1.
bilişsel davranışçı terapi
bilişsel davranışçı terapi zihnin gerçeği olduğundan farklı algılamasına neden olan otomatik, mantık dışı düşünce kalıplarına odaklanır.
aaron t. beck ve david burns gibi psikologlar tarafından tanımlanmıştır.
en yaygın bilişsel çarpıtmalar şunlardır:
1. siyah-beyaz (ya hep ya hiç) düşünme
her şeyi uçlarda görmek; “mükemmel değilse tamamen berbat.”
2. aşırı genelleme
tek bir olumsuz olaydan yola çıkarak her şeyi aynı şekilde beklemek; “bir kez başarısız oldum, hep başarısız olacağım.”
3. zihinsel filtre
sadece olumsuz ayrıntılara odaklanmak, olumluyu görmezden gelmek.
4. olumluyu geçersiz kılma
iyi şeyleri önemsememek; “başardım ama bu şans işiydi.”
5. sonuçlara atlamak
kanıt olmadan varsayım yapmak:
zihin okuma: başkasının ne düşündüğünü bildiğini sanmak.
fal kapanı (geleceği tahmin): olumsuz şeylerin kesin olacağını sanmak.
6. felaketleştirme (abartma / küçümseme)
kötü olayların etkisini büyütmek veya iyiyi küçümsemek.
7. duygusal gerekçelendirme
“böyle hissediyorsam bu kesin gerçektir.” mantığıyla hareket etmek.
8. “-meli / -malı” düşünceleri
katı kurallar koymak; “hata yapmamalıyım, mükemmel olmalıyım.”
9. etiketleme
kendine ya da başkasına tek kelimelik, olumsuz kimlik yapıştırmak; “ben aptalım.”
10. kişiselleştirme ve suçlama
kendini kontrolün dışındaki olaylardan sorumlu tutmak veya başkalarını tamamen suçlamak.
aaron t. beck ve david burns gibi psikologlar tarafından tanımlanmıştır.
en yaygın bilişsel çarpıtmalar şunlardır:
1. siyah-beyaz (ya hep ya hiç) düşünme
her şeyi uçlarda görmek; “mükemmel değilse tamamen berbat.”
2. aşırı genelleme
tek bir olumsuz olaydan yola çıkarak her şeyi aynı şekilde beklemek; “bir kez başarısız oldum, hep başarısız olacağım.”
3. zihinsel filtre
sadece olumsuz ayrıntılara odaklanmak, olumluyu görmezden gelmek.
4. olumluyu geçersiz kılma
iyi şeyleri önemsememek; “başardım ama bu şans işiydi.”
5. sonuçlara atlamak
kanıt olmadan varsayım yapmak:
zihin okuma: başkasının ne düşündüğünü bildiğini sanmak.
fal kapanı (geleceği tahmin): olumsuz şeylerin kesin olacağını sanmak.
6. felaketleştirme (abartma / küçümseme)
kötü olayların etkisini büyütmek veya iyiyi küçümsemek.
7. duygusal gerekçelendirme
“böyle hissediyorsam bu kesin gerçektir.” mantığıyla hareket etmek.
8. “-meli / -malı” düşünceleri
katı kurallar koymak; “hata yapmamalıyım, mükemmel olmalıyım.”
9. etiketleme
kendine ya da başkasına tek kelimelik, olumsuz kimlik yapıştırmak; “ben aptalım.”
10. kişiselleştirme ve suçlama
kendini kontrolün dışındaki olaylardan sorumlu tutmak veya başkalarını tamamen suçlamak.
devamını gör...