birinci göktürk devleti

ı. göktürk devleti tarihte bilinen ikinci büyük türk devleti özelliği taşır. avarların orta asya'daki siyasi varlığına son verilerek ötüken topraklarında kuruldu. bumin kağan tarafından kurulan devlet ikiye ayrılmış ve iki farklı şekilde yönetilmiştir. göktürk devleti, doğu sınırı japon denizi, batı sınırı hazar denizi, güney sınırı hindistan, kuzey sınırı sibirya olan toprakları hakimiyetine almıştır. en parlak dönemini mukankağan döneminde yaşamıştır. tapo kağan döneminde budizm halk arasında yayılmaya çalışıldı.

türk ismini kullanan ilk türk devleti olma unvanını taşıyan ı. göktürk devleti, çin baskıları nedeniyle zayıflamış, doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. doğu göktürkler 630, batı göktürkler ise 659 senesinde çinliler tarafından yıkılmıştır.