atatürk amerikan mandası istiyordu yalanı

"action speaks louder than words"

liboş besime hayranı olduğu dilden anlatalım madem belki daha rahat anlar*

bak bu sözün bizde de güzel bir dengi vardır: "ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz"

besim gibilerin tek yeteneğidir "osur osur ipe diz" çıkışları. olsundu ne diyelim şimdi bu namussuzlara... hep vardılar daima da olacaklar. nefretime bile layık olamayan siyaset kuklalarına ne diyeyim şimdi.

bunlar gibiler anlatır. laf atmaya çalıştığı gazi paşam gibilerse icraatini yapar, emanetini bırakır ölür gider. "bu vücut elbet toprak olacaktır" demiş ve ardında cumhuriyet bırakıp elvedasını yapmış böylesi büyük insanları magazinci puştluğu ile şimdilerde dillerine dolayanlar yine gazi paşamın bizlere bıraktığı cumhuriyet sayesinde bunları yapabildiklerini umarım* artık anlayabilirler.

atatürk özgürlük ve egemenlikten yanaydı. o dediğinizi isteseydi bunu yapabilecek kudrette de bir devlet adamıydı. ufak atın da civcivler yesin tarzında cevap verilesi bir yalan bu.

ağustos 1919'da başkan woodrow wilson, ermeni soykırımının ardından türk-ermeni ilişkileri hakkında rapor vermek üzere harbord başkanlığındaki orta doğu'ya bir araştırma heyeti gönderdi. harbord komisyonu başkanı olarak, abd'ye döndükten sonra harbord, yakın doğu'daki koşullar: amerikan askeri misyonu'nun ermenistan'a raporu'nu yazdı; bu, seferin bir özetiydi ve görevin çeşitli ayrıntılarını verdi. rapor, ülke ve nüfusu hakkında haritalar, istatistikler ve tarihsel analizler içeriyor. bu ayrıntılara ek olarak harbord, ermeni katliamlarına ilişkin kanıt ve bilgiler de topladı. harbord'un raporunda, "geçmişteki yanlışlar için misilleme yapma eğiliminin" bölgede barışı korumayı son derece zorlaştıracağı belirtildi. raporun nihai sonucu, ermenistan'ın küçük asya ve rumeli için olası amerikan mandasına dahil edilmesiydi, çünkü bu koşullar altında tek başına ermenistan mandası mümkün görülmedi.
harbord'un ekibi oldukça büyüktü. ekibe sızmış ermeni kökenli subayları istanbul'da bıraktı. onun yerine istanbul'dan güvenilir yerli tercümanlar aldı ekibe. anadolu'yu gezerken sivas'a da uğradı. sivas için rapora yazdığı şey şu:
ıt has been very evident to this mission that turkey would not object to a single disinterested power taking a mandate for her territory as outlined in the armistice with the allies, and that it could be accomplished with a minimum of foreign soldiery, where an attempt to carve out territory for any particular region would mean a strong foreign force in constant occupation for many years. the aim of the nationalist, or national defense party, as its adherents style it, as stated by mustapha kemal pasha, its head, is the preservation of the territorial integrity of the empire under a mandatory of a single disinterested power, preferably america.
çevirisi: türkiye'nin, müttefiklerle yapılan ateşkes anlaşmasında belirtildiği gibi, tek bir çıkarsız gücün kendi toprakları için bir manda almasına itiraz etmeyeceği ve bunun en az yabancı askerle gerçekleştirilebileceği bu misyon için çok açıktı. herhangi bir bölge için toprak bölmek, uzun yıllar boyunca sürekli işgalde olan güçlü bir yabancı güç anlamına gelir. lideri mustafa kemal paşa'nın belirttiği gibi, taraftarlarının üslubuyla milli savunma partisi'nin amacı, tek bir çıkarsız gücün, tercihen amerika'nın mandası altında imparatorluğun toprak bütünlüğünü korumaktır.
buradan anlaşılan şudur: amerikan mandası fikri mustafa kemal'in de kafasında mevcuttur. ancak raporun sonuna doğru, yukarıda kısaca verdiğim gibi, amerika, anadolu'nun, gönderilecek bir birliğin masrafını karşılayacak yeraltı zenginliğine sahip olmadığı için, bu mandatörlüğün fizibl olmadığı sonucuna varılıyor. amerika mandatörlüğü reddettikten sonra "biz zaten manda istemiyorduk" diyorlar.
özet:
1)besim tibuk pek haksız değil. ama ayrıntı vermiyor
2) horbart raporunu sanırım pek az yazar duymuştur.
3) internette bulacağınız türkçe horbart raporları yanlış. gerçek rapor ingilizce ve çok az sitede bulunuyor. bende eskiden indirdiğim pdfsi var. internette aradım yeniden, bulamadım.

ata bey bilse uruguay buffalosu da isterdi şahsi kanaatim..

besim tibuk, atatürk'ün manda istediğini iddia etmiş.

video:buradan

sonra baktı manda yeterince kârlı değil, inek almaya karar verdi.

besim bile döndü dolandı akapeyi yalamaya başladı. para böyledir.

abi nutuk da mı okumadın a... manda isteyen çoktu evet ama mustafa kemal bunlardan biri değildi. birkaç arkadaşına manda taraftarlığı yaptığına dair dedikodular var sadece velev ki yapmış, sizce yaptığı eylemler mandacılığa yönelik miydi, hayır. konu kilit.
manda demişken, hepimiz şu an öcü gibi bakıyoruz ama neredeyse mustafa kemal hariç herkes, arkadaşları dahil, mandacılığı destekliyordu. nitekim dönem için gayet de mantıklıydı.. ama işte böyle atatürk oluyorsun, geneli yıkarak.. çok büyük adam orta doğu'ya gelmiş en büyük 5 insandan biri net..

ya istiklal ya ölüm derken mi istemiş mandayı. gemiyle kaçan padişahınız ne istiyordu, hangi gemicikte ne demişti mandaya karşı.

yalan yanlış beyan.

"bu kararın dayandığı en güçlü muhakeme ve mantık şuydu: temel ilke, türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. bu ilke, ancak tam istiklâle sahip olmakla gerçekleştirilebilir. ne kadar zengin ve bolluk içinde olursa olsun, istiklâlden yoksun bir millet, medenî insanlık dünyası karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyık görülemez.

yabancı bir devletin koruyup kollayıcılığını kabul etmek, insanlık vasıflarından yoksunluğu, güçsüzlük ve miskinliği itiraftan başka bir şey değildir. gerçekten de bu seviyesizliğe düşmemiş olanların, isteyerek başlarına bir yabancı efendi getirmelerine asla ihtimal verilemez.halbuki, türk’ün haysiyeti, gururu ve kabiliyeti çok yüksek ve büyüktür. böyle bir millet esir yaşamaktansa yok olsun daha iyidir!…

o halde, ya istiklâl ya ölüm!"

bu konuda neden bu kadar tepki gösterildiğini anlamadım. tibuk bu sözü bir övgü olarak söylüyor. ayrıca gidip nutuktan alıntı yapmanız saçma. nutuk bir propaganda kitabıdır ve öyle bir kitapa atatürkün zamanında böyle bir düşüncesi olsa bile yazmaz. insanların zamanla fikirleri değişebilir atatürkün de değişmiş olabilir normaldir. erken dönemde mandacılık fikrinin yaygın olması normaldir çünkü o zamanlar insanlar kurtuluş savaşının kazanılmasını olası görmüyorlardı. çünkü hem herhangi bir dış destek görmüyorduk hem de ingiltere italya fransa gibi devletlerin kurtuluş hareketine karşı silahlı müdahalede bulunacağı düşünülüyordu. fakat ilerleyen zamanlarda hem italyanlar hemde ruslardan destek görünce ve fransızlar ile ingilizler silahlı müdahaleden kaçınıp yunanlara verdikleri desteği kesince herkeste tek başımıza kazanabiliriz artık düşüncesi oldu ve manda fikrini terk ettiler. açıkçası ben atatürkün de zamanında manda fikrinde olabileceğini düşünüyorum.

bir diğer konu ise şu, manda sistemi nedir? çoğu kişi bunu sömürge sistemi sanıyor. sizce bu bir sömürge sistemi olsaydı manda talebini amerika reddeder miydi, bu arada bir hatırlatma yapayım sadece bizim değil ermenistanın manda teklifini de reddetti amerika. manda sistemi şu, milletler cemiyeti savaştan sonra yenilen imparatorlukların topraklarında kurulan yeni devletleri kendi kendilerini idare edebilecekleri noktaya gelene kadar yönetiyor. adı amerikan ingiliz fransız mandası şeklinde geçmesine rağmen aslında milletler cemiyeti tarafından kurulan bir heyetin denetiminde yönetiyor bu seçilen devlet. yani bu sistemi bir ülkenin saf kendi çıkarına kullanması mümkün değil. savaştan sonra ortadoğudaki bölgelerde manda rejimi kuruluyor. ırak mandası 1923 yılında kaldırılıyor ve bağımsızlık veriyor. diğer mandalar arasında ise en geç kalkan manda 1948 de kalkıyor. (okyanuslardaki bazı ada ülkeleri mandaciligin kalkmasını değil direkt idareci ülkeye bağlanmayı talep ettiler)
2. dünya savaşından sonra milletler cemiyeti birleşmiş milletlere dönüşüyor. mandacılık sistemi bundan sonra kalkmıyor ama adı değişiyor. örnek olarak 2. dünya savaşından sonra almanyada ve avusturyada manda sistemleri kuruluyor. ayrıca italyan ve japonların anakara dışındaki topraklarında da manda rejimi kuruluyor* ve bu örneklere bakarsanız manda rejimleri bu ülkelerin bağımsızlığını elinden almamış hatta daha rahat ve hızlı gelişmelerine olanak sağlamıştır.
türklerin genel olarak amerikan mandası istemesinin sebebi ise solcu arkadaşlar belki inanmayacak ama abd anti emperyalist bir devlettir ve bu sebeple manda rejimini bir sömürü sistemine çevirmeyeceklerinden eminlerdi. ki yakın tarihlerinde filipinler örneği mevcut abd nin. filipinleri savaş tazminatı olarak ispanyollardan kazanmalarına rağmen orada altyapı çalışmaları vs yapıp daha sonra bağımsızlık verdiler ki buna mecbur bile degillerdi teknik olarak onların toprağı idi.
kısacası mandacılık sömürge değildir mevcut ülke bağımsızlığını kaybetmez hatta gelişir, bütün örnekler bunu gösteriyor. benim kişisel fikrim o dönem mandacılık kabul edilseydi bunun türkiyenin yararına bile olacağı idi. o dönem atatürk 2-3 fabrika açabilmek için bile tonla uğraştı.

edit: sayın tibuk bu konuyla ilgili bir video yayınladı bakmanızı öneririm.

besim tibuk gibi kanı bozuk liboşların ata'mıza attığı aşşşağılık iftiralardır. bir kere ulu önder mustafa kemal atatürk, çeşitli ulusal kongrelerde "ya istiklal ya ölüm", "manda ve himaye asla kabul edilemez" demiştir. hayatında hiç nutuk okumayan sözde aydımsıların saçma sapan hezeyanları. canınız cehenneme ulan sizin, canınız cehenneme!..