1.
ayn'ına bakmak demek kendini başka'da görmek demektir. çünkü insan kendini kendi gözüyle dışarıdan göremez. bilinç sahibi ya da akıl sahibi biri ya da bir şey gözlerini kendisine çevirdiğinde (baktığında) göreceği şey hiçbir şeydir. aynı, bir fotonun bilinç sahibi olduğunu hayal etmek gibi. varolan en hızlı şeysin ama hissedeceğin şey hız değildir. zaman yok çünkü sen en hızlısın, zaman yok çünkü sen zamansın ve paradoksal şekilde duruyormuş gibi hissediyorsun. bu örnekteki fotonu boşverip teozofiye kayarsak ucundan bu hali ancak ve ancak tanrı anlayabilir. bizlik bir durum yok yani, allah'ın ahad hali.
bizi ilgilendiren kısım, işte kendimizi bilmek, kendimiz olmak istiyoruz ya hepimiz işte, bunu ilginç bir şekilde kendi kendimize yapamıyoruz. o yüzden "ayn'ına bakmak demek kendini başka'da görmek demektir". bir anlık sonsuz hızda gel-miş (yakalayamadık) ilhamlar, tepede yanan ampuller işte işin (yaşamak) kaynağından gelen ışığı (aşk) başkasına yansıtmak için gereklidir. bu anlamdaki görmek başka'dan yansıyan ışık ile görmek değil (severse severim) (çok fani, aynı fiziksel görmeye benziyor) başkasını kendinden (ayn'ından) çıkan ışık ile sevmektir. gönülden sevmek işte ayn'ına baktığında mümkün. ruh, nüve, gönül ile seven insan başka'sında ayn'ını gördüğü için ışığı kendi çıkarına kullanmaz. ışığı kendi çıkarına kullanmak demek en fazla aşk denilen kavramı zihinsel olarak anlamak demektir. hele ki tecrübesizse aşık olan başka'sı herşeyi ama herşeyi yaptırma potansiyelin vardır. bundan daha büyük günah bilmiyorum, öyle ki günah kavramıyla ilgim bile yok normalde, allah veya teozofi konuları dini olarak değil fikirsel olarak ilgimi çekiyor buna rağmen günah kelimesini kullanıyorum.
tabi insanlar her zaman bilerek isteyerek bu günaha kalkışmıyorlar, belki de hiçbir zaman. insanın sadece zihni değil ruhuyla, gönlüyle bağ kurması için bir çok yöntem var. mesela imgelem. imgeleme (kendi gözünle görme) yardımcı olması için sanat.
özellikle japon zen budizminde yüzyıllarca gibbon bilgelik simgesi olarak resmedilmiş. kimi zaman ay'a doğru uzanması bilgeliği temsil ederken su yüzeyinde ayın yansımasına uzanması budalalık olarak kabul edilmiş. değişiyor yoruma göre. ben tabi ki yerlerini değiştireceğim. çünkü neden? diyalektik.
seçenek 1) 1600'lerden aya uzanan gariban maymun - artiz belirsiz
ay'a uzanabilecek kadar bilgi, bilgelik seviyen varsa bu ışığı manipule ederek başkalarına bakmak. bu sorunlu işte. çünkü neydi yapılması gereken? önce ayn'ımıza bakıp sonra aynımızı görmek
seçenek-2) ohara koson'un tutunan maymunu
insan ayn'ına suda yansıyan ayışığı ile bakarsa işte tam olarak kastettiğim kendini kendinde (karanlık evde) kaybetmeden (dala tutunma kısmı önemli bir detay, hala dünyadayız yani, bir ilüzyonda bir yansımaya düşüp kaybolmuyoruz) ve fakat kendini bilerek sevmek için ilk adımı atmış oluyoruz. sonrasında sanırım nedensiz sevmek mümkün olabilir. koşulsuz değil, nedensiz. ikisi çok farklı şeyler. nedensiz demek sevmeye gönlü olmak iken, geçmişe atıfta bulunan bir nedene gerek yok, şimdi şu anda sevebilirim der gibi. koşulsuz sevmek kulağa biraz sorunlu geliyor çünkü geleceğe atıfla temelde diyorsun ki ne olursa olsun sevmeye devam edeceğim. patolojik yansıması var.
hakuin ekaku şiiri ile bitsin.
mikô suigetsu o saguri,
shi ni itaru made kyûketsu sezu.
hôshu shinsen ni mossureba,
jippô hikari kôketsu.
the monkey is reaching for the moon in the water
until death overtakes him he'll never give up.
ıf he'd let go the branch and disappear in the deep pool,
the whole world would shine with dazzling pureness.
(çeviri de azcık serbest davranmış olabilirim)
içimdeki maymun uzanır öze
öz'deki göze, gözdeki aya
boşu boşuna
dünya yıkılsa vazgeçmez
uzanır da durur ama nafile
ölüm en sonunda yetiştiğinde belki durur
bir inattır bırakmaz dalı tutunur da durur
o da boşu boşuna
olsun
yine de bırakmaz
derindeki göze uzanırken
derin gözede kaybolmaz
uzanır mı uzanmaz mı bilinmez de ayışığının saflığına
yine de istemez saf gibi
kaybolmak dünyanın büyüleyen saflığında
bizi ilgilendiren kısım, işte kendimizi bilmek, kendimiz olmak istiyoruz ya hepimiz işte, bunu ilginç bir şekilde kendi kendimize yapamıyoruz. o yüzden "ayn'ına bakmak demek kendini başka'da görmek demektir". bir anlık sonsuz hızda gel-miş (yakalayamadık) ilhamlar, tepede yanan ampuller işte işin (yaşamak) kaynağından gelen ışığı (aşk) başkasına yansıtmak için gereklidir. bu anlamdaki görmek başka'dan yansıyan ışık ile görmek değil (severse severim) (çok fani, aynı fiziksel görmeye benziyor) başkasını kendinden (ayn'ından) çıkan ışık ile sevmektir. gönülden sevmek işte ayn'ına baktığında mümkün. ruh, nüve, gönül ile seven insan başka'sında ayn'ını gördüğü için ışığı kendi çıkarına kullanmaz. ışığı kendi çıkarına kullanmak demek en fazla aşk denilen kavramı zihinsel olarak anlamak demektir. hele ki tecrübesizse aşık olan başka'sı herşeyi ama herşeyi yaptırma potansiyelin vardır. bundan daha büyük günah bilmiyorum, öyle ki günah kavramıyla ilgim bile yok normalde, allah veya teozofi konuları dini olarak değil fikirsel olarak ilgimi çekiyor buna rağmen günah kelimesini kullanıyorum.
tabi insanlar her zaman bilerek isteyerek bu günaha kalkışmıyorlar, belki de hiçbir zaman. insanın sadece zihni değil ruhuyla, gönlüyle bağ kurması için bir çok yöntem var. mesela imgelem. imgeleme (kendi gözünle görme) yardımcı olması için sanat.
özellikle japon zen budizminde yüzyıllarca gibbon bilgelik simgesi olarak resmedilmiş. kimi zaman ay'a doğru uzanması bilgeliği temsil ederken su yüzeyinde ayın yansımasına uzanması budalalık olarak kabul edilmiş. değişiyor yoruma göre. ben tabi ki yerlerini değiştireceğim. çünkü neden? diyalektik.
seçenek 1) 1600'lerden aya uzanan gariban maymun - artiz belirsiz
ay'a uzanabilecek kadar bilgi, bilgelik seviyen varsa bu ışığı manipule ederek başkalarına bakmak. bu sorunlu işte. çünkü neydi yapılması gereken? önce ayn'ımıza bakıp sonra aynımızı görmek
seçenek-2) ohara koson'un tutunan maymunu
insan ayn'ına suda yansıyan ayışığı ile bakarsa işte tam olarak kastettiğim kendini kendinde (karanlık evde) kaybetmeden (dala tutunma kısmı önemli bir detay, hala dünyadayız yani, bir ilüzyonda bir yansımaya düşüp kaybolmuyoruz) ve fakat kendini bilerek sevmek için ilk adımı atmış oluyoruz. sonrasında sanırım nedensiz sevmek mümkün olabilir. koşulsuz değil, nedensiz. ikisi çok farklı şeyler. nedensiz demek sevmeye gönlü olmak iken, geçmişe atıfta bulunan bir nedene gerek yok, şimdi şu anda sevebilirim der gibi. koşulsuz sevmek kulağa biraz sorunlu geliyor çünkü geleceğe atıfla temelde diyorsun ki ne olursa olsun sevmeye devam edeceğim. patolojik yansıması var.
hakuin ekaku şiiri ile bitsin.
mikô suigetsu o saguri,
shi ni itaru made kyûketsu sezu.
hôshu shinsen ni mossureba,
jippô hikari kôketsu.
the monkey is reaching for the moon in the water
until death overtakes him he'll never give up.
ıf he'd let go the branch and disappear in the deep pool,
the whole world would shine with dazzling pureness.
(çeviri de azcık serbest davranmış olabilirim)
içimdeki maymun uzanır öze
öz'deki göze, gözdeki aya
boşu boşuna
dünya yıkılsa vazgeçmez
uzanır da durur ama nafile
ölüm en sonunda yetiştiğinde belki durur
bir inattır bırakmaz dalı tutunur da durur
o da boşu boşuna
olsun
yine de bırakmaz
derindeki göze uzanırken
derin gözede kaybolmaz
uzanır mı uzanmaz mı bilinmez de ayışığının saflığına
yine de istemez saf gibi
kaybolmak dünyanın büyüleyen saflığında
devamını gör...