1.
viet thanh nguyen’in 2015 yılında yayımlanan ve 2016 pulitzer ödülü ile birlikte bir çok ödül almış kitabı.
öncelikle kitabı okuyacak olanlara, geçen olayları daha iyi anlayabilme açısından , aşağıda açtığım başlıkları incelemelerini tavsiye ederim. aşağıdaki konular, kitabı daha iyi anlamam ve ülkenin o dönemki halini anlamam hususunda bana yardımcı oldu:
viet thanh nguyen - yazarımız. hayatı hakkında bilgi sahibi olmak yararlı diye düşünüyorum.
to huu - kitapta sıkça geçen komünist şair.
kubark - kitapta kubark ile ilgili detaylar zaten belirtiliyor ama yine de incelemek isteyenler için.
tet nguyen dan - kitapta adı geçen yeni yıl kutlaması.
saygon -kitabın başlangıcı burada geçiyor.
ao dai - kitapta adı geçen yerel giysi.
hue savaşı - kuzey-güney vietnam arasındaki savaş. bilinmesi,olayların işleyişi açısından önemli.
bouncing betty - kitapta geçen mayın.
frequent wind operasyonu -yazarın ailesinin de dahil olduğu tahliye programı.
ngo dinh diem -güney vietnam devlet başkanı.
medenileştirme misyonu - bilinmesi kitap için önemli konulardan.
phoneix programı - kitapta geçen ve bilinmesi önemli konulardan.
ayrıca ,
apsara ve chop suey kitapta geçen ve merak edip araştırdığım konulardan. bilinmesi mühim değil ama merak edenler için açılmış başlığı var.
ön edit bittiğine göre*, kitaba geçelim. kitapta bahsedilecek ve değinilecek o kadar konu var ki, nasıl kısaltabilirim bilmiyorum. okumam biraz uzun sürdü, detayını araştırmam gerekiyordu çünkü. ayrıca yazarın cümleleri uzun ve üzerinde düşünülecek çok yer var. yazar betimlemelerini kitap kahramanının da karakterine uygun olarak argolaştırıyor ve şu ana kadar gördüğüm en iyi anlatım tarzlarından birini kullanıyor yazar. betimlemeler rasgele değil, hepsi yerinde ve düşünülmüş. kitabı etkileyici yapmak için değil, karaktere tam olarak bürünmüş yazarın eseri.
konusuna gelirsem, kitap kahramanımızın ismi geçmiyor kitapta. ona sempatizan veya yüzbaşı diyebiliriz. kitap aslında onun itirafları. ama bu itiraflarını kime karşı yaptığı kitabın son 100 sayfasında ortaya çıkıyor.
yüzbaşı, fransız bir pederle vietnamlı bir anneden doğmuş ve tüm hayatı boyunca bu ikiliğin, kendi tabiriyle çifte akıllı olmasının ceremesini çekmiştir. çocukken p.ç ( bu kelimeyi kullandım, çünkü kitapta o kadar sık geçiyor ki, başka kelime kullanmama imkan yoktu) olarak zorbalığa uğraması ve büyüdüğünde dahi bu üç harfli kelimenin üzerine yapıştığı biri. kendisinin 2 yakın arkadaşı var: bon ve man. bon, cumhuriyetçi; man ise komünist. yüzbaşı ise cumhuriyetçi görünümünde komünist, yani ajan. bon’un tabi bunlardan haberi yok; man ile yüzbaşı komünist olduklarını ondan saklıyorlar.
saygon’un düşüşünden sonra, yüzbaşı ile bon ve ailesi amerika’ya kaçarken, bon’un eşi ve çocuğu ölüyor ve bon bir daha asla eskisi gibi olmuyor. sonrasında amerika’daki vietnamlı göçmenlerin toplama kamplarındaki hallerini, amerika’ya uyum sağlama sorunlarını, amerika kültürünü ve onlara bakış açılarını görüyoruz. yüzbaşı ajan olarak, şifreli mesajlarla generalin planlarını devamlı olarak man’a aktarmaktadır tabi.
yüzbaşı’nın dönüşü tek olmayacaktır ve onu rahat bırakmayan pisboğaz binbaşı ve sonny’nin hayaleti ona eşlik edecektir. yüzbaşı, vietnam’da doğmuş ama cia tarafından amerika’da eğitim görmüştür. o hem doğu hem de batıdır. amerika’da bir vietnamlı, vietnam’da ise bir amerikalıdır. bu onu çifte karakterli yapmıştır; ajanlık da bu yüzden ona zor gelmemiştir. iki taraf için de kullandığı bir yüzü ve karakteri vardır. içinin karanlık yerlerine gömdükleri vardır bu da kitabın sonunda ‘hiçbir şey’ ile ortaya çıkacaktır. ‘hiçbir şey’ ile ilgili tüyo vermeyeyim; kitabı okuyanlar bunu sonunda öğrenecekler.
anlatım diliyle ve yaşananları kendi üslubuyla anlatmasıyla gerçekten eşsiz bir kitap. hatta bir kere değil, özümsenmesi için bir kaç kere okunması gereken bir kitap. kitaptan alıntıyla bitireyim yazımı:
insan, tarihin kurallarını anlayabilirse onun kronolojisini de denetleyebilir ve onu, zamanı tekelleştirmeye dünden hevesli kapitalizmin elinden koparıp alabilirdi. bizler ev sahibi, mal sahibi,bankacı,politikacı ve okul müdürünün emriyle uyanır,çalışır,yemek yer ve yatarız demişti man. zamanımızın onlara ait olduğunu kabulleniriz,gerçekte bize ait olduğu halde. uyanın köylüler, işçiler,sömürülenler! uyanın görünmezler! çıkın gizil istikrarsızlık bölgelerinizden ve aşırın zamanın altın saatini emperyalizm,kolonyalizm ve kapitalizmin kağıt kaplanlarından,süs köpeklerinden ve şişman kedilerinden! nasıl aşıracağınızı bilirseniz,zaman sizden yanadır,sayılar da öyle. sizden milyonlarca var,onlardan yeryüzü biçarelerini kapitalist tarihin kaçınılmaz olduğuna ikna etmiş sömürgeci,komprador ve kapitalistlerdense sadece binlerce.
öncelikle kitabı okuyacak olanlara, geçen olayları daha iyi anlayabilme açısından , aşağıda açtığım başlıkları incelemelerini tavsiye ederim. aşağıdaki konular, kitabı daha iyi anlamam ve ülkenin o dönemki halini anlamam hususunda bana yardımcı oldu:
viet thanh nguyen - yazarımız. hayatı hakkında bilgi sahibi olmak yararlı diye düşünüyorum.
to huu - kitapta sıkça geçen komünist şair.
kubark - kitapta kubark ile ilgili detaylar zaten belirtiliyor ama yine de incelemek isteyenler için.
tet nguyen dan - kitapta adı geçen yeni yıl kutlaması.
saygon -kitabın başlangıcı burada geçiyor.
ao dai - kitapta adı geçen yerel giysi.
hue savaşı - kuzey-güney vietnam arasındaki savaş. bilinmesi,olayların işleyişi açısından önemli.
bouncing betty - kitapta geçen mayın.
frequent wind operasyonu -yazarın ailesinin de dahil olduğu tahliye programı.
ngo dinh diem -güney vietnam devlet başkanı.
medenileştirme misyonu - bilinmesi kitap için önemli konulardan.
phoneix programı - kitapta geçen ve bilinmesi önemli konulardan.
ayrıca ,
apsara ve chop suey kitapta geçen ve merak edip araştırdığım konulardan. bilinmesi mühim değil ama merak edenler için açılmış başlığı var.
ön edit bittiğine göre*, kitaba geçelim. kitapta bahsedilecek ve değinilecek o kadar konu var ki, nasıl kısaltabilirim bilmiyorum. okumam biraz uzun sürdü, detayını araştırmam gerekiyordu çünkü. ayrıca yazarın cümleleri uzun ve üzerinde düşünülecek çok yer var. yazar betimlemelerini kitap kahramanının da karakterine uygun olarak argolaştırıyor ve şu ana kadar gördüğüm en iyi anlatım tarzlarından birini kullanıyor yazar. betimlemeler rasgele değil, hepsi yerinde ve düşünülmüş. kitabı etkileyici yapmak için değil, karaktere tam olarak bürünmüş yazarın eseri.
konusuna gelirsem, kitap kahramanımızın ismi geçmiyor kitapta. ona sempatizan veya yüzbaşı diyebiliriz. kitap aslında onun itirafları. ama bu itiraflarını kime karşı yaptığı kitabın son 100 sayfasında ortaya çıkıyor.
yüzbaşı, fransız bir pederle vietnamlı bir anneden doğmuş ve tüm hayatı boyunca bu ikiliğin, kendi tabiriyle çifte akıllı olmasının ceremesini çekmiştir. çocukken p.ç ( bu kelimeyi kullandım, çünkü kitapta o kadar sık geçiyor ki, başka kelime kullanmama imkan yoktu) olarak zorbalığa uğraması ve büyüdüğünde dahi bu üç harfli kelimenin üzerine yapıştığı biri. kendisinin 2 yakın arkadaşı var: bon ve man. bon, cumhuriyetçi; man ise komünist. yüzbaşı ise cumhuriyetçi görünümünde komünist, yani ajan. bon’un tabi bunlardan haberi yok; man ile yüzbaşı komünist olduklarını ondan saklıyorlar.
saygon’un düşüşünden sonra, yüzbaşı ile bon ve ailesi amerika’ya kaçarken, bon’un eşi ve çocuğu ölüyor ve bon bir daha asla eskisi gibi olmuyor. sonrasında amerika’daki vietnamlı göçmenlerin toplama kamplarındaki hallerini, amerika’ya uyum sağlama sorunlarını, amerika kültürünü ve onlara bakış açılarını görüyoruz. yüzbaşı ajan olarak, şifreli mesajlarla generalin planlarını devamlı olarak man’a aktarmaktadır tabi.
yüzbaşı’nın dönüşü tek olmayacaktır ve onu rahat bırakmayan pisboğaz binbaşı ve sonny’nin hayaleti ona eşlik edecektir. yüzbaşı, vietnam’da doğmuş ama cia tarafından amerika’da eğitim görmüştür. o hem doğu hem de batıdır. amerika’da bir vietnamlı, vietnam’da ise bir amerikalıdır. bu onu çifte karakterli yapmıştır; ajanlık da bu yüzden ona zor gelmemiştir. iki taraf için de kullandığı bir yüzü ve karakteri vardır. içinin karanlık yerlerine gömdükleri vardır bu da kitabın sonunda ‘hiçbir şey’ ile ortaya çıkacaktır. ‘hiçbir şey’ ile ilgili tüyo vermeyeyim; kitabı okuyanlar bunu sonunda öğrenecekler.
anlatım diliyle ve yaşananları kendi üslubuyla anlatmasıyla gerçekten eşsiz bir kitap. hatta bir kere değil, özümsenmesi için bir kaç kere okunması gereken bir kitap. kitaptan alıntıyla bitireyim yazımı:
insan, tarihin kurallarını anlayabilirse onun kronolojisini de denetleyebilir ve onu, zamanı tekelleştirmeye dünden hevesli kapitalizmin elinden koparıp alabilirdi. bizler ev sahibi, mal sahibi,bankacı,politikacı ve okul müdürünün emriyle uyanır,çalışır,yemek yer ve yatarız demişti man. zamanımızın onlara ait olduğunu kabulleniriz,gerçekte bize ait olduğu halde. uyanın köylüler, işçiler,sömürülenler! uyanın görünmezler! çıkın gizil istikrarsızlık bölgelerinizden ve aşırın zamanın altın saatini emperyalizm,kolonyalizm ve kapitalizmin kağıt kaplanlarından,süs köpeklerinden ve şişman kedilerinden! nasıl aşıracağınızı bilirseniz,zaman sizden yanadır,sayılar da öyle. sizden milyonlarca var,onlardan yeryüzü biçarelerini kapitalist tarihin kaçınılmaz olduğuna ikna etmiş sömürgeci,komprador ve kapitalistlerdense sadece binlerce.
devamını gör...