çölyak

(bkz: gluten hassasiyeti)

"celiac" kelimesinin nasıl bu kadar temiz alınarak kullanıldığına hayret ettiğim hastalık.

bir de okunuşuna hava katmışız kelimenin. böyle binlerce sağlık terimi sayabiliriz, latince/ingilizceden çalınmış türkçeleştirilmeye çalışılan ama bence hiçbirine böyle güzel bir hava katılmamıştı şimdiye kadar.

tedavisi olmayan bir bağırsak hastalığı. etkilerinden korunmanın tek yolu ise gluten içeren her türlü gıdadan uzak durmaktır. alıp yedikleri her gıdanın glutenden izole edilmiş bir ortamda üretilmiş olması şarttır. en ufak bir bulaşıklık dahi bu hastalığı taşıyan kişilere büyük acılar yaşatabilir.

non glüten ürünlerle sağlam bir diyet yapmayı gerektirir.
non glüten teff buğdayı vardır. etiyopya coğrafyasında yetişen bu buğday kestane/fındık tadında koyu kahverenği bir buğday türüdür. ispanya'da da yetiştirilir ama etiyopya'da yetiştirilenlerde glüten kontaminasyonu olmadığı düşünülür.
ülkemizde ise kavılca buğdayı çok az glüten içeren bir buğday çeşididir.
kars ilinde yetiştirilir ve antik buğday olarak bilinir. sert ve camsı bir yapısı olmakla beraber oldukça lezzetlidir.
glüten hassasiyeti olanlar ve çölyak hastaları için teff buğdayı ve kavılca buğdayı önerilir.

glutenin sebep olduğu bir hastalıktır. gluten, ince bağırsak mukoza hücrelerine toksik bir etkide bulunur. vücudun bağışıklık sistemi harekete geçer ve ince bağırsakta bulunan besin, vitamin, mineral emilimini sağlayan ve ismine villus denilen parmaksı çıkıntılar ortadan kalkar. böyle olunca vitamin ve mineraller emilemez hale gelir. bu da çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği, kronik ishal, zayıflama, karın ağrısı gibi şikayetlerle kendini belli eder.

24 yaşımdan sonra tanıştığım hastalık.aslında yaşam biçimi veya beslenme düzeni de diyebiliriz.tedavisi de ömür boyu gluten diyetidir.

vücudun glütene tahammül edememesine dayanan sindirim sistemi hastalığıdır.
çölyak hastaları ekmek, makarna, tahıl ürünlerini ömür boyu yememek zorunda kalır.