1.
çok büyük ve çok karmaşık veri tabanlarını tanımlamak için kullanılan yaygın bir terimdir.
tek bir sunucu veya masaüstü yürütülen geleneksel yerel teknikerle yönetilemeyen veya analiz edilemeyen milyonlarca kaynaktan gelen veri kitlelerini (bir arama motorunun deposundan, internet araştırmalarından, wikipedia'nın veri tabanından alınan veriler gibi) ifade etmek için kullanılır.
devamını gör...
2.
büyük veri (big data)
büyük veri kavramına değinmeden önce, veri ve bilgi nasıl tanımlanır, aralarındaki ilişki ve farklar nelerdir, verinin bilgi üretimine katkısı nedir kısaca açıklayalım.
veri ve bilgi kavramları:
veri (data), ham yani işlenmemiş ve anlamlandırılmamış, gerçek ve somut bilgi parçacıklarıdır. veriler olaylara, insanlara, cisimlere ait özellik, nitelik, ilişki, vb. sembollerdir. insanların isim, soy isim, vatandaşlık numarası, boy, kilo, vb. özellikleri, nesnelerin boyut, ağırlık, renk, vb. nitelikleri ile olaylar arasındaki ilişkilerin “yazı”, “şekil”, “rakam”, vb. gerçek ve somut sembollerle ifade edilmiş hali birer veridir. bir veri yalnız başına kullanılabilir veya kullanılamaz halde bulunabilir, ancak çoğu zaman yalnız başına bir anlam ifade etmez.
bilgi (knowledge) ise, çeşitli analiz yöntemleri ve somut olgular arasındaki ilişkiler kullanılarak işlenmiş ve anlam kazandırılmış verinin kullanılabilir bir ürüne dönüşmüş halidir. örnek olarak;
2b,
matematik,
< 50,
ali: 43,
ayşe: 28,
ahmet : 35.
yukarıdaki isimler, harfler ve rakamlar tek başlarına bizim için bir anlam ifade etmiyorlar. 2b, < 50, matematik, ali, ayşe, ahmet, 28, 35 ve 43 birer veridir. “matematik dersinden 50 puanın altında not alan, 2b sınıfında okuyan ayşe 28, ahmet 35 ve ali 43 alarak bütünlemeye kalmıştır.” cümlesi ise bilgidir.
bilginin önemi ve değeri:
tarih boyunca, zaman ile birlikte dünyadaki en önemli ve değerli iki mefhumdan biri olarak kabul edilen bilgi hiçbir zaman önemini yitirmemiş ve değersiz bir meta olarak görülmemiştir. çağımızda ise bilgiye sahip olan para ve güce de hükmetmektedir. bilgi üreten bilişim, yazılım ve teknoloji firmaları; ağır sanayi, otomotiv, inşaat, gıda vb. üretim yapan tüm sektörlerin önüne geçerek, dünyanın en değerli markaları haline gelmişlerdir. bilgi üretimi ve bilgiye erişim imkanları kolaylaşıp çeşitlendikçe daha fazla bilgiye daha hızlı sahip olmanın yolları araştırılmaya başlanmıştır. işte bu aşamada büyük veri kavramı karşımıza çıkmaktadır.
büyük veri nedir?
anlamlandırma, analiz etme, işleme, aktarma, depolama, görüntüleme ve en önemlisi bilgi üretme faaliyetlerinin klasik yöntemlerle yapılamayacağı kadar büyük boyutlardaki veri kaynaklarına büyük veri (big data) denilmektedir.
büyük veri, aslında internetin ortaya çıkışıyla hayatımıza girmeye başlamıştır ancak; teknolojik gelişmelerdeki baş döndürücü hız sayesinde, bir günde toplanan veri miktarının ve üretilen bilgi kapasitesinin katlanarak arttığı son yıllarda adından daha sık söz ettirmeye başlamıştır.
büyük veri nasıl ortaya çıkmıştır?
iletişim ve bilişim başta olmak üzere tüm sektörlerde yaşanan hızlı gelişmelerin kaçınılmaz sonucu olarak, farklı iş kollarının her geçen gün daha büyük miktarlardaki veriyi, iş verimliliğini en üst seviyede artıracak biçimde toplama, depolama, işleme ve analiz etme imkân ve gerekliliği ortaya çıkmıştır. yüksek hızlı işlemci ve bilgisayar algoritmalarının gelişmesiyle de toplanan çok büyük miktarlarda verinin çok kısa zaman dilimlerinde işlenerek istenilen amaca uygun şekilde anlamlı hale getirilebilmesi olanağı doğmuştur.
büyük veri ne kadar büyük?
kişisel bilgisayarımızda hala, gigabyte (1 000 000 000 bytes) veya bir kaç terabyte (1 000 000 000 000 bytes) kapasitesinde veri depolayabilen sabit diskler (hard disk) bulunmaktadır. günümüzde büyük veri kapasiteleri ise;
petabyte (1 000 000 000 000 000 bytes),
exabyte (1 000 000 000 000 000 000 bytes),
zettabyte (1 000 000 000 000 000 000 000 bytes),
yottabyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes),
xenottabyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes),
shilentnobyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes) ve
domegemegrottebyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes) isimleriyle ifade edilmektedir. muhtemelen toplanan ve işlenen veri miktarı katlanmaya devam ettikçe, önümüzdeki dönemde daha büyük miktarları ifade eden yeni isimler bulunacaktır. elbette bu kadar büyük çaptaki veriler klasik sabit disklerde veya sunucularda (server) değil küresel bilgisayar ağlarında depolanmaktadır.
büyük veri nerelerde kullanılıyor?
eğitim, e-ticaret, lojistik ve ulaşım, dokümantasyon, sosyal medya analizleri, sağlık ve tedavi, bankacılık ve finans, vb. internet ve bilgisayar ağları kullanılarak yapılan her türlü işlem büyük veri işlemleridir. bu sayede insanın zihinsel kapasitesi ya da eski depolama, arşivleme, analiz ve görüntüleme yöntemleriyle kıyaslanamayacak boyutlarda zaman ve iş gücü verimliliği yaratılmıştır.
büyük veri sayesinde gerek sanayide gerekse de kişisel kullanıma yönelik yüksek teknolojiyle üretilen cihazlar ve sistemler, insanoğlunun hayatını kolaylaştıran ve yaşam kalitesini sürekli artıran çözümler sunmaktadır. örnek olarak; akıllı ev aletleri kullanıcının tercihleri ve alışkanlıklarını analiz ederek enerji verimliliği sağlamaktadır. sağlık kuruluşları hastaların ilaç kullanımı, check-up periyotları, beslenme ve diyet programları gibi hassas bilgileri sistematik olarak izleyebilmektedir. e-ticaret ve alış veriş şirketleri müşterilerinin tüketim alışkanlıklarını internet üzerinden en doğru şekilde takip ederek taleplerine optimum düzeyde cevap verebilmektedir. ulaştırma ve lojistik alanında ise iklim ve mevsim şartları, hava durumundaki ani değişiklikler, yol yapısı, trafik yoğunluğu ve kaza gibi durumlara dair anlık ve önceden tahmin edilemeyecek çevresel faktörlerden elde edilen bütün verileri işleme sokarak gecikme ve aksaklıkların en aza indirgenmesi sağlanmakta, güvenlik riskleri minimize edilmektedir. ınternet, sosyal medya ve mobil cihazların kullanıcı profillerine dair çok çeşitli analizler yapılarak, insanların dünya görüşlerinden tüketim alışkanlıklarına, seyahat rotalarından sanatsal tercihlerine ve estetik zevklerine kadar inanılmaz boyutlarda veri toplanarak analiz ve işleme tabi tutulmakta, bunun sonucunda da tüketicilerin taleplerine en uygun ürün ve hizmetler önerilmektedir.
sonuç olarak, günlük etkinliklerimizin verimliliğini artırmaya yönelik ciddi katkılar sunan büyük veri, gelecekte de insan hayatının her alanında daha geniş şekilde yer bulacaktır.
büyük veri kavramına değinmeden önce, veri ve bilgi nasıl tanımlanır, aralarındaki ilişki ve farklar nelerdir, verinin bilgi üretimine katkısı nedir kısaca açıklayalım.
veri ve bilgi kavramları:
veri (data), ham yani işlenmemiş ve anlamlandırılmamış, gerçek ve somut bilgi parçacıklarıdır. veriler olaylara, insanlara, cisimlere ait özellik, nitelik, ilişki, vb. sembollerdir. insanların isim, soy isim, vatandaşlık numarası, boy, kilo, vb. özellikleri, nesnelerin boyut, ağırlık, renk, vb. nitelikleri ile olaylar arasındaki ilişkilerin “yazı”, “şekil”, “rakam”, vb. gerçek ve somut sembollerle ifade edilmiş hali birer veridir. bir veri yalnız başına kullanılabilir veya kullanılamaz halde bulunabilir, ancak çoğu zaman yalnız başına bir anlam ifade etmez.
bilgi (knowledge) ise, çeşitli analiz yöntemleri ve somut olgular arasındaki ilişkiler kullanılarak işlenmiş ve anlam kazandırılmış verinin kullanılabilir bir ürüne dönüşmüş halidir. örnek olarak;
2b,
matematik,
< 50,
ali: 43,
ayşe: 28,
ahmet : 35.
yukarıdaki isimler, harfler ve rakamlar tek başlarına bizim için bir anlam ifade etmiyorlar. 2b, < 50, matematik, ali, ayşe, ahmet, 28, 35 ve 43 birer veridir. “matematik dersinden 50 puanın altında not alan, 2b sınıfında okuyan ayşe 28, ahmet 35 ve ali 43 alarak bütünlemeye kalmıştır.” cümlesi ise bilgidir.
bilginin önemi ve değeri:
tarih boyunca, zaman ile birlikte dünyadaki en önemli ve değerli iki mefhumdan biri olarak kabul edilen bilgi hiçbir zaman önemini yitirmemiş ve değersiz bir meta olarak görülmemiştir. çağımızda ise bilgiye sahip olan para ve güce de hükmetmektedir. bilgi üreten bilişim, yazılım ve teknoloji firmaları; ağır sanayi, otomotiv, inşaat, gıda vb. üretim yapan tüm sektörlerin önüne geçerek, dünyanın en değerli markaları haline gelmişlerdir. bilgi üretimi ve bilgiye erişim imkanları kolaylaşıp çeşitlendikçe daha fazla bilgiye daha hızlı sahip olmanın yolları araştırılmaya başlanmıştır. işte bu aşamada büyük veri kavramı karşımıza çıkmaktadır.
büyük veri nedir?
anlamlandırma, analiz etme, işleme, aktarma, depolama, görüntüleme ve en önemlisi bilgi üretme faaliyetlerinin klasik yöntemlerle yapılamayacağı kadar büyük boyutlardaki veri kaynaklarına büyük veri (big data) denilmektedir.
büyük veri, aslında internetin ortaya çıkışıyla hayatımıza girmeye başlamıştır ancak; teknolojik gelişmelerdeki baş döndürücü hız sayesinde, bir günde toplanan veri miktarının ve üretilen bilgi kapasitesinin katlanarak arttığı son yıllarda adından daha sık söz ettirmeye başlamıştır.
büyük veri nasıl ortaya çıkmıştır?
iletişim ve bilişim başta olmak üzere tüm sektörlerde yaşanan hızlı gelişmelerin kaçınılmaz sonucu olarak, farklı iş kollarının her geçen gün daha büyük miktarlardaki veriyi, iş verimliliğini en üst seviyede artıracak biçimde toplama, depolama, işleme ve analiz etme imkân ve gerekliliği ortaya çıkmıştır. yüksek hızlı işlemci ve bilgisayar algoritmalarının gelişmesiyle de toplanan çok büyük miktarlarda verinin çok kısa zaman dilimlerinde işlenerek istenilen amaca uygun şekilde anlamlı hale getirilebilmesi olanağı doğmuştur.
büyük veri ne kadar büyük?
kişisel bilgisayarımızda hala, gigabyte (1 000 000 000 bytes) veya bir kaç terabyte (1 000 000 000 000 bytes) kapasitesinde veri depolayabilen sabit diskler (hard disk) bulunmaktadır. günümüzde büyük veri kapasiteleri ise;
petabyte (1 000 000 000 000 000 bytes),
exabyte (1 000 000 000 000 000 000 bytes),
zettabyte (1 000 000 000 000 000 000 000 bytes),
yottabyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes),
xenottabyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes),
shilentnobyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes) ve
domegemegrottebyte (1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 bytes) isimleriyle ifade edilmektedir. muhtemelen toplanan ve işlenen veri miktarı katlanmaya devam ettikçe, önümüzdeki dönemde daha büyük miktarları ifade eden yeni isimler bulunacaktır. elbette bu kadar büyük çaptaki veriler klasik sabit disklerde veya sunucularda (server) değil küresel bilgisayar ağlarında depolanmaktadır.
büyük veri nerelerde kullanılıyor?
eğitim, e-ticaret, lojistik ve ulaşım, dokümantasyon, sosyal medya analizleri, sağlık ve tedavi, bankacılık ve finans, vb. internet ve bilgisayar ağları kullanılarak yapılan her türlü işlem büyük veri işlemleridir. bu sayede insanın zihinsel kapasitesi ya da eski depolama, arşivleme, analiz ve görüntüleme yöntemleriyle kıyaslanamayacak boyutlarda zaman ve iş gücü verimliliği yaratılmıştır.
büyük veri sayesinde gerek sanayide gerekse de kişisel kullanıma yönelik yüksek teknolojiyle üretilen cihazlar ve sistemler, insanoğlunun hayatını kolaylaştıran ve yaşam kalitesini sürekli artıran çözümler sunmaktadır. örnek olarak; akıllı ev aletleri kullanıcının tercihleri ve alışkanlıklarını analiz ederek enerji verimliliği sağlamaktadır. sağlık kuruluşları hastaların ilaç kullanımı, check-up periyotları, beslenme ve diyet programları gibi hassas bilgileri sistematik olarak izleyebilmektedir. e-ticaret ve alış veriş şirketleri müşterilerinin tüketim alışkanlıklarını internet üzerinden en doğru şekilde takip ederek taleplerine optimum düzeyde cevap verebilmektedir. ulaştırma ve lojistik alanında ise iklim ve mevsim şartları, hava durumundaki ani değişiklikler, yol yapısı, trafik yoğunluğu ve kaza gibi durumlara dair anlık ve önceden tahmin edilemeyecek çevresel faktörlerden elde edilen bütün verileri işleme sokarak gecikme ve aksaklıkların en aza indirgenmesi sağlanmakta, güvenlik riskleri minimize edilmektedir. ınternet, sosyal medya ve mobil cihazların kullanıcı profillerine dair çok çeşitli analizler yapılarak, insanların dünya görüşlerinden tüketim alışkanlıklarına, seyahat rotalarından sanatsal tercihlerine ve estetik zevklerine kadar inanılmaz boyutlarda veri toplanarak analiz ve işleme tabi tutulmakta, bunun sonucunda da tüketicilerin taleplerine en uygun ürün ve hizmetler önerilmektedir.
sonuç olarak, günlük etkinliklerimizin verimliliğini artırmaya yönelik ciddi katkılar sunan büyük veri, gelecekte de insan hayatının her alanında daha geniş şekilde yer bulacaktır.
devamını gör...