belene kampı

bulgaristan'ın plevne ilinde, tuna nehri üzerinde bulunan belene adasındaki toplama kampı.

bulgaristan'da 1960'larda kendini gösteren türk düşmanlığı, 1984-1989 yılları arasında bir katliama dönüşmüş ve 100 bin'den fazla müslüman bulgaristan türkü işkenceler ve kötü koşullar ile yaşamını yitirmiştir. aynı zamanda bu insanlar büyük bir asimilasyona da tabi tutuldular. bu insanların birçoğu iyi yetişmiş, okumuş ve entelektüel insanlardı. bir kısmı bu kamplarda can vermiş, bir kısmı kaçmayı başarmış, bir kısmı ise büyük göç ile yurtları türkiye'ye göç etmek durumunda kalmışlardır.

daha önce başlığının açılmadığına şaşırdığımı da söylemek isterim. mutlaka aramızda ailesinden o zamanları yaşayan insanlar vardır. bu dönemi anlatan "belene" adlı 4 bölümlük mini belgesel-film ayarında bir yapım var. ilk bölümünü aşağıya bırakıyorum.

mısır tarlasında anne ve iki çocuğunu canlı canlı yaktıklarını anlatan birini aklıma getiren başlık oldu. çok daha fazlası vardır belki de. ağlayarak dinlemiştim hikayelerini. şimdi bu başlığı görmem çok iyi oldu.

bir çok soydaşımızın zulümler gördüğü nice türkülere konu olmuş insanlık suçları işlenen yerlerden sadece birtanesi.

doğu bloğu ve sscb genelinde yaygın olarak görülen toplama kamplarından sadece biridir. bulgaristan halk cumhuriyeti içerisinde dönemin siyasi muhalifleri ve diğer ağır suçluların yollandığı sözde çalışma ve rehabilitasyon kampıdır. bulgaristan komünist partisinin todor jivkov önderliğinde başlattığı ''tek millet'' projesi ile kamp içerisine çokça suçsuz türk'te dahil edilmiştir. hapis yatarken kaç türk'ün öldüğü veya öldürüldüğü kesin olarak bilinmemektedir.

naim filminde sürekli bahsedilen toplama kampı. hatta yanılmıyorsam naim dünya şampiyonu olduğunda bu kamptaki tutsakların sevindiği bir sahne de vardı.

komünizm'in, insanları faşist olarak etiketleyip, topladığı eziyet çukuru. dedemlerin şehrinden de(bkz: ziştovi) birçok insan'a acı çektirilen toplama kampı. (bkz: 1989 bulgaristan göçmenleri)

belene ; 1984-1989 yılları arasında bulgaristan'ın ülkede yaşayan türk asıllı vatandaşlarına uyguladığı baskılar ve türkiye'ye göçe zorlaması, kabul etmeyen ailelerin zorla yaşamaya mecbur bırakıldığı romanya sınırındaki kent ve bu kentteki kamp.

bu sürecin sonunda yaklaşık 350 bin türk asıllı bulgar vatandaşı türkiye tarafından kabul edilmiş, ülkede farklı illere yerleştirilmişti. ortaokul yıllarımdı, karabük'te de demirçelik fabrikalarına ait lojmanlara onlarca bulgar vatandaşı ailenin yerleştirildiğini hatırlıyorum.

ayrıca, kamptaki yaşamı konu alan senaryosu, gazeteci yazar avni özgürel'e ait, 4 bölümlük mehmet aslantuğ'un başrolünü oynadığı belene dizisi 1989'da trt'de yayımlanmıştı.