yanından sürekli geçtiğim ve iftihar ettiğim bir kurumdur. diyorum ki savaştan henüz yeni çıkmış bir ülke kendi sağlık ürünlerini üretmeye başladı bu binada. cidden takdire şayan.

ithal aşı daha ucuz gerekçesiyle 2004’te aşı üretim enstitüsü’nün, 2011’de tüm kurumun kapısına toptan kilit vuran yerli ve milli vizyon şimdi aşı için çin’e bel bağlamış durumda.
daha bugün sağlık bakanı ağlanıyordu, çin sözleşmelere aykırı hareket ediyor diye.

şüphesiz bunda gören gözler için büyük ibretler vardır.

efsane sağlık bakanı refik saydam'ın 1928'de bozkırın ortasına parasız ve bilimsel amaçlarla kurduğu halk sağlığı merkezi olup akp'nin neoliboş politikaları yüzünden 2011'de kapatıldı. refik saydam, bu ensitütüyü kurduğu zaman türkiye, çin'e aşı satıyordu; koronavirüs sonrasında çin'den aşı ithal eder hale geldik. öyle, şehir hastaneleri ile olmuyor bu işler..