ateroskleroz

damar sertleşmesi olarak tanımlanır. damar sertleşmesi yaşayan kişilerin sigara içen,şeker hastalığı bulunan ve yüksek kiloya sahip olan kişilerde sıklıkla görülür. kalp damarları ve bacaklarda sık seyretmektedir.

endotel (damarın en iç tabakası) hasarına karşı gelişen immun(bağışıklık) cevap olarak tanımlanır. kabaca o hasardan sonra yağların damarın iç tabakasına girmesi ve orada inflamatuar bir süreç oluştururak plak oluşturması. damar duvarı kalınlaşır damarın genişleyebilme yeteneği kaybolur.ayrıca plak orada bir tıkanıklık oluşturur bu da etkilediği organa göre farklı semptomlara neden olur. kalp krizine,felce götürebilir. bu olay çok küçük yaşlarda başlar ve uzun süre sessiz sinsi seyreder. yüksek yaş,aile öyküsü,sigara tütün,yüksek kolesterol,obezite,fiziksel aktivite eksikliği,diyabet risk faktörlerindendir.

halk arasında damar sertleşmesi olarak bilinen ateroskleroz, atar damarların en iç tabakasında kolesterol, yağ ve enflamatuar atıkların birleşerek oluşturdukları plak adını verdiğimiz darlık sonucu kan akımının azalması olayıdır. kan akımının azalması dokunun beslenmesinin bozulmasına ve ciddi sistemik sorunlara neden olur. özellikle beyin kanaması, kalp krizi gibi en çok ölüme sebebiyet veren hastalıkların birçoğunda temel neden damar sertliğidir.

hatalığın oluşmasında genetik ve çevresel faktörler birlikte rol oynamaktadır. ailesinde ateroskleroz öyküsü bulunan bireylerde hastalığa yakalanma riski çok daha yüksektir. damarlarda oluşan yapısal bozuklukların onarımı yavaşladığı için hastalık ileri yaştaki bireylerde daha yaygındır. sigara, yüksek kan kolesterol seviyesi, obezite, diyabet, yetersiz fiziksel aktivite, sağlıksız beslenme, stresli yaşam, yüksek tansiyon başlıca risk faktörleridir.

görülen belirtiler damar sertliğinin oluştuğu bölgeye göre farklılık gösterir. kalp damarlarının sertleşmesi durumunda kalp kasının kasılıp gevşemesinde birtakım sorunlar oluşur ve bu durum kalpte ritim bozukluğu gibi birçok ciddi soruna sebep olur. bu tarz durumlarda göğüs ağrısı ve vücudun çeşitli yerlerinde morarmalar ortaya çıkabilir. kalp damar tıkanıklığı vakalarında kalp krizi riski de oldukça yüksektir. ayaklar veya bacaklardaki damarlarda sertleşme oluşumu kramplar ve kasılmalar şeklinde kendini belli edebilir. beyin damarlarında sertleşme ise görme ve konuşma bozuklukları, bilinç kaybı ve benzeri durumlar ortaya çıkar. böbreklerde damar sertliği ise böbrek yetmezliği ve hipertansiyon gibi böbrek fonksiyonlarının bozulmasına bağlı çeşitli sorunlar görülebilir.

ateroskleroz sözcüğü eski yunanca'da lapa anlamına gelen athere ve sertleşmeyi belirleyen sklerosizin birleşmesinden oluşmuştur. arterlerin duvarları yumuşak lapaya benzeyen çökeltilerle kaplanır ve bunlar zamanla sertleşerek damarı darlaştırıp kan akımını engeller.

yaklaşık şöyle bir şey olarak tasvir edilebilir: