andvari yüzüğü

yüzüklerin efendisi serisine ilham kaynağı olduğu düşünülen mitolojik yüzük.

hikaye kaba taslak şöyle bir şey; sigmund odin'in soyundan gelen bir savaşçıdır. girdiği bir savaşta öldürülür ve odin onun kılıcını başkaları kullanmasın diye parçalara ayırır. kılıcın parçaları oğluna verilmek üzere karısı hjordis tarafından saklanır. hjordis yeniden evlenir ve sigmund'un oğlu sigurd, demirci regin tarafından büyütülür, demirci regin'in iki kardeşi vardır, ejderha fafnir ve şekil değiştiren otr...

günlerden bir gün otr, somon balığı avlamak için su samuru kılığına girer. loki su samurlarının derisine hayrandır. samur derisinden kendisine güzel bir kıyafet yaptırmak niyetindedir. terziye talimatı vermiştir lakin malzeme eksiktir. otr'la karşılaşır ve onu tuzağa düşürerek öldürür, derisini yüzer ve deriyi şahsi terzisine teslim eder. havalı kıyafetine kavuşmuştur.

tabi tüm bu olanlar otr'un babası hreidmar'ın kulağına gider. nasıl gitmiştir, mevzuyu kendisine kim aktarmıştır onu bilmiyorum. demek ki, ortada bir görgü tanığı var ki, adam olaydan haberdar oluyor. oğlunun su samuruyken avlanması ve loki'nin kıyafetine meze olması hreidmar'ı ziyadesiyle kızdırmıştır. intikam yeminleri eder.

tesadüf bu ya odin, loki ve hoenir bir yolculuk esnasında hreidmar'ın konutunda konaklamak zorunda kalırlar. hreidmar'ın istediği fırsat ayağına gelmiştir. hemen tazminat talebinde bulunur. oğlunun canına karşı kilosunca altın ister. aksi halde odin ve hoenir, hreidmar'ın salonunda rehin kalacaklardır. el mecbur loki tazminatı ödemek için altın arayışına girer. cüce andvari'nin altın stokuna ulaşır ve stoku bir güzel patlatır. lakin altınların arasında bir yüzük vardır. bu yüzük, yüzüğü takanın servetini katlayacak, zenginliğine zenginlik katacaktır. ancak cüce andvari bu değerli yüzüğü çalınma tehlikesine karşı lanetlemiştir. sinsilikler prensi loki'nin bu durumdan haberi yoktur. tüm hazineyi sırtladığı gibi hreidmar'ın salonunun yolunu tutar. altınları teslim eder, odin ve hoenir'in serbest kalmasını sağlar.

tabi altın takıntısı olan ejderha fafnir, gözünün önündeki altınların çekiciliğine dayanamaz ve hazineyi ele geçirmek için babası hreidmar'ı öldürür. loki'nin samur kürkü sevdası koca bir aileyi faciaya sürüklemiştir.

demirci regin, kardeşi fafnir'in babasını öldürdüğünü duyunca evlatlığı sigurd'dan fafnir'e meydan okumasını ister. sigurd'un gerçek babası sigmund'un kılıcının parçalarını kullanarak sigurd'a yeni bir kılıç döver. sigurd bu kılıçla ejderhanın karşısına çıkar ve onu yener. regin'in talimatı ile ejderhanın kanıyla yıkanır ve kalbini pişirmeye başlar. kalbi pişirirken elini yakar ve elini ağzına götürdüğü anda fafnir'in kanı dudaklarına bulaşır. bu olay ile birlikte sigmund hayvanların lisanına hakim olmuştur. çevresindeki kuşlar regin'in onu öldüreceğini kendisine söylerler. böylece sigurd, regin'in kellesini alır ve andvari'nin lanetli yüzüğünün bulunduğu hazineye sahip olur.

bu olaydan sonra sigurd, gün yüzü göremeyecektir. brynhild adındaki bir kadına aşık olur ve yüzüğü ona hediye eder. bu sırada büyücü grimhild, sigurd'un kendi kızı gudrun'a aşık olması için bir iksir yapıp, sigurd'a içirir. brynhild, sigurd'un büyünün etkisinde olduğunu bilmediği için sigurd'u affetmez ve öldürür. durumu öğrenince pişman olur ama artık çok geçtir. parmağındaki yüzükle birlikte sigurd'un cenaze ateşine atlar...

hikâyeyi okurken kuvvetle muhtemel, lotr evreni ile arasında ki temel benzerlikleri görmüşsünüzdür diye düşünüyorum. sigmund'un kılıcının parçalanması ve sonrasında dövülmesi narsil'in hikayesine çok benzemektedir. iki kılıçta varislerin görevlerini yerine getirebilmesi için yeniden dövülmüştür.

ha keza smaug'un cücelerin hazinesine çökmesi, fafnir'in yaptıklarını andırır.

son kertede yüzüğün gücü ve lanetine ek olarak yok ediliş hikâyesinde de, bu mitolojik anlatıdan esintiler vardır.

tüm bunların ışığında; tolkien'in ''andvari yüzüğünün laneti'' anlatısından etkilenmiş olabileceği ve kurgusunun bir kısmına bu mitolojik unsurları dahil etmiş olması olasıdır diyebiliriz.