cihannüma

osmanlı ülkelerinin ilk sistematik coğrafya kitabı olma özelliği taşıyan cihannümâ, değişik ilim sahalarına ilgi duymuş olan kâtib çelebi’nin en önemli eseridir.

manası 'cihanı(dünyayı) gösteren' olan bir birleşik kelimedir. eski zamanlarda coğrafya kitaplarının genel adı olarak kullanılmıştır. ayrıca eski tarz mimaride evlerin en üstüne, her yeri görebilecek şekilde yapılan cumba benzeri bir çıkıntıya da cihannüma denir. anadolunun farklı bölgelerinde görülebileceği gibi sivas-divriği bu hususta oldukça zengindir. tabi divriği ulucami ve darüşşifasının kapılarından gözünü ayırabilenler için.

anneannemin evinde de böyle bir yapı vardı. bir yöne baktığınızda çarşıyı, bir yöne baktığınızda rıhtımı ve karadeniz'i, aksi yöne baktığınızda boztepe'yi, batıya baktığınızda da geçiköy'ün artık virane haline gelmiş eski rum evlerini görürdünüz. sonra bu ev de yıkıldı.

bir katip çelebi eseridir.
katip çelebi kitabı, 1648 yılında yazmaya başladı, 1654 yılında bazı eklemeler yaparak yeniden yazdı, kitabı tamamlamaya ömrü yetmedi. kitap, ibrahim müteferrika tarafından eklemeler yapılarak, matbaa-ı amire'de 1732 yılında basıldı. boyut yayıncılık 2011 yılında osmanlıca el yazmasının tıpkıbasımı ile ibrahim müteferrika baskısını yeniden bastı.
yerküre, okyanuslar, kutuplar ve kıtalardan bahseden cihannüma nesir türünde bir eser.

beşiktaş'ın merkez mahallelerinden biri.