bleda

attila'nin kardesi. kendisi eshakandi. kimi tarihciler kurultayda han secilen bleda'nin, kardesi attila ile uyum icinde devleti yonettigi fikrindeyken, kimilerine gore attila tarafindan oldurulmus, sonrasinda attila tek hakan olmustur.

bleda, 390-445 yılları arasında yaşamış avrupa hun-türk hükümdarı olup atilla'nın erkek kardeşidir. bleda'nın türkçe'deki diğer bir adı buda olarak geçmekte olup atilla tarafından öldürülmüştür.
bileda han
macar bir ressamın fırçasından bileda(buda) ile atilla

barışçıl bir medeniyet düşüncesine sahip hükümdar. tabi ki tarih, fetihler adı altında yıkım vahşet ve her türlü kazanan şiddeti yazdığı için türk tarihindeki adı bilinmeyenlerdendir.

kardeş katli herhalde bledayla başladı. metehan da kardeşlerini öldürmüştü yanlış bilmiyorsam. hep osmanlıyı fatih i milad alırlar ama sanırım bu türk töresinde devlet bekası ve dirliği için eskiden beri olan birşey.

age of empires 2 de muhteşem bir campaing de atilla yla mücadelesi işlenir. atilla the hun alın ve tadına varın.

"onlar asya bozkılarından gelmiş korkutucu savaşçılardı. yaralanıp iyileşmekten vücutları çirkinleşmişti."

yunan kayıtlarında bledas/blidas, latin kayıtlarında bleda olarak geçer.

otto maenchen-helfen ismin cermen veya cermenleştirilmiş türkçe olduğunu, bladardus , blatgildus , blatgisus'un kısa bir biçimi olduğunu düşünmüştür. denis sinor ismin ünsüz kümesiyle başladığını ve bu nedenle altay kökenli olamayacağını düşünmüştür. 455'te aryan piskoposu bleda'nın genserik ve vandallar boyunca kaydedildiği ve totila olarak bilinen ostragot generalin gercek adı baduila aynı isme sahip olduğunu söylemiştir.

omeljan pritsak, kökünün bli- olduğunu ve oğur-bulgar dilindeki tipik sesli metatezinin < *bil- 'den geldiğini ve eski türkçe'de "bilmek" anlamına geldiğini düşünmüştür. bu nedenle hun diline ait *bildä > blidä aslında eski türkçe'de bilgä (bilge, bilgin, bilgili ) idi.

bleda , macar edebiyatında buda olarak bilinir . ortaçağ kaynaklarına göre, macar krallığının tarihi başkenti olan buda , kurucusu hun kralı attila'nın kardeşi bleda'nın adından türemiştir . macaristan'ın başkenti budapeşte'nin adı da onun adından gelmektedir.