semerkant (kitap)

"zamanın iki yüzü var, iki boyutu. uzunluğunu güneşin seyri belirliyor, derinliğini ise tutkular."

amin maalouf'un muhteşem bir eseridir semerkand. öyle bir kitaptır ki okuyucuya bir zaman yolculuğu sunar adeta. 1072'de ömer hayyam'ın rubaiyat adlı eserini yazmasından başlayan yolculuk, 1912'de titanic'de son buluyor. maalouf bu romanında; ömer hayyam, hasan sabbah ve nizamülmülk gibi üç önemli şahsiyeti buluşturuyor.

bir anda kendinizi iran devrimi'nde bulurken başka bir anda ömer hayyam'ı rubaileri yazarken izliyorsunuz. hasan sabbah'ı, nizamülmülk'ü, haşhaşileri adeta gözlerimizin önüne seriyor amin maalouf.
ilk sayfasından itibaren sıkılmadan okuduğum, bitmesin istediğim mükemmel bir romandı. kitapta tasvirler ve anlatım okuyucuyu adeta semerkand sokaklarında gezintiye çıkarıyor. tarihsel bağlantılar ve hayyam, hasan sabbah, nizamülmülk gibi büyük tarihi şahsiyetler harika bir şekilde kurgulanmış. tüm bunların ışığında kesinlikle okunması gerektiğini düşündüğüm bir kitap diyebilirim.

bu kitaptan sonra karakterler üzerinden ilerlemek isteyenlerin ömer hayyam'ın rubailer eserini, nizamülmülk'ün siyasetnamesi'ni ve vladimir bartol'un fedailerin kalesi alamut adlı eserlerini okumalarını tavsiye etmek isterim.

kitap bana göre oldukça yüzeysel kalmış.
ilk bölümü oldukça akıcı ve insanı kendine çekiyor. ikinci bölüm için aynısını söyleyemem.
bu kadar çok okunması bence konusunun gizeminden kaynaklanıyor.
ömer hayyam, nizamülmülk ve hasan sabbah(bkz: what could go wrong)

velhasıl kelam eğer bu dönemi merak ediyorsanız okuyacağınız hafif bir romandır.
ama size bir şey katmaz.
edit: ömer hayyam’ın şiir kitabının titanik’te kaybolduğuna dair bilgiler varmış ondan böyle bağlanmış. bu bilgi ne kadar doğru bilemiyorum tabi ama buraya yazmam gerekiyordu, yazdım.

kitabın ilk bölümünde yazar, ömer hayyam ve yaşadığı dönemin büyülü dünyasını elbette büyük ölçüde kurgusal bir biçimde anlatır. ikinci bölümde ise günümüze nispeten daha yakın bir zamanda amerikalı bir gezginin rubaiyat'ı elde etmek adına yaşadığı serüveni anlatır.

ve kitap şu şekilde son bulur :

amin maalouf'un romanıdır. hadiseler semerkand ve civarındaki havzalarda geliştiği için kitabın ismi de oradan mütevellittir. eğer bir kitabı okumayınca çok şey kaybetmek denen bir şey varsa bu kitap o kitaplardan birisidir. cemil meriç her tarif bir tahriftir dediği için, biz fazla tahrif sularında gezmeden sizleri bu şaheserle baş başa bırakalım efendim.

ilk bölümünde hasan sabbah'ı, ikinci bölümünde semerkantın yolculuğunu anlatan efsane bir eser.
okuduktan sonra hasan sabbah'ı araştırmaya ve hakkında yazılmış bir çok kitabı okumaya başlamıştım.

bir amin maalouf kitabıdır.

daha önce de birkaç tanımda yazmıştım. tarihi ve tarihi kitapları pek sevmem. bu kitap da çok sevdiğim bir kitap olmadı ama kendi hislerimden ve zevklerimden bağımsız olarak söylemeliyim ki iyi bir tarihi romandı.

semerkant'ta ömer hayyam'a hediye edilen boş bir defterle başlar yolculuk. bu defter zaman için de rubailerle dolacaktır. tabii rubailerin yazıldığı dönemler karşımıza çokça önemli insan da çıkar. şahlar, sultanlar, kadılar ve elbette nizamülmülk ve hasan sabbah.

hem tarih hem edebiyat hem de polisiye öğelerle dolu olan romanda ömer hayyam'ın rubailerinin de izini süreriz. bu boş bir şekilde hediye edilen defterin ömer hayyam tarafından değerlendirilmiş hali tarihin en büyük trajedilerinden biri sayılan titanik faciasına kadar takip edilir. geçmişe şimdiki zaman arasında bir köprü de kurulur bu romanın gidişatı esnasında.

kurgu ile gerçekliğin güzel bir harmanı olmuş kitap. tarih konusunda ilgili olan ve tarihi romanlar okumayı seven insanlar için çok değerli bir edebi eser olduğuna eminim.