antuan yazar profili

yüksek rönesans’ın en değerli, görkemli eserlerinden biridir sistine şapeli tavanına resmedilen freskler ve anlattığı hikaye. michalengelo’nun oldukça genç yaşına rağmen yarattığı bu şaheser, yapılışının üzerinden yaklaşık 500 yıl geçmesine her geçen gün daha da fazla sayıda turistin ilgisini çekmektedir. heykel yapmak için resim eğitimini bırakan fakat daha çok heykeltraşlığı ile tanınan 33 yaşındaki michelangelo’ya papa ıı. julius tarafından verildi şapelin tavanını dekore etme görevi. ünlü sanat tarihçisi vasari’ye göre, papanın michelangelo’ya böylesine yüce bir görev vermesinin nedeni, michalengelo’nun iki rakibi, ressam raphael ve mimar bramante’nin kışkırtmasıydı. ikiliye göre, ya michelangelo resme yatkınlığı olmadığından başarısız olacaktı ya da papayla araları öyle kötüleşecekti ki michalengelo roma’dan tamamen ayrılmak isteyecekti. ondan istenen 12 havariyi resmetmesiydi. ancak dahi sanatçının aklında bambaşka bir fikir vardı. cesurca davranıp kendisinden istenileni değil, yaratılış hikayesini anlatmaya karar verdi. bir iskele üzerinde üç buçuk senede yaklaşık 1000 m2 tavan freski yaptı. 

tavanın tam ortasında 9 fresk bulunur. bu sahneler kitab-ı mukaddes’in eski ahit kısmında geçen tekvin (yaratılış) bölümünü konu alır.

tekvin’de dünya’nın yaratılışı, adem ile havva’nın yaratılışı ve cennetten kovuluşu, habil ve kabil, nuh tufanı, babil kulesi ve ibrahim, ishak, yakup ve yusuf peygamberler anlatılır. michaelangelo’nun freskleri ise şöyle sıralanmıştır: 

aydınlıkla karanlığın ayrılması
güneş’in, ay’ın ve bitkilerin yaratılışı
suların ve karaların ayrılması
adem’in yaratılışı
havva’nın yaratılışı
ılk günah ve cennetten kovuluş
nuh’un kurbanı
tufan
nuh’un sarhoşluğu

lahmacunun geçmişinin 5000 yıllık olduğunu biliyor muydunuz? kimileri geçmişini babil’e kadar dayandırır. kimilerine göre ermenilerin “lamadjo’su” lahmacunun atasıdır. arapça “lahm ü macin” hamur gibi yoğrulmuş et anlamına gelir. evliya çelebi seyahatnamesinde lahm-i acınlı börek deyimini kullanır.

yemeklerin bin yıllar boyunca komşu olan halklar tarafından paylaşılamaması da gastro-arkeoloji tarihi kadar eskidir. mesela lahmacun gibi lavaş ile ilgili ermenistan ile yine benzer bir tartışma çıkmıştı. ermenistan 2016 yılında lavaşı unesco’nun somut olmayan kültürel miras listesine aldırması üzerine türkiye devreye girmiş, türkiye ermeni iddiasına karşı azerbaycan, iran, kırgızistan ve kazakistan’la birlikte dosya hazırlayıp unesco’ya sundu.