çay dökülür mü katılır mı koyulur mu bırakılır mı demlenir mi sorunsalı

tdk, güncel sözlükte bu sorunsal "çay dökmek" olarak çözümlenmiş ve "çay demleyip bardakta sunmak" şeklinde de tanımlanmıştır.

kişisel kanaatim bu çözümün tam olarak anlatılmak istenilen kavramı karşılamadığıdır, çünkü dökmek fiili örneğin ingilizceye "pour" olarak tercüme edilir ki, sıvı bir şeyin akarak yüzeye inmesi anlamını ifade etmek için kullanılır. dolayısı ile dökmek (pour) çayın yere dökülmesini ifade etmek için kullanılıyorsa doğru; ancak bardağa doldurup ikram etmek amacı için kullanılıyorsa yanlıştır.

işbu durumda "almak" fiili kullanılarak kurulan "bir çay daha alır mısınız?" veya "bir çay daha alabilir miyim?" sorularının, "çay dökeyim mi?" veya "çay döker misin?" sorularına göre daha kentsoylu olduğunu öne sürmek suretiyle tartışmayı bir başka boyuta yönlendirmeyi tercih ediyorum.

koyulur, dökülür, verilir, çekilir. ya da hiçbir şey söylenmez.
örneğin; osman abi bize 2 çay!

bazen konuşmaya dahi gerek kalmaz. eleman uzaktır bir el hareketi ile kaşığı karıştırır gibi yapıp ardından sayı belirtirsin elinle. o da anlar.

biz terekemeler olarak çay bitince garsonun "bir çay daha alır mıydınız?" sorusuna "töyh" (dök) cevabını verdiğimizden bizim için cevabı "dökülür" olması gereken sorunsaldır.

koyulur, bazı bölgelerde katılır.

bence doldurulur.

artık çayın rahat bırakılması gereken mevzu. ister koyun, ister dökün, ister katın, ister doldurun, ne isterseniz yapın.

ama bu muhabbetin sadece çay için yapılmasını hiç doğru bulmuyorum. su için, meyve suyu için, ayran için, ne bileyim rakı için falan bu muhabbet neden yapılmıyor?

çayı rahat bırakın kardeşim. *

çay yerine baska bir sıvı koyarak deneyelim. bana bir bardak su döker misin demek tuhaf olmuyor mu.

ne söylersen söyle neticede çay içilir dediğim başlıktır.

dökülerek koyulur, şekeri katılarak eklenir.

çerkesler "bırakır".

ben ya ikram edilmesini beklerim ya sipariş ederim ve ne yazikki hiç bir zaman bardaktakinin hepsini bitiremiyorum.

sanırım yöreden yöreye değişen bir tavır bu. çayın bizim toplumda önemli bir yeri olduğu için her kültür kendince sahiplenmiş.

katılır.

biz bardağa koyarız, demlemek içinde "çayı atmak" ifadesini kullanırız

biz çay koyayım mı? deriz bergamalı izmirli olarak koymak sözcüğünden dolayı çay katayım mı çay ekleyeyim mi diyenler tarafından komik bulunur ama saçmalıktır her şeyi freudyenliğe bağlamamak lazım.

samimiyete ve karşındakinin yaşına göre değişen olay mesela sevgilime reis bana çay boşalt demiyorsun çay koyar mısın diyorsun ama küçük bir çocuksa karşındakini çay dök len kerata gibi annen gibi yüksek rütbe insanlara karşı da anneciğim müsaitseniz elinizdeki demlikle bir çay bırakır mısınız bana da dersin fakaat çayı demlemek dediğimiz o kısım bambaşka efendim

bizde bardağa çay katılır, "çay koymak" ise demlemektir.

bardağa ise doldurulur çay ise demlenir.

niye çaya koyayım diye küfür ediyorsunuz?

ben de yöreden yöreye değiştiği fikrine katılıyorum. hatta bazı yörelerde kullanılan, burda sözü geçmeyen ifadeler de var. bekarlık döneminde ankara'da aynı odada kaldığımız, mersin mut' lu li bir arkadaşım, kendilerinin de, bardağa dökmek anlamında, "tıkmak" tabirini kullandıklarını söylemişti. yani "sana çay tıkayım mı?" diye soruyorlarmış.

çay koymak demliğin içinde kaynayan suya çayı koyarak yapılan eylem. çay dökmek artık demlenen sıvıyı maddenin bu haline dönüşmesinden dolayı bardağa dökme eylemi. bırakmak için mantıklı bir açıklama bulamadım.