1.
piyasayı kontrol eden başlıca faktördür.
aslında binbir teknik terim içerisinde anlaşılmaz trendler izliyor gibi görülen grafiklerin hepsinin arkasında sürü psikolojisi vardır.
tek bir kağıt veya tamamen bir piyasa hakkında olumsuz bir haber duyulur, ardında birileri satış yazar. onların satışıyla piyasa biraz daha düşer, bunu gören daha fazla yatırımcı satış yazar ve böyle bir zincirleme reaksiyon oluşur.
ta ki bir yatırımcı "artık çok düştü bu saatten sonra düşmez yükselir" diyerek alış yazmasına kadar.
ve ardından aynı süreç yukarı doğru işler. genel trendin her zaman tersine hareket etmek önemli bir gelir sağlayabilir.
şöyle de söyleyebiliriz, ne zaman herkes "piyasa çok iyi, çok yükselecek, önümüz açık" demeye başlar, korkma zamanıdır. veya ne zaman herkes "mahvoluyoruz" psikolojisindedir, işte o zaman piyasaya girme zamanıdır. aynı zamanda bu sürü psikolojisi, piyasa manipülasyonlarının başlıca silahıdır.
aslında binbir teknik terim içerisinde anlaşılmaz trendler izliyor gibi görülen grafiklerin hepsinin arkasında sürü psikolojisi vardır.
tek bir kağıt veya tamamen bir piyasa hakkında olumsuz bir haber duyulur, ardında birileri satış yazar. onların satışıyla piyasa biraz daha düşer, bunu gören daha fazla yatırımcı satış yazar ve böyle bir zincirleme reaksiyon oluşur.
ta ki bir yatırımcı "artık çok düştü bu saatten sonra düşmez yükselir" diyerek alış yazmasına kadar.
ve ardından aynı süreç yukarı doğru işler. genel trendin her zaman tersine hareket etmek önemli bir gelir sağlayabilir.
şöyle de söyleyebiliriz, ne zaman herkes "piyasa çok iyi, çok yükselecek, önümüz açık" demeye başlar, korkma zamanıdır. veya ne zaman herkes "mahvoluyoruz" psikolojisindedir, işte o zaman piyasaya girme zamanıdır. aynı zamanda bu sürü psikolojisi, piyasa manipülasyonlarının başlıca silahıdır.
devamını gör...
2.
yukarıdaki "yatırımcı" arkadaşın dedikleri doğru değil. piyasalar önce size bir hareketi ezberletir sonra ters-köşe yapar. grafiğe bakarsınız 'aa böyleyken şu olmuş ve ardından şöyle olmuş, piyasa bu haberi olumlu karşılamış" dersiniz sonra bi bakarsınız hem dolar kuru hem borsa yükselir olmuş., yani ezberler bozulmuş.
yatırımcı psikolojisi diye bir kavram literatürde olabilir ancak bence piyasada yok. yatırımcı dediğin kişinin psikolojisi olmaz hedefleri ve stratejisi olur. buna en iyi örnek mustafa kemal atatürk'tür. adamın psikolojisi mi vardı? ömrü harpte geçti, tam başardık ülkeyi kurtardık derken fakir, bilinçsiz, gerici bir halkla kalakaldı. okur yazar nüfus harpte öldü gitti. psikolojisi olan adam oturur o ülkenin haline 1 ay ağlardı. yoktan var etti bu memleketi.
şimdi kendine "yatırımcı" diyen dangalaklar "ayy psikolojimle oynuyorlar" diye bahane arıyor kendine. bu oyunun kuralları bellidir:
- acil ihtiyacın olmayan parayla bu işe girersin,
- riski kabul edersin,
- kar alacağın yer önceden bellidir,
- zararı durduracağın (stop-loss) yer bellidir,
eğer dersen ki: kardeşim ben böyle şeyleri öğrenemem, aklım ermez, merak da duymuyorum. ama paramı da işletmek istiyorum, enflasyona karşı değer kaybetmesin, emekliliğimi kurtarsın, huzur içinde sıcak yatağımda öleyim diyorsanız yatırım fonu, bireysel emeklilik, temettü emekliliği gibi finansal sistemler var.
ama oooolmaaaaz!!! bizim aptal halkımız o marka ayakkabıyı alacak, o marka eşarpla giyecek story çekecek. kapının önüne çekecek bentley arabayı düşman çatlatacak. ama aptal olduğundan 20 sene bankaya köle olacak. zengin olmak için tek yolun devletin malını yemek olduğunu sanacak. bu devlet sofrasından yemeyene domuz diyecek. hatta türkiye cumhuriyeti'ni feth ettiklerine inanarak mikro-ümmetçilik yapacaklar. muhalifin karısı ve kızını helal sayacaklar, atatürk'ün türkiyesi'ni ganimet olarak görüp "yeni türkiye" diyerek yağmalayacaklar.
yıllarca yerli otomobil yapıyoruz, karadenizd gaz bulduk, uzaya çıkıyoruz diyerek zaman kazanacaklar ama kasım 2021'de halka "gerekirse soğan ekmek yeriz, bir kilo domates alacağınıza iki adet alın zaten israf oluyor" diyerek bu ulusun zekasıyla alay ediyorlar.
oysa atatürk ne demişti: türk milleti çalışkandır, zekidir.
atatürk'ün anti-tezi olan akepe gidiyor. ondan geriye ise 45 tarikat, eksi rezervde merkez bankası kasası, 1 dolar=15 lira dolar kuru, yüz binlerce sayfa yolsuzluk kayıtları, abd'yle 1.4 milyar dolarlık f-35 krizi, rusya'yla 2 milyar dolarlık s-400 borcu, ... daha çook var.
ama şunu anlamanız için söylüyorum,
türkiye'nin en güçlü çelik üreticisi ereğli demir çelik'in bugünki piyasa değeri 6 milyar dolar.
akbank'ın bugünki piyasa değeri 2 milyar 600 milyon dolar,
aselsan, 4 milyar dolar
çimsa, 340 milyon dolar
şişecam 3 milyar dolar
anladınız mı şimdi? o s-400'ün parasını ödemek için neleri satmamız gerektiğini? bu bahsettiğim şirketlerin takas analizlerine bakın hep yabancı yatırım kuruluşlarını görürsünüz. güya türk markası'dır ama bütün karlar yabancıya gider. sen de burda mikro-ümmetçilik, fakir edebiyatı, onların doları varsa bizim allah'ımız var dersin.
yatırımcı psikolojisi diye bir kavram literatürde olabilir ancak bence piyasada yok. yatırımcı dediğin kişinin psikolojisi olmaz hedefleri ve stratejisi olur. buna en iyi örnek mustafa kemal atatürk'tür. adamın psikolojisi mi vardı? ömrü harpte geçti, tam başardık ülkeyi kurtardık derken fakir, bilinçsiz, gerici bir halkla kalakaldı. okur yazar nüfus harpte öldü gitti. psikolojisi olan adam oturur o ülkenin haline 1 ay ağlardı. yoktan var etti bu memleketi.
şimdi kendine "yatırımcı" diyen dangalaklar "ayy psikolojimle oynuyorlar" diye bahane arıyor kendine. bu oyunun kuralları bellidir:
- acil ihtiyacın olmayan parayla bu işe girersin,
- riski kabul edersin,
- kar alacağın yer önceden bellidir,
- zararı durduracağın (stop-loss) yer bellidir,
eğer dersen ki: kardeşim ben böyle şeyleri öğrenemem, aklım ermez, merak da duymuyorum. ama paramı da işletmek istiyorum, enflasyona karşı değer kaybetmesin, emekliliğimi kurtarsın, huzur içinde sıcak yatağımda öleyim diyorsanız yatırım fonu, bireysel emeklilik, temettü emekliliği gibi finansal sistemler var.
ama oooolmaaaaz!!! bizim aptal halkımız o marka ayakkabıyı alacak, o marka eşarpla giyecek story çekecek. kapının önüne çekecek bentley arabayı düşman çatlatacak. ama aptal olduğundan 20 sene bankaya köle olacak. zengin olmak için tek yolun devletin malını yemek olduğunu sanacak. bu devlet sofrasından yemeyene domuz diyecek. hatta türkiye cumhuriyeti'ni feth ettiklerine inanarak mikro-ümmetçilik yapacaklar. muhalifin karısı ve kızını helal sayacaklar, atatürk'ün türkiyesi'ni ganimet olarak görüp "yeni türkiye" diyerek yağmalayacaklar.
yıllarca yerli otomobil yapıyoruz, karadenizd gaz bulduk, uzaya çıkıyoruz diyerek zaman kazanacaklar ama kasım 2021'de halka "gerekirse soğan ekmek yeriz, bir kilo domates alacağınıza iki adet alın zaten israf oluyor" diyerek bu ulusun zekasıyla alay ediyorlar.
oysa atatürk ne demişti: türk milleti çalışkandır, zekidir.
atatürk'ün anti-tezi olan akepe gidiyor. ondan geriye ise 45 tarikat, eksi rezervde merkez bankası kasası, 1 dolar=15 lira dolar kuru, yüz binlerce sayfa yolsuzluk kayıtları, abd'yle 1.4 milyar dolarlık f-35 krizi, rusya'yla 2 milyar dolarlık s-400 borcu, ... daha çook var.
ama şunu anlamanız için söylüyorum,
türkiye'nin en güçlü çelik üreticisi ereğli demir çelik'in bugünki piyasa değeri 6 milyar dolar.
akbank'ın bugünki piyasa değeri 2 milyar 600 milyon dolar,
aselsan, 4 milyar dolar
çimsa, 340 milyon dolar
şişecam 3 milyar dolar
anladınız mı şimdi? o s-400'ün parasını ödemek için neleri satmamız gerektiğini? bu bahsettiğim şirketlerin takas analizlerine bakın hep yabancı yatırım kuruluşlarını görürsünüz. güya türk markası'dır ama bütün karlar yabancıya gider. sen de burda mikro-ümmetçilik, fakir edebiyatı, onların doları varsa bizim allah'ımız var dersin.
devamını gör...
3.
turgut özal'ın başbakan oluşu ile başlayan ekonomik dejenerasyon sonucu, temeli olmayan, bilinen ekonomik gerçeklerin hiçbirisi ile izah edilemeyen, yalnızca alma - satma eylemlerine dayanan ve adına güya yatırım denen garip bir organizma içinde yer alan kişinin her an değişen psikolojisi.
1985-86 yıllarında imkb kurulma aşamasında iken, danışman olarak türkiye'ye davet edilen new york borsası uzmanları, türkiye'nin ekonomik ve mali yapısını uzun uzadıya inceledikten sonra, "bu ekonomik altyapı ve bu göstergelerle sakın ha sakın borsa morsa kurmayın, insanları batırırsınız, intihara sürüklersiniz, haketmeyen birçok insanı da zengin edersiniz" diyerek çekip gitmişlerdi.
abartı falan değil, gerçekten bu değerlendirme o tarihlerde bir-iki gazetede manşet olmuştu. o günden bu güne ekonominin yapısında göreceli olarak bir iyileşme olmadı, hatta dış borçlanmadaki artış nedeniyle türkiye yabancı yatırımcılar için daha riskli bir ülke oldu, kredibilitesi daha da azaldı.
ama insanlar borsada alıyor satıyor (yatırım yapma, artı değer yaratma değil), anlık değişimleri paraya çevirerek birileri -ve çoğunlukla da yabancılar- zengin oluyor, kazançlar dışarıya rahatça transfer ediliyor (çünkü turgut özal döneminde özellikle transferleri kolaylaştırmak için türk parası kıymetini koruma kanunu kaldırıldı. bunun ülkemiz için neresi yatırım? açıklanmış bilançosuna bakıyorsunuz, firma gerçekte ciddi zararda, ama borsada hisseleri tavan yapıyor. bunun adı yatırım falan değil, tümüyle manipülasyona dayalı bir ucube, soygunun ve soyulmanın arapçası. böyle bir operasyon içinde yer alan kişinin psikolojisi de herhalde çok normal olmayacaktır.
1985-86 yıllarında imkb kurulma aşamasında iken, danışman olarak türkiye'ye davet edilen new york borsası uzmanları, türkiye'nin ekonomik ve mali yapısını uzun uzadıya inceledikten sonra, "bu ekonomik altyapı ve bu göstergelerle sakın ha sakın borsa morsa kurmayın, insanları batırırsınız, intihara sürüklersiniz, haketmeyen birçok insanı da zengin edersiniz" diyerek çekip gitmişlerdi.
abartı falan değil, gerçekten bu değerlendirme o tarihlerde bir-iki gazetede manşet olmuştu. o günden bu güne ekonominin yapısında göreceli olarak bir iyileşme olmadı, hatta dış borçlanmadaki artış nedeniyle türkiye yabancı yatırımcılar için daha riskli bir ülke oldu, kredibilitesi daha da azaldı.
ama insanlar borsada alıyor satıyor (yatırım yapma, artı değer yaratma değil), anlık değişimleri paraya çevirerek birileri -ve çoğunlukla da yabancılar- zengin oluyor, kazançlar dışarıya rahatça transfer ediliyor (çünkü turgut özal döneminde özellikle transferleri kolaylaştırmak için türk parası kıymetini koruma kanunu kaldırıldı. bunun ülkemiz için neresi yatırım? açıklanmış bilançosuna bakıyorsunuz, firma gerçekte ciddi zararda, ama borsada hisseleri tavan yapıyor. bunun adı yatırım falan değil, tümüyle manipülasyona dayalı bir ucube, soygunun ve soyulmanın arapçası. böyle bir operasyon içinde yer alan kişinin psikolojisi de herhalde çok normal olmayacaktır.
devamını gör...