sevk ve iskan kanunu

osmanlı hükümeti, 27 mayıs 1915 yılında, iç tedhişlerle uğraşmak istememiş, bu sebeple birinci dünya savaşı sırasında, iç karışıklık çıkarabilecek milletlerin uzak bölgelere gönderilmelerini emreden bu kanunu çıkarmıştır. diğer adı tehcir kanunudur.

taşnak ve hınçak örgütlerine mensup olan ermeniler 19. yy sonlarından beri bağımsızlık hayaliyle ayaklanma çıkarmaktaydı. osmanlı devleti 1914 yılında seferberlik ilan edip gayrimüslimler dahil bütün vatandaşlarını orduya alacağını duyurunca işler çığırından çıkar. osmanlı ordusu'na katılmamak -daha doğrusu rus ordusu'na karşı savaşmamak- için pek çok yerde isyan patlak verir. bunlardan en meşhuru zeytun isyanı'dır. (en az 1895-96'daki kadar kanlı bir isyan olmuş, dere yatakları müslüman ahalinin cesetleriyle dolmuştur) bunun yanı sıra yozgat, boğazlıyan, izmit, adapazarı çevresinde tedhiş olayları görülür. nihayetinde ruslar doğu sınırından ülkemize saldırdığında ermeni komitacılar düşmanla işbirliği yapıp, sarıkamış'a giden geçitleri tutup, ordunun hızını yavaşlatıp, harekâtın aralık ayına sarkmasına sebep olup 90 bin (30 ya da 60 bin de deniyor, köprülülü şerif ilden'in kitabını baz alarak yazdım) kayıp vermemize yol açtıkları için başlıktaki kanun çıkarılmıştır.