ekt

elektro kovulsif tedavinin kısaltmasıdır. psikolojik hastalığı bulunan kişilerde son çare olarak beynine elektrik sinyelleri verilmesidir.

elektrik vermek deyince ürkünç gibi olsa da hamilelerde bile uygulanabilen güvenli bir yöntemdir. zaten genel anestezi altında uygulanan bir işlemdir.

kabaca beyne elektrik sinyalleri vererek beyin ritmini yeniden düzenlemek diyebiliriz. verilen elektrik sinyali normalde dayanılamayacak bir elektrik değildir. hatta bu yüzden eskiden genel anestezi altında bile yapılmazmış. ama ani kas gerilmesinden dolayı hastayı tutmak gerektiğinden ortaya hoş görüntüler çıkmadığı için günümüzde genel anestezi ile yapılıyor.

ekt'nin bir etkisi de hafızayı etkilemesidir. genelde bu hafıza problemi 1 yıl içinde düzeliyormuş. verim alınabilen hasta olduğu gibi alınamayan hasta da vardır elbet.

edit: gece gece beynim şaşmış ekt olacak. (bkz: modlar göreve)

bu entryyi trevor philips in yazması çok ironik.

bilgilendirici bir entry olmuş.

değişik bir tedavi biçimidir.

1938’den beri kullanılan, ( yanılmıyorsam tıp tarihinde değişmeden en uzun süre kullanılan tek yöntem) beyne verilen zayıf elektrik akımları sayesinde hastaya suni bir epilepsi nöbeti geçirtmeyi hedefleyen tedavi yöntemi. işe yararlığı kanıtlandıktan sonra neredeyse her ruhsal hastalık için kullanılmıştır fakat sadece bazı hastalıklarda etkili olduğu görülmüştür. şizofreni, mani, depresyon vb. özellikle ağır seyreden depresyon vakalarında inanılmaz etkili olduğu bilinmektedir. hastaya 10-15 saniyelik bir nöbet geçirterek beyin kimyasını düzenlemeyi hedefler. işe yarar olmasının altındaki nedenin epilepsi hastalarının depresyon gibi ruhsal rahatsızlıklara yakalanmıyor olmaları olduğu bilinmektedir. genel anestezi altında uygulanan işlem esnasında hastanın bir kolu ( yanılmıyorsam sol kolu ) turnike ile bağlanıp daha sonra anestezik ilaç verilmektedir. ilaç hastanın turnike ile izole edilen koluna ulaşmadığı/ daha az ulaştığı için nöbetin fiziksel gözlemi bu el üzerinden yapılır. hafızada boşluklar oluştuğu sıklıkla görülür. ben bu boşlukları uzun süreli ativan kullanımında oluşan hafıza boşluklarına benzetiyorum. bazı günlere ya da saatlere dair bilginin hafızada bulmaması yahut bir olaya dair detayları hatırlayamamak şeklinde bir boşluktur ativan ve ekt’nin hafızaya etkileri. hasta ekt sonrası yorgun, halsiz, uyuşuk hissediyor ve içinde bulunduğu durumu anlamlandıramıyor olabilir. aynı epilepsi nöbetlerinde olduğu gibi. ekt sanılanın aksine bir işkence ya da hastayı zapt etme yöntemi değildir. elektrik verelim de adam olsun bu diyerek verilmez. amaç baskı altına almak, cezalandırmak ya da salaklaştırarak ehlileştirmek değil, ilaç tedavisine geç cevap veren hastalarda beyin kimyasını düzenlemektir. bana en ilginç gelen ise milyonların hayatını mahveden epilepsinin başka milyonların hayatını düzeltmesine belki kurtarmasına yardım etmesi…

not: avrupa işkenceyi önleme komitesi kararı doğrultusunda ekt’nin genel anestezi olmaksızın yapılması bir suçtur.

ilkel bir tedavi yöntemi gibi görünse de psikiyatri de etkileri kanıtlanmış, güvenilir bir işlemdir.

ağır, tedaviye dirençli hastalara uygulandığında yüz güldürücü sonuçlar alınabilmektedir. ruhsal hastalıkların tedavisinde bu uygulamanın dışında hekimlerin elinde eskisine göre kullanabilecekleri daha fazla enstrüman mevcut. yan etkileri daha az olan etkili ilaçların geliştiriliyor olması da açıkçası insanlık adına ve bu hastalıklardan müzdarip olan insanlar adına bir umuttur.

katatonik şizofreni, psikotik ilerleyen bipolar bozuklukta, tedaviye cevap vermeyen majör depresyon gibi rahatsızlıklarda kullanılır.. psikiyatrinin son tedavi şeklidir. eğer hasta ekkt bile yanıt vermiyorsa artık derin beyin sitmülasyonu denilen pil koyma gibi cerrahi işlemlere geçilir.. genellikle 6-10 seans düzenlenenen hastalarda çok başarılı bir yöntemdir hemen hemen tedaviye dirençli tüm ruh sağlığı hastalıklarıni tedavi eder. kişinin saldırg tutumlarını ortadan kaldırır, obsesyonlarını baskılar... ancak buna rağmen çok çok az sayıda hasta ekt'ye karşı direnç geliştirebilir.. şok kürünün çok fazla uygulanması kişide kalıcı hafıza kayıtlarına geçmişi ya da geleceği öğrenme yetilerinin kalıcı olarak kaybolmasına neden olabilir. ekt beyine adeta bilgisayar gibi reset atmak, beyindeki tüm elektriksel aktiviteyi durdurup tekrar çalıştırmak demektir. şok dalgası aldıktan sonra beyin kendini tekrar baştan kurmaya başlar bir bilgisayar gibi. olayların arasındaki bağlantıları obsesyonlarını geçmişte yaşadığı beraberinde getirdiği her şeyi baştan kurmaya başlar... beyin adına nöroplastisite de dediğimiz kendini baştan kurmaya programli bir organdır. beyin plastiktir, noronlarin sinir aktivite uçları yeniden kurulabilir ve değiştirilebilir, işte bu yüzden ekt çok başarılıdır..ekt sonrasında beyin kendini baştan programlarken kendi kimyasal dengelerinde baştan kurar yani serotonin dopamin gaba norepinefrin gibi aslında beynin tam olarak dengelerini sağlayan davranışları düzenleyen bütün kimyasalları baştan kurar..

hastalar seanstan önce 6-8 saat boyunca hiçbir şey yemez ve içmezler. bu midelerinde bulunan sıvıların hava yoluna kaçıp aspirasyon olmaması içindir. genellikle 0.8 bir buçuk amper gibi küçük değerler hastaya uygulanır ve hasta ,(yaşına uygulanan değere bağlı olarak) uyandıktan ilk 15 dakika içerisinde hiçbir şey hatırlamaz ve çoğunlukla hareket edemez.. hasta reset atıldıktan sonra açılan bilgisayar gibi kendine yavaş yavaş gelir ve sakinleşir.. hastalar genellikle 3 ya 4 hafta boyunca klinikte yatarlar genellikle haftada 3 seans olarak uygulanır. hastaya 1ile 5 saniye arasında değişen şok dalgaları gönderilir ve 30 saniye ve bazen bir dakika arasında değişen nöbet tetiklenmesi beklenir. bu süreçte hastanın beyin dalgaları incelenmelidir. doğru nöbeti oluşturmak için genellikle hastaya tek bir seansta bir pulse yani tek bir şok dalgası verilir. nöbet oluşmamışsa şok dalgalarının sayısı artabilir. bu şok'tan sonra hasta birkaç dakika sonra anesteziden uyanır ve bir süre hiçbir şey hatırlamayabilir hatta deliryuma bile girebilir. öğrenmekte zorluk yaşar nerede olduğunu kavrayamaz ancak daha sonra sakinleşir.. hastaya göre değişebilir ancak, belirgin değişiklikler 3 ya da 6 seanstan sonra başlar uyku halinde değişiklik anksiyete de azalma belirgin ruh hali değişikliği görülmesi beklenir. hastanın şikayetlerinde anlamlı değişiklikler bu seanslardan sonra başlar.. tedavisini aldıktan sonra hasta ilk 6 ay boyunca kendisini rahatsız eden düşüncelerden psikotik düşüncelerden takıntılarından saldırganlığından uzaklaşmış bir şekilde hastaneden ayrılır. idame tedavisi yıllarca sürebilir.. ancak ekt'nin tam olarak beyne ne yaptığı bilinmese de psikiyatrinin en başarılı tedavilerinden biri olmayı hala korumaktadır..

özellikle bipolar bozukluk ve majör depresyon yaşayan insanlarda kullanılan etkili bir tedavidir. açılımı elektro konvülsif tedavi'dir. belli miktarda seansları vardır ve her seans başı beyne elektrik verilir. %80'lere kadar başarı sağladığı beyan edilir.
allah kimseyi ekt görecek duruma düşürmesin. amin.